Полските пратеници денес гласаат за гласање доверба на владата на премиерот Доналд Туск, кој се обидува да ја врати иницијативата за неговата проевропска централно-левичарска коалиција по немирите предизвикани од поразот на нивниот кандидат на претседателските избори.
На 2 јуни, Туск изјави во телевизиско обраќање дека ќе побара гласање доверба на владата, откако претседателскиот кандидат кој ја имаше неговата поддршка, градоначалникот на Варшава, Рафал Тржасковски, тесно ги загуби изборите претходниот ден.
Навроцки тесно победи
Тржасковски, од Граѓанската коалиција на Туск, беше поразен од националистот Карол Навроцки, предизвикувајќи меѓусебни обвинувања меѓу помалите партии во владата и доведувајќи ја во прашање нејзината иднина со претседател кој не им е наклонет и има право на вето на законодавно ниво.
Историчарот Навроцки освои 50,9 проценти од гласовите, пред либералниот градоначалник на Варшава, Рафал Тржасковски, со 49,1 процент.
Иако владејачкото мнозинство има речиси загарантирана победа на парламентарните избори, анкетата спроведена за дневниот весник „Жечпосполита“ покажа дека околу една третина од Полјаците не веруваат дека владата на Туск ќе преживее до крајот на мандатот во 2027 година.
Денес, Туск ќе го презентира акциониот план на владата пред парламентот, а потоа ќе се одржи дискусија, пред гласањето за доверба да се одржи попладне.
Блокади на владините реформи
Аналитичарите проценуваат дека многу гласачи се разочарани од неуспехот на владата да ги исполни ветувањата за либерализација на правата за абортус, реформа на судството и зголемување на прагот за даночни ослободувања.
Претседателот Анджеј Дуда, сојузник на националистичката партија Право и правда (ПиС), која го поддржа Навроцки, блокираше елементи од програмата на владата на Туск со која се бараше поништување на реформите на ПиС за кои ЕУ вели дека го поткопуваат независното судство.
Владата се надеваше дека победата на Тржасковски ќе им овозможи целосно да ја спроведат својата агенда.
Критики за чекање
Критичарите на владата на Туск се жалат дека направила премалку за спроведување на промените и дека, во очекување на претседател наклонет кон нив, предолго ги држела некои иницијативи „на мраз“, поради што гласовите на помалите коалициски партнери и бројни медиуми го доведувале во прашање лидерството на Туск.
Во таа атмосфера, Туск повика на гласање за доверба на владата.
„Гласањето за доверба не е обид да се продолжи со сè што правиме, бидејќи по година и пол многу добро знаеме дека некои работи можат да се направат подобро и побрзо, а гласањето за доверба треба да биде нов почеток“, рече Туск на состанокот на владата.
„Би сакал да знаете дека ова е ден на нов моментум за целата коалиција и убеден сум дека ќе ја исполните оваа задача“, рече тој.
ПиС гледа можност
По гласањето за доверба, Туск најави реконструкција на владата во јули. Во меѓувреме, членовите на владата велат дека коалицискиот договор треба повторно да се преговара, што може да доведе до конфликт.
Сето тоа, секако, функционира за ПиС, според Ројтерс.
Лидерот на ПиС, Јарослав Качински, ги нарече резултатите од претседателските избори „црвен картон“ за владата и повика на создавање „аполитична и техничка влада“ составена од експерти.
Поранешниот министер за правда, Збигњев Зиобро, архитектот на судската реформа на ПиС што владата на Туск сака да ја ревидира, беше уште подиректен.
„Изгубените претседателски избори се крајот на Доналд Туск. Неговата судбина е веќе запечатена“, рече Зиобро.