Човештвото страда од „нарушена перцепција на ризик“, што нè охрабрува да се вклучиме во активности и однесувања што предизвикуваат климатски промени и се поголем број катастрофи ширум светот, предупредија во вторникот ОН.
Во новиот извештај, Канцеларијата на ОН за намалување на ризиците од катастрофи (UNDRR) откри дека во последните две децении на глобално ниво има меѓу 350 и 500 катастрофи од средни и големи размери секоја година.
Тоа е пет пати повеќе од просекот од претходните три децении, се вели во извештајот.
Со оглед на климатските промени, се очекува уште почесто да се случуваат катастрофални настани предизвикани од суша, екстремни температури и разорни поплави.
Извештајот проценува дека до 2030 година годишно ќе доживуваме 560 катастрофи ширум светот или во просек 1,5 катастрофи секој ден.
УНДРР рече дека остриот пораст на глобалните катастрофи може да се припише на „нарушената перцепција на ризикот заснована на оптимизам, потценување и непобедливост“.
Ова, велат тие, доведе до политички, финансиски и развојни одлуки кои ја зголемија ранливоста и ги ставија луѓето во опасност.
Игнорирањето на огромните ризици со кои се соочуваме „го става човештвото во спирала на самоуништување“, предупреди во изјавата заменик-генералниот секретар на ОН, Амина Мохамед.
„Вклучувањето на алармот со кажување на вистината не само што е неопходно, туку и клучно“, додаде шефицата на УНДРР, Мами Мизутори. „Науката е јасна. Поевтино е да се преземе акција пред катастрофата да уништи, отколку да чекате да се случи уништувањето и да реагирате откако ќе се случи“, изјави таа за Фондацијата Томсон Ројтерс.
Меѓувладиниот панел на ОН за климатски промени оваа година предупреди дека ефектите од климатските промени, од горештини до суши и поплави, ќе станат почести и поинтензивни и ќе ја оштетат природата, луѓето и областите во кои живеат.
Чекај сега, плати подоцна
Игнорирањето на ризикот има висока цена. Катастрофите ширум светот чинат приближно 160 милијарди евра годишно во текот на изминатата деценија, се вели во извештајот. Но, најголемиот дел паѓа на земјите со пониски приходи, кои годишно губат во просек по еден процент од својот национален БДП поради катастрофи, во споредба со само 0,1 до 0,2 отсто во побогатите земји.
Најтешко погодени се азиско-пацифичките земји, кои губат 1,6 отсто од БДП годишно, се вели во извештајот пред глобалниот форум за катастрофи на индонезискиот остров Бали во мај.
На пример, на Филипините, милиони луѓе сè уште се опоравуваат од тајфунот Раи што ги опустоши во декември. Убија повеќе од 300 луѓе, раселени стотици илјади луѓе, а штетата беше проценета на приближно 500 милиони долари.
Како што расте бројот на катастрофи, така ќе растат и трошоците.
Во извештајот се проценува дека уште 37,6 милиони луѓе ќе живеат во екстремна сиромаштија до 2030 година поради влијанието на климатските промени и катастрофи.
Во меѓувреме, повеќето штети поврзани со катастрофи не се покриени од осигурителите.
„Катастрофите може да се спречат, но само ако земјите инвестираат време и ресурси за да ги разберат и намалат нивните ризици“, се вели во соопштението на Мизутори.
Таа предупреди дека „со намерно игнорирање на ризикот и неуспех да го интегрира во одлучувањето, светот всушност го финансира сопственото уништување“.