Рускиот претседател Владимир Путин понуди директни преговори без никакви предуслови со Украина, кои би започнале во четврток во Истанбул.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски потврди на перонот X во неделата вечерта дека доаѓа и дека го чека Путин во Истанбул.
Претходно беше објавено дека САД предлагаат воспоставување демилитаризирана зона во Украина, која би била контролирана и од Украина и од Русија.
Таа зона би се протегала на 15 километри од сегашната фронтова линија од двете страни меѓу украинските вооружени сили и руските трупи.
Оваа идеја ја изрази специјалниот пратеник на американскиот претседател за Украина, поранешниот генерал Кит Келог, во интервју за „Фокс њуз“.
„Ова значи дека ќе се воспостави јасно контролирана зона од 30 километри. Ќе бидат регистрирани можни прекршувања“, рече Келог, додавајќи дека „коалиција на добронамерните“ би можела да го преземе безбедносниот појас.
Украина, се чини, покажува подготвеност за привремена демилитаризирана зона.
Генералот Келог дополнително изјави дека со текот на времето, Украина би можела да ги врати изгубените територии, како што беше случајот со Германија, која беше поделена на две држави по Втората светска војна и повторно обединета во 1990 година.
Или како балтичките држави што станаа дел од СССР, што Западот никогаш не го призна.
„Територијата што ја контролирате сега и за која се боревте ви припаѓа вам, а што ќе се случи за пет или десет години е друго прашање. Ова значи замрзнување на борбите на сегашните позиции. И токму тоа се подготвени да го направат Украинците“, рече Келог, пишува ДВ.
Дали Украинците би ја замрзнале војната?
Во моментот на објавување на овој текст, официјален Киев сè уште не се огласил по ова прашање.
Тарас Шамајда, лидерот на движењето „Простор на слободата“, побара официјално појаснување од украинското Министерство за надворешни работи – дали Украина е навистина подготвена да ги повлече своите трупи 15 километри и точно кои области треба да се демилитаризираат?
Чии закони би важеле во таа зона? Каква влада би постоела? Како би изгледала мисијата на странските трупи во таа зона? Дали таму би биле распоредени војници од неутрални земји или од оние што ја поддржуваат Русија?
„Што би направиле тие трупи ако Русите одеднаш се обидат да ја окупираат целата или дел од таа 30-километарска безбедносна зона?“ Шамајда прашува на својата Фејсбук страница.
Сè уште нема одговори на овие прашања.
Дали САД ќе вршат притисок врз Русија?
Петро Бурковски, извршен директор на украинската фондација „Демократска иницијатива на Илка Кучерив“, смета дека американскиот предлог е разумен и дека Украина би можела да го прифати.
Тој го наведува договорот од Кемп Дејвид од 1979 година меѓу Египет и Израел како позитивен пример од историјата.
Потоа Соединетите Американски Држави дејствуваа како посредник, беше воспоставена демилитаризирана зона под контрола на американски набљудувачи, а армиите беа разделени откако беше постигнато примирје.
Бурковски верува дека повлекувањето на трупите и привременото примирје би можеле да бидат првите конкретни чекори кон завршување на војната.
Тој вели дека теоретски би било можно 30-дневно примирје и воспоставување демилитаризирана зона од 30 километри.
Но, клучниот услов е согласноста на Русија, која досега не покажа подготвеност. Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, изјави дека „сè уште не слушнал никакви изјави од Киев за желбата за демилитаризирана зона“.
Повлекување на трупите: Ова веќе се случи
Владислав Селезњев, воен новинар и поранешен началник на односите со јавноста на Главниот штаб на украинската армија, го оценува предложениот модел како неефикасен.
„Украина веќе имаше слични искуства со повлекувањето на трупите од фронтовската линија во Донбас помеѓу 2014 и 2022 година. Тогаш беа постигнати повеќе од 20 договори за прекин на огнот, но ниту еден од нив не даде резултати“, вели Селезњев.
„Дури и набљудувачката мисија на ОБСЕ не успеа да обезбеди трајна и безбедна линија на разделување по должината на фронтот. Надевањето дека овој пат ќе успее може да биде бесмислено2“, додаде тој.