Поранешни припадници на британските специјални сили го прекинаа долгогодишниот молк и разговараа со Би-Би-Си за наводните воени злосторства на нивните колеги во Ирак и Авганистан.
Ветераните опишаа како членовите на САС убивале невооружени луѓе додека спиеле и егзекутирале врзани затвореници, вклучувајќи и деца.
„Ми ставија лисици на едно момче и го застрелаа. Беше само дете, премногу млад за да се бори“, се присети ветеран кој служел во Авганистан.
„Убивањето на притворениците стана рутина. Тие ќе претресеа некого, ќе му ставеа лисици, а потоа ќе го застрелаа. Потоа ќе ги вадеа пластичните лисици и ќе ставеа пиштол до телото.“
Новите сведоштва вклучуваат наводи за воени злосторства што се протегаат повеќе од десет години, што ги надминува трите години што моментално се предмет на јавна истрага во Обединетото Кралство.
За прв пат се споменува и SBS, елитна специјална единица на морнарицата, која е обвинета за егзекуција на невооружени и ранети луѓе.
457 британски војници загинаа во конфликтот во Авганистан
Ветеран од СБС рекол дека некои војници имале „менталитет на толпа“, опишувајќи го нивното однесување како варварско.
„Ги видов мирните момци како се менуваат и покажуваат сериозни психопатски особини. Тие беа одметници. Се чувствуваа недопирливи“.
Специјални сили беа распоредени во Авганистан за да ги заштитат британските трупи.
Во конфликтот во Авганистан загинаа 457 британски војници, а илјадници беа ранети.
Кога Би-Би-Си го праша за овие сведоштва, Министерството за одбрана одговори дека е целосно посветено на поддршка на јавна истрага за наводните воени злосторства.
Министерството додава дека не е соодветно да се коментираат обвинувања што би можеле да бидат опфатени со истрагата.
Сведоштвата се најдеталниот јавен извештај за убиства извршени од поранешни припадници на Британските специјални сили (UKSF), меѓу кои се САС, СБС и неколку други единици.
Би-Би-Си, исто така, за прв пат открива дека тогашниот премиер Дејвид Камерон бил постојано предупредуван за време на неговиот мандат дека британските специјални сили убиваат цивили во Авганистан.
Сведоците, под услов на анонимност, изјавија дека елитните единици редовно и намерно ги кршеле законите на војувањето за време на операциите.
Тие закони наведуваат дека луѓето можат да бидат погубени само ако претставуваат директна закана за животот на британските војници или други.
Но, членовите на САС и СБС поставуваат свои правила.
„Тие убиваа луѓе додека спијат“
„Доколку некоја цел се појавеше на списокот, ќе влезевме со намера да ја убиеме, без да се обидуваме да ја заробиме“, рече ветеранот на САС, осврнувајќи се на луѓето кои претходно биле уапсени и ослободени.
„Честопати единицата едноставно одеше и ги убиваше сите мажи што ги наоѓаше некаде.“
Еден сведок вели дека убивањето може да предизвика зависност и дека некои членови на елитната единица биле опиени од тоа чувство.
„За време на некои операции, единицата влегувала во објекти и ги убивала сите внатре. Влегувале и ги убивале сите што спиеле таму. Не е оправдано да се убиваат луѓе додека спијат.“
Ветеран од SBS рече дека откако ќе ја преземале контролата врз областа, напаѓачките тимови ќе го пребарувале местото, пукајќи во секој што ќе лежел на земја.
Ги проверувале телата и ги убивале сите што биле сè уште живи: „Беше очекувано, не беше скриено. Сите знаеја.“
Намерното убивање на ранети лица јасно го крши меѓународното право.
Ветеран од SBS опиша операција за време на која болничар му пружил помош на ранет човек.
„Потоа еден од нашите се појави. Се слушна истрел. Беше застрелан во главата од блиску. Тоа е убиство.“
Помладите членови на единиците за напад добивале инструкции од постарите оперативци да ги убијат притворениците, користејќи изрази како „тој нема да се врати во базата со нас“.
Притворените биле луѓе кои се предавале и им биле ставени лисици.
Меѓународните закони им забрануваат на војниците намерно да убиваат невооружени цивили или воени затвореници.
Единиците се натпреварувале едни со други во убиства
Еден поранешен оперативец на САС ја опиша операцијата во Ирак за време на која беше извршено убиството.
„Беше јасно дека тој не претставуваше закана, не беше вооружен. Тоа е срамно.“
Тој додаде дека убиството никогаш не било истражено и дека проблемот започнал долго пред единицата да биде префрлена во Авганистан.
Сведоштвата и снимките потврдуваат дека единиците на САС се натпреварувале едни со други во убиствата.
Изворите велат дека некои членови воделе лични записи и дека еден оперативец лично убил десетици луѓе за време на една шестмесечна турнеја.
„Изгледаше како да се обидува да изврши по едно убиство по операција, секоја вечер некој ќе биде убиен. Навистина изгледаше како психопат“, рече поранешен колега.
Во еден инцидент, оперативец наводно му го пресекол грлото на ранет Авганистанец откако му рекол на полицаецот да престане да пука.
„Сакаше да го доврши ранетиот човек со нож. Сакаше да го искрвари ножот“.
Според сведоштвата, знаењето за наводните злосторства не било ограничено на мал број луѓе.
Во рамките на командната структура, сите знаеле што се случува.
Имале премолчено одобрување за она што се случувало.
За да избегнат надзор, припадниците на специјалните сили поставиле оружје покрај телата на убиените за да изгледа како да се вооружени на фотографиите.
„Имаа лажна граната што ќе ја носеа со себе“, рече поранешниот оперативец.
Друг спомна дека носеле пушки АК-47 со склопливи кундаци за измама.
„Знаевме како да пишуваме извештаи за да не предизвикаат реакција“
Потоа службениците помагале во фалсификување на извештаите за операциите.
„Знаевме како да пишуваме извештаи за да не предизвикаат реакција до воената полиција“, рече еден ветеран.
„Доколку пукањето изгледаше како прекршување на правилата, ќе дојдеше правен советник. Тие ќе ве предупредеа и ќе ви помогнеа да ја прилагодите реториката.“
Разузнавачки офицер кој работи во SBS опиша извештаи во кои се тврди дека британски војници учествувале во престрелка, додека фотографиите покажуваат тела со „повеќе уредни погодоци во главата“.
Дејвид Камерон, кој го посети Авганистан седум пати како премиер помеѓу 2010 и 2013 година, постојано бил известуван за загриженоста на авганистанскиот претседател Хамид Карзаи во врска со овие прашања.
„Карзаи постојано го споменуваше ова прашање“, рече поранешен авганистански советник за национална безбедност.
„Претседателот на Авганистан беше толку упорен во своите поплаки за ноќните напади, цивилните жртви и притворањата што немаше висок западен дипломат кој не го знаеше тоа“, рече генералот Даглас Лут, поранешен американски амбасадор во НАТО.
Портпаролот на Камерон изјави дека претседателот Карзаи се осврнал на проблемот со силите на НАТО воопшто и дека немало споменување на конкретни инциденти во кои се вклучени британските специјални сили.
Тој додаде дека секоја сугестија дека Камерон бил вмешан во прикривањето на обвинувањата е целосна бесмислица.
За разлика од многу други земји, Обединетото Кралство нема парламентарен надзор врз своите специјални сили.
Стратешката одговорност е кај премиерот, министерот за одбрана и командантот на специјалните сили.
Брус Холдер, поранешниот директор на воените обвинителства, рече дека се надева оти јавна истрага ќе испита до кој степен Камерон знаел за наводните цивилни жртви.
„Треба да се испита колку далеку стигнал скапаниот систем на врвот“, вели тој.