Виктор Орбан уште еднаш „покажа“ заби. Од утрово цел свет зборува како тој за само еден ден од самитот успеал и да се испочитува и да одбие да го „свитка грбот“.
Имено, лидерите на ЕУ во четвртокот се договорија да ги отворат пристапните преговори со Киев, со што ќе го направат последниот чекор кон интеграцијата на Украина, заобиколувајќи го најблискиот сојузник на Москва во блокот – унгарскиот премиер.
Сепак, следеше шок, бидејќи не успеаја да се договорат за пакетот помош за Украина во вредност од 50 милијарди, како и за заедничкиот буџет на ЕУ.
Таа одлука е одложена до вонредниот состанок на лидерите во јануари, изјави за новинарите претседателот на Европскиот совет Шарл Мишел на крајот од првиот ден од самитот.
Тогаш во текот на ноќта се дозна дека Унгарија блокирала 50 милијарди евра.
„Две отстапки на еден самит беше премногу за објаснување дома во Унгарија“, изјави накратко еден функционер за преговорите.
Холандскиот премиер Марк Руте им изјави на новинарите рано утринава дека е оптимист дека буџетскиот договор може да биде постигнат во јануари.
Одлуката за проширување, за отворање преговори со Украина и Молдавија беше клучна.
Толку важно што Мишел го презеде необичниот чекор и лично се појави во прес-салата. Тоа беше „историски момент“, рече тој.
Вчера, Брисел очигледно сакаше да испрати порака до Киев, Москва и Вашингтон дека ЕУ ќе продолжи да ја поддржува Украина и да ја приближи до блокот, иако САД се борат да го протуркаат својот пакет помош преку Конгресот и Украина за да се надмине ќор-сокакот на бојното поле.
Политико смета дека лидерите на ЕУ ги спречиле неколкунеделните жестоки закани на Орбан да стави вето на сите одлуки поврзани со Украина на Европскиот совет на првиот ден од самитот.
Сепак, во изненадувачки и однапред договорен потег, германскиот канцелар Олаф Шолц му предложи на Орбан да ја напушти салата за состаноци за лидерите технички да можат да донесат едногласна одлука во негово отсуство, велат тие.
Пред самитот, некои високи функционери и дипломати на ЕУ беа оптимисти дека запаливите ставови на Орбан за Украина се само шоу.
„Мала земја како Унгарија не можеше да стори многу политички за навистина да се спротивстави на ваква важна одлука“, рече еден дипломат од ЕУ.
Иако излегувањето на Орбан им овозможи на лидерите на ЕУ да ѝ дадат зелено светло на Украина, тоа не го спречи унгарскиот премиер подоцна јавно да го критикува договорот, велејќи дека Унгарија „не сака да биде дел од оваа лоша одлука“.
Со години, ЕУ се мачи како да се справи со судирот на владата на Орбан со европските институции и нејзините напори да стави крај на владеењето на правото и слободата на медиумите во земјата.
Кога Брисел ги задржа средствата на ЕУ од Унгарија, Орбан се спротивстави на заканата со вето во Европскиот совет за извлекување отстапки.
Но, според Политико, унгарскиот лидер доброволно се воздржал од гласањето за Украина во четвртокот, бидејќи лидерите и дипломатите на ЕУ негирале дека направиле какви било отстапки на Орбан за напуштање на просторијата во клучен момент.
Сепак, претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен, која е во нејзиниот втор мандат како премиер по изборите за ЕУ во јуни, го отстапи политичкиот капитал во клучен момент за да го израмни противењето на Унгарија за отворање на преговорите со Украина.
На почетокот на оваа недела, Европската комисија одмрзна 10,2 милијарди евра средства наменети за Унгарија – потег кој, како што тврди Комисијата, нема никаква врска со заканите на Орбан за блокирање на процесот на пристапување на Украина.
Овој потег предизвика критики од клучните гласови во Европскиот парламент и пошироко.
Иако лидерите на ЕУ ја надминаа почетната пречка на патот на Украина кон членство во ЕУ, повлекувањето на Орбан не гарантира дека на Киев ќе му биде дозволен влез во европскиот клуб.
Унгарија сè уште може да интервенира во многу од преостанатите чекори кои бараат едногласност.
„Тоа ќе биде чиста агонија и веројатно ќе се врати да не гризе. Но, барем го пребродивме ова, дури и ако е на малку надреален начин“, рече неименуван претставник на ЕУ.