Доналд Трамп постојано се закануваше дека САД ќе го напуштат НАТО.
Сепак, според Политико, многу негови поранешни соработници веруваат дека тој нема нужно да го стори тоа.
Но, тоа не значи дека НАТО со Трамп на чело на САД нема да претрпи огромни промени.
Оваа тема повторно стана актуелна по катастрофално лошата дебата на актуелниот претседател Џо Бајден.
По минатонеделната анкета, јасно е дека Доналд Трамп е фаворит за претседателската функција.
Во замена за континуираното учество на САД во НАТО, Трамп не само што би очекувал европските земји драстично да ги зголемат трошоците за одбрана – голема жалба за него како претседател – туку ќе го преземе и експертот за одбрана Ден Колдвел, човек запознаен со размислувањето на Советодавниот круг за национална безбедност на Трамп го опиша за Политико како „радикална преориентација“ на НАТО.
„Веќе навистина немаме избор“, изјави Калдвел за Политико, наведувајќи го зголемениот долг на САД, слабото регрутирање на војската и одбранбената индустриска база што не може да се справи со предизвикот од Русија и Кина.
Никој од штабот на Трамп не ги коментираше овие тези, ниту Трамп го објасни својот план со НАТО.
План за НАТО и двостепениот систем
Но, за ова за Политико зборуваа голем број аналитичари и експерти кои ја познаваат ситуацијата.
Според тие официјални лица, САД ќе го задржат својот нуклеарен чадор над Европа за време на вториот мандат на Трамп со одржување на своите воздушни сили и бази во Германија, Англија и Турција, како и своите поморски сили.
Во меѓувреме, најголемиот дел од пешадијата, оклопот, логистиката и артилеријата ќе преминат од американските во европските раце.
Делови од овој план беа изложени во написот објавен во февруари 2023 година од Центарот за обнова на Америка на Трамп, но во месеците оттогаш, се појави подетален консензус меѓу поддржувачите на Трамп за нацрт на нов концепт за НАТО.
Промената што тие ја замислуваат ќе вклучи „значително намалување на безбедносната улога на Америка“, рече Калдвел, кој неодамна служеше како висок советник на Расел Воут, поранешен висок функционер на администрацијата на Трамп, кој беше именуван за политички директор на Републиканската национална конвенција во мај и се очекува да игра важна улога во втората администрација на Трамп.
Вториот дел од планот на Трамп е „двостепениот НАТО систем“.
Идејата, која прв ја предложи висок поранешен функционер на администрацијата на Трамп, пензионираниот генерал-полковник Кит Келог, значи дека земјите-членки кои не трошат 2 отсто од БДП за одбрана „нема да уживаат во безбедносната гаранција на САД“.
Досега Трамп јасно ги критикуваше членките на НАТО кои не ги распределуваат договорените два отсто од БДП за одбраната.
Неодамна, згора на тоа, тој јасно стави до знаење дека нема да брани такви земји од руските напади.
Брзо решение за украинското прашање
Трамп има и план за брзо решавање на украинскиот конфликт.
Иако деталите не се познати, двајца соговорници на „Политико“ блиски до Трамп сугерираат дека со Путин имало разговори за тоа колку украинска територија може да задржи Москва.
Исто така, се размислува за договор НАТО да не се шири на исток, особено во областа на Украина и Грузија.
САД се убедливо најголемиот придонесувач во операциите на НАТО, трошејќи околу 860 милијарди американски долари годишно за одбрана, што претставува 68 отсто од вкупните трошоци на НАТО во 2023 година.
Тоа е повеќе од 10 пати повеќе од Германија, вториот најголем трошач.
Значителен дел од тие трошоци на САД, што изнесува околу 3,5 отсто од американскиот БДП, оди во одбрана на Европа, иако Пентагон одбива јавно да открие колку, вели Џереми Шапиро, директор за истражување во Европскиот совет за надворешни односи.
Што ќе се случи со Украина?
Во април, „Вашингтон пост“ објави дека планот на Трамп вклучува и притисок врз Украина да ѝ ги отстапи Крим и граничниот регион Донбас на Русија.
Но, според еден експерт за национална безбедност запознаен со размислувањето на Трамп, Трамп „би бил отворен за спречување на проширувањето на НАТО и нема да се врати на границите на Украина од 1991 година“.
„Тоа би било на маса. Но, тоа не значи откажување од која било друга можност, вклучително и испорака на големи количини оружје за Украина“, рече тој под услов да остане анонимен.
Трамп јавно не ги разјасни своите планови за Украина, но за време на изборната кампања постојано ветуваше дека ќе стави крај на војната како една од неговите први задачи.
Путин на 14 јуни рече дека Русија ќе биде подготвена да преговара за крај на војната доколку Украина се откаже од своите амбиции да се приклучи на НАТО и да ги повлече трупите од четири региони кои Москва ги смета за свои.
Запрашан во дебатата со Бајден на 27 јуни дали тие услови се прифатливи, Трамп одговори:
„Не, тие не се прифатливи. Но, погледнете, ова е војна што никогаш не требаше да започне“.
Зеленски го повика Трамп
„Ако Доналд Трамп знае како да ја заврши руската војна во Украина, не треба да чека до американските претседателски избори во ноември за да ги претстави деталите“, изјави во средата украинскиот претседател Володимир Зеленски.
„Ако знае како да ја заврши оваа војна, треба да ни каже денес“, рече Зеленски во интервју за ТВ Блумберг.
„Затоа што ако има ризици за независноста на Украина, ако има ризици да ја изгубиме нашата државност, сакаме да бидеме подготвени за тоа. Тие не можат да го планираат мојот живот и животот на нашиот народ, нашите деца“, рече украинскиот претседател.
„Ако имаат план, мислам дека треба да го знаеме претходно за да се подготвиме“, вели Зеленски.