Пишува: Слободан ТОМИЌ
Најавата на Доналд Трамп за брза средба со рускиот претседател Владимир Путин отвора низа прашања и предизвици за глобалната политика.
Оваа средба, која би била прва откако почна војната во Украина во 2022 година, би можела да биде пресвртница или уште еден обид за дипломатска игра со неизвесен исход.
Трамп: „Вештиот преговарач“ пред голем тест
Со својата популарна реторика за „брзи решенија“ и преговори на високо ниво, Трамп уште еднаш се обидува да се позиционира како лидер способен да ја „исправи“ американската надворешна политика. Но, овојпат задачата е многу покомплицирана:
- Војната во Украина: Рускиот напад предизвика глобален политички и економски хаос, со историски високи загуби на човечки животи и милиони раселени.
- Санкциите кон Русија: Трамп би можел да се обиде да ги ублажи санкциите како „поттик“ за прекин на конфликтот, што би предизвикало остра критика од неговите противници.
- НАТО и Европа: Лидерите на НАТО и ЕУ внимателно ќе ја следат оваа средба, особено поради Трамповите контроверзни ставови за Алијансата во минатото.
Путин: Шанса за закрепнување на меѓународната сцена
За Владимир Путин, оваа средба претставува можност за промена на наративот околу Русија. Војната во Украина го остави Кремљ во позиција на дипломатска изолација, но:
- Преговарачки позиции: Путин би можел да бара признание за анектираните територии како услов за мировни преговори.
- Покажување сила: Средбата со американскиот претседател му дава легитимитет и порака дека Русија е сè уште глобален играч.
Средбата: Симболика или суштински чекор?
Досегашните обиди за преговори меѓу Русија и Западот, вклучително и оние преку посредници, беа ограничени и главно неуспешни. Средбата Трамп-Путин би можела да биде или:
- Симболичен гест: Без конкретни договори, со цел да се демонстрира „дијалог“ пред јавноста.
- Суштински обид за компромис: Што би вклучувало тешки преговори за повлекување на руските сили, укинување на санкции и гаранции за Украина.
Место на одржување: Повеќе од локација
Изборот на домаќин за средбата е исто така симболичен:
- Србија: Неутралноста и поддршката кон Русија ја прават Белград атрактивна опција, но техничките и политичките предизвици го прават изборот сложен.
- Трети земји: Индија, Јужна Африка или некоја друга неутрална земја би можеле да бидат компромисни решенија.
- Меѓународни форуми: Средба на маргините на голем самит, како Г20 или ООН, би ја намалила политичката тежина на домаќинот
Дали средбата може да го смени текот на историјата?
Најавата на Трамп за „брза средба“ со Путин е уште еден пример за неговиот прагматичен, но често контроверзен пристап кон меѓународната политика. Прашањето е дали оваа средба ќе биде доволна за да го прекине циклусот на конфликти и поделби.
Дали Трамп и Путин можат да најдат заедничка основа за стабилизирање на светот, или средбата ќе биде уште еден симболичен настан без реален импакт?
Одговорот на ова прашање ќе го обликува глобалниот поредок во годините што следат.