Херта Хас е родена во Марибор во 1914 година. Рано се приклучила на револуционерното работничко движење, како студент на Економскиот универзитет во Загреб.
Години подоцна чувствувала дека навистина немала вистински избор.
– Зошто ризикував? Комунистите беа единствената сила што се бореше против фашистите. Живеев на границата со Австрија и добро разбрав што е вистински националсоцијализам. Знаев дека главната цел на фашистите е уништувањето на Словените. Во Австрија ги видов поддржувачите на Хитлер, нивните лица. Тоа беа луѓе со темно минато. Влегов во комунистичката партија – рекла Хас.
Била член на СКОЈ од 1934 година, а на Комунистичката партија на Југославија од 1936 година.
Таа го запознала Јосип Броз Херт во 1937 година во Париз, град кој бил центар за регрутирање на шпански волонтери и станица на патот кон Москва, главниот град на Коминтерната.
Сепак, потребни биле уште две години за да заживее љубовта.
Тито ја оставил среде војна сама и „бремена до заби“
Враќајќи се од Москва во зората на Втората светска војна во 1939 година, Тито застанал во Истанбул каде чекал лажен пасош со кој имал намера да влезе во Југославија. Него го донела Херта Хас.
Овој пат љубовта се разгорела со полн жар и парот заедно се вратил во Југославија и се населил во Загреб.
Тие живееле под кирија под лажни имиња на Марија Шариќ и инженер Славко Бабиќ.
Нивната вонбрачна врска траела само до 1941 година и почетокот на Втората светска војна во Југославија.
Во мај, Тито отпатувал во Белград на задача, каде ја запознал својата нова љубов – партиската курирка Даворјанка Пауновиќ Зденко.
Херта Хас останала во Загреб во поодмината бременост, а неколку дена по заминувањето на Тито го родила синот Миша.
Владимир Велебит, исто така партиски функционер, ги сокрил мајката и бебето од усташите во своето ергенско студио.
Непосредно пред да им се придружи на партизаните, заедно со писателот Мирослав Крлеж, Херта била уапсена од усташите.
Партиската организација успеала да го смести бебето во семејството Фолксдојче на Махнуфрит, а Миша така преживеал.
Во 1943 година, по преговорите меѓу партизаните и нацистите, Херта Хас била разменета за група германски експерти заробени во Босна.
По размената кратко време престојувала во Врховниот штаб на Народноослободителната војска и партизанските одреди на Југославија.
Заминала и никогаш не погледнала назад
Тито и Херта повторно се сретнале во 1943 година во Јајце, каде што дошла со Иво Лола Рибар на втората седница на Антифашистичкиот совет за народно ослободување на Југославија.
Сите во кругот на Тито знаеле дека тој има нова „партизанска сопруга“ – Даворјанка Пауновиќ, која исто така била во Јајце.
Херта и Даворјанка се сретнале во куќата одредена за резиденцијата на другарот Тита.
– Драга моја, во оваа куќа нема место за две жени – рекол помлад партизан.
Според сведочењето на партиските другари присутни на состанокот, Херта толку многу се налутила што го нашла Тито во штабот и пред сите го прашала: „Која е таа жена? Зарем не сум твоја жена?“
На Тито му било видно непријатно, едвај успеал да проговори: „Па, обидете се да се договорите“.
Херта немала намера да се договара. Истиот ден оставила се и се вратила во Словенија. Тоа било нејзиното последно раскинување со Тито.
Жената која на Тито му рекла „НЕ!
Ова не било последното што јавноста го слушнала за Херта Хас. Долго време во Југославија се зборувало дека по смртта на Даворјанка во 1946 година, маршалот ѝ пишал на Херта и ја молел да се врати.
Писмото на Тито било на 16 страници. Херта одговорила во две реченици.
– Драг мој, Херта Хас трпи понижување од маж само еднаш. Не паѓам двапати на колена пред ист маж – напишала таа.
Нејзиниот однос со Тито, како и дефинитивното разделување, го опишал историчарот Јоже Пирјевец во неговата книга „Тито и пријателите“.
И Херта настрадала поради нејзината дрскост.
Се шпекулираше дека нејзини сопартијци ѝ се мешале во приватниот живот, ја попречувале нејзината политичка кариера, организирале надзор и постојано прислушувале.
Ако се чувствувала лошо, Херта никому не се жалела. Таа се премажила и родила две ќерки.
По Втората светска војна работела во хрватското Министерство за индустрија и рударство и како секретарка во Сојузниот извршен совет.
Го видела Тито само уште еднаш – во 1946 година во кабинетот на претседателот на ФНР на Југославија, кога веќе му била најдена нова „девојка“ – Јованка Броз.
До нејзиното пензионирање, таа работела во различни федерални институции.
Иако зборувала германски и француски, во подоцнежните години решила да учи и англиски, за подоцна да пишува статии и да држи предавања и на тој јазик.
Живеела без публицитет, а особено одбивала да зборува за врската со Тито.
Херта Хас почина на 5 март 2010 година во Белград на 95-годишна возраст.
По сопствена желба е погребана во кругот на потесното семејство на гробиштата Побрешки во Марибор.
Синот на Херта и Тито, Александар Мишо Броз е поранешен хрватски дипломат и менаџер.
Нејзините ќерки се професорки на Универзитетот во Белград.