Смртта на ѕвездата е еден од најдраматичните и најнасилните настани во универзумот – и за прв пат во историјата на астрономијата, научниците имаа можност да го набљудуваат во живо до самиот експлозивен крај на ѕвездениот џин.
Копнените телескопи за прв пат дадоа приказ во реално време на измачувањата на црвениот џин. Иако овие не се најсветлите или најмасивните ѕвезди, тие се најголеми во однос на нивниот волумен.
Бетелгез, втората најсветла ѕвезда во соѕвездието Орион и деветта најсветла ѕвезда на ноќното небо, која го привлече интересот на научниците поради нејзиното неправилно затемнување, според моментално достапните податоци, научниците веруваат дека ќе експлодира во супернова во околу милиони години.
Giant dying star explodes as scientists watch in real time — a first for astronomy.
Final Moments. I. Precursor Emission, Envelope Inflation, and Enhanced Mass Loss Preceding the Luminous Type II Supernova 2020tlf.https://t.co/AhLq2pY60K pic.twitter.com/pxDKOy3tlU— Only Ange (@Only__Ange) January 7, 2022
Сепак, ѕвездата во срцето на ова ново истражување, лоцирана во галаксијата NGC 5731, на околу 120 милиони светлосни години од Земјата, била 10 пати помасивна од Сонцето пред да експлодира, како што објави Си-Ен-Ен.
Пред да згаснат со сјај, некои ѕвезди доживуваат насилни ерупции или ослободуваат врели слоеви гас. Сè додека астрономите не беа сведоци на овој настан, тие веруваа дека црвените џинови се релативно тивки пред да експлодираат во супернова или да пропаднат во густа неутронска ѕвезда.
Наместо тоа, научниците гледаа како ѕвездата се самоуништува на драматичен начин пред да се урне во супернова од типот II. Оваа смрт на ѕвездата е брз колапс и насилна експлозија на масивна ѕвезда откако изгорела водород, хелиум и други елементи во нејзиното јадро.
Останува само железото од ѕвездата, но не може да се поврзе и ѕвездата останува без енергија. Кога тоа ќе се случи, железото колабира и предизвикува супернова. Студија која ги детализира овие наоди беше објавена во The Astrophysical Journal.
„Ова е напредок во нашето разбирање за тоа што се случува неколку моменти пред да умре масивна ѕвезда“, рече водечкиот автор на студијата Вин Џејкобсон-Галан, научен соработник во Националната научна фондација на Универзитетот во Беркли.
Астрономите првпат беа предупредени за необичната активност на ѕвездата 130 дена пред да стане супернова. Светлото зрачење беше откриено од телескопот Pan-STARS на Институтот за астрономија на Универзитетот на Хаваи во летото 2020 година на Халеакала на островот Мауи.
Astronomers observed the death throes of giant stars before supernova explosion. Pan-STARRS image of the supernova SN 2020tlf in the outer reaches of the galaxy NGC 5731, which is about 120 million light years from Earth. 1/https://t.co/qherXCfpuE pic.twitter.com/PgOC8K4LFC
— Erika (@_AstroErika) January 7, 2022
Потоа, во есента истата година, истражувачите беа сведоци на супернова на истото место што ја набљудуваа од опсерваторијата Кек на Хаваи со помош на спектрометар со ниска резолуција. Тие ја нарекоа оваа супернова 2020tlf. Откриле дека околу ѕвездата по експлозијата останал материјал – лесен гас кој ѕвездата насилно го исфрлила од себе.
„Тоа е како да гледате темпирана бомба“, вели Рафаела Маргути, вонреден професор по астрономија и астрофизика на Универзитетот во Беркли. „Никогаш досега не сме потврдиле таква насилна активност кај црвен џин што умира и не сме виделе толку брилијантно шоу, а потоа и негов колапс и изумирање“, забележува професорот.
Некои од овие масивни ѕвезди веројатно ќе доживеат последователни внатрешни промени кои предизвикуваат насилно ослободување на гас пред да умрат, покажа најновото откритие.
„Највозбуден сум поради сите нови „непознати“ отклучени со ова откритие“, забележува Џејкобсон-Галан. „Откривањето на суперновата 2020tlf драматично ќе влијае на тоа како ги дефинираме последните месеци на ѕвездената еволуција. Ќе ги обедини астрономите и теоретичарите во потрагата по решение за мистеријата за тоа како масивните ѕвезди ги поминуваат последните моменти од својот живот“, професорот очекува.