Фабриката за облека во која работи Ирина Краснокутска за производство на униформи и панцири за украинската армија никогаш немала толку многу работа.
Контраофанзивата против Русите се очекуваше со месеци, а сега претседателот Зеленски призна дека започнала.
„Во Украина се случуваат контраофанзивни и одбранбени акции. Нема да откривам детали“, рече тој.
Повеќе од кој било, 46-годишната Краснокутска ја знае болката што ги чека семејствата на многу војници кои ќе ја носат нејзината униформа во претстојните битки.
На нејзиниот мобилен телефон е фотографија од згоден млад маж кој држи мачка и свети на неговиот 18-ти роденден – нејзиниот син Максим.
Шест месеци откако е направена таа фотографија, тој бил мртов – во тој момент најмладиот украински војник загинал на фронтот, пишува Тајмс.
„Знам дека овие униформи се за синовите на другите мајки“, вели таа, со црвенило на очите, „И не сакам никој да помине низ она низ што поминав. Тоа се нашите млади генерации кои ни требаат за иднината. Сине мој имавме цел живот пред нас. Како да испратиме 18-годишници на фронтот?“
Наместо да оди на Конзерваториум, тој се приклучил на војската
Беспрекорно облечена и нашминкана, таа е решена да ја раскаже неговата приказна иако, како што вели, се снаоѓа само со советување и антидепресиви.
Нивниот мал роден град Полтава во централна Украина е полн со паркови и едвај видел борби, и покрај неговата историска важност за Русите.
Тоа беше местото каде што војската на Петар Велики ги порази Швеѓаните во 1709 година, издигнувајќи ја неговата земја како европска сила.
Но, војната силно го погоди
Максим, познат како Макс, изгледал дека има се за што да живее. Тој сакал џез, мачки и Формула 1 – неговата мачка Кими го добила името по финскиот возач Кими Раиконен – како и да танцува со својата девојка.
Неодамна стана алт-саксофонист во оркестарот Полтава, пишувал свои композиции и штотуку го завршувал музичкото училиште, надевајќи се дека ќе студира на конзерваториумот во Днепар, а потоа ќе стане професионален музичар во странство.
Наместо тоа, на 25 февруари минатата година, ден по руската инвазија, тој се приклучил на војската.
Краснокутска се згрозила. Нејзиниот помлад син, 13-годишниот Јевхени, има кршливи коски и е во болница.
„Му реков на Макс: Види, сите можеме да се евакуираме во странство. Но тој ми одговори: „Мамо, ако не те заштитам тебе и Полтава, кој друг?“, се сеќава Краснокутска.
„Тие беа група момчиња, никогаш претходно не држеле пиштол“
Три дена подоцна, на 28 февруари, тој и околу 60 млади мажи од Полтава, сите помлади од 30 години, биле испратени во тренинг камп во Лавов, западна Украина.
За неколку дена објавиле дека од Територијалните одбранбени сили преминал во редовната армија, приклучувајќи се на 66-от баталјон.
„Тие беа група момчиња, никогаш порано не држеле пиштол. Макс беше ученик, штотуку наполни 18 години, не требаше да го водат. Бев во паника, но помислив, ок, тие „Млади луѓе се и ќе поминат низ многу тренинзи, а ова е Лавов, далеку од акција, не е Харков или Доњецк“, вели неговата мајка.
Нејзиниот мир траел само до 13 март, кога пристигнала веста дека базата Јаворив била погодена од руски крстосувачки ракети, при што загинале десетици војници и странски доброволци. Една од погодените згради била на Макс, но тој за чудо преживеал.
„Жив сум. Ова е вистинска војна, беше страшно“, ѝ пратил порака веднаш потоа.
По два месеци артилериска обука, Макс бил префрлен во друг камп во Чернихив во североисточна Украина. И ова место беше погодено од руски ракетен напад.
„Беше како ракети да го следат мојот син“, рече таа, бришејќи ги очите со марамче. Можам да преживеам до вечерта.
Ја известил мајка си дека е на списокот од кој секојдневно се испраќаат војници на бојното поле: „Го прашав: Како да те испратам, толку си млад?“
500 метри од Русите
Набргу потоа го префрлиле и не смеел да им каже каде е. До почетокот на летото, тој служел како стрелец во средината на битките во Запорожје, Суми и Доњецк.
Во јули, Макс им рекол на своите родители дека оди уште понапред и не можел да им каже каде.
Но, од фотографиите и писмата што им ги испратил на Телеграм, а потоа ги избришал, сфатиле дека се наоѓа во Покровск, на линијата на источниот фронт во Доњецк, на само 500 метри од Русите.
Ја предупредил мајка си дека на моменти ќе биде недостапен.
„Бев очајна. Му праќав порака, а понекогаш и три дена не одговараше“, вели Краснокутска.
Сепак, тој верувал дека е посебен. Кон крајот на јули ѝ се јавил на кумата Лина и ѝ рекол дека се вратил од мисија во која сите негови соборци биле ранети или убиени.
„Не грижете се, јас сум среќникот“, рекол Макс.
На 27 јули испратил видео како ги нападнале со фосфорни гранати, а срцето на Краснокутска и потонало: „Нашите само стоеја со оружјето додека паѓаа гранати“.
Тоа бил нивниот последен контакт.
„Бевме вознемирени. Се јавивме во штабот на неговиот баталјон и во Министерството за одбрана, но никој не сакаше ништо да ни каже“.
Два дена подоцна стигнала вест дека некој од Полтава е убиен.
„Тогаш знаев сè“, рече мајката на Макс, иако поминаа уште два дена пред да бидат официјално известени.
Требаше да се врати дома, почина два дена претходно
Подоцна дознале дека ден по споменатото видео, Макс и уште еден војник биле погодени од руска артилериска граната во ровот во Маринка.
Макс бил убиен веднаш, а уште еден војник бил ранет. Само два дена подоцна тој требал да се врати дома за прв пат на двонеделен одмор.
„Бевме многу возбудени што ќе го видиме“, изјави мајката за Тајмс.
Наместо тоа, телото на нејзиниот син се вратило, заедно со прстенот, часовникот, металниот крст што го носел и неговите воени обележја.
На 5 август, тој бил погребан во новата Алеја на хероите, дел од гробиштата Затурине во Полтава, кои сега се резервирани за воени жртви.
Бидејќи Макс бил најмладиот волонтер во Полтава и познат во оркестарот, тој станал локален херој.
Училишните деца собирале пари за да купат панцири, електрични батерии и други предмети за неговиот полк.
Многу луѓе дошле на неговиот погреб носејќи црвени рози. Краснокутска била неутешна. Но, тоа не било се.
По погребот, нејзиниот помал син завршил 45 дена во болница. Додека била со него, нејзиниот сопруг, возачот, добил срцев удар и исто така завршил во болница.
„Смртта на Макс го распарчи нашиот свет и ги покрена една работа по друга“, рече Краснокутска.
„Сè што имаа тие волонтери беше хероизам и патриотизам“
Не можејќи да тагува на мир, таа се налути: „Прво Русите, за кои немам зборови“. Но, таа има прашања и за украинската страна:
„Сакам да знам кој наредил да биде испратен на фронтот. Беше толку млад. Сè што имаа овие доброволци беше херојство и патриотизам – тие не беа опремени за војна“.
Бидејќи Макс бил најмладиот убиен во тоа време, таа се бори да го признае официјално како херој.
Неговото име и фотографија се на Ѕидот на сеќавањето на сè повеќе паднатите во Киев, но таа вели:
„Никогаш не добивме никакво писмо од Зеленски или од кој било воен командант“.
Солзи ѝ течат по лицето додека додава: „Почнавме петиција за негово признавање и ја испративме до Министерството за одбрана, но тие ни рекоа дека тоа не функционира така.
Украинска традиција е, вели таа, да се дели имотот на мртвите во рок од 40 дена, но тој немал многу.
Пред неговата смрт, Максим ја замолил да ја испрати неговата облека на бегалците кои доаѓаат од исток.
„Мојот живот се промени мамо. Не ми требаат сите тие работи, само чувај ја јакната и спортската опрема”, рекол тогаш Максим.
Украина е таинствена за своите жртви, но по 15 месеци конфликт, на гробиштата има три реда свежи гробови на војници – 134 загинати војници – сини и жолти украински знамиња се веат над нив.
Блискиот тревник е подготвен ако е потребно, а на автопатот, воени возила брзаат кон фронтот, некои носат нов западен оклоп како германските тенкови Леопард.
„Со целото мое битие посакувам да не жртвуваме повеќе од нашите најмлади“
Извештаите покажуваат дека украинската армија напредува во три правци – механизирани бригади ги засилуваат нападите јужно од Орихив во регионот Запорожје; кон Токмак со цел да се обиде да ја прекине копнената врска на Русија со окупираниот Крим; а долги борби се водат околу градот Бахмут во областа Доњецк.
Досега се чини дека тие се соочуваат со силен руски отпор, а двете страни тврдат дека има големи загуби.
Краснокутска во фабриката помага во шиењето што повеќе униформи и се труди да не пушти солзи врз нив.
На мобилен чува фотографии од неговиот насмеан син како свири на саксофон:
„Така сакам да се сеќавам на него, но сакам со целото битие да не мораме да жртвуваме уште повеќе од нашите најмлади и нашите најдобри“.
Сите информации поврзани со најновите случувања со војната во Украина можете да ги прочитате ТУКА.