На претстојниот јулски самит во Вилнус, северноатлантската алијанса НАТО треба да одобри илјадници страници тајни воени планови кои, за прв пат по Студената војна, детално ќе го објаснат начинот на кој Алијансата ќе одговори на руски напад, објави Ројтерс.
Британската агенција наведува дека станува збор за фундаментална промена бидејќи НАТО со децении немал потреба да креира опсежни одбранбени планови, водат војни во Авганистан и Ирак, а имајќи предвид дека постсоветска Русија веќе не е егзистенцијална закана.
Подготвен во секој момент
Но, додека во Украина се води најкрвавата војна во Европа од 1945 година, НАТО сега предупредува дека сè мора да биде на место кога станува збор за плановите долго пред да избие конфликт со противник како што е Москва.
„Ова е основната разлика помеѓу кризна акција и колективна одбрана: ние не го одредуваме редоследот на настаните, туку нашиот противник. Мора да се подготвиме за тоа дека конфликтот може да избие во секој момент“, изјави еден од водечките воени претставници на НАТО, адмиралот Роб Бауер.
Со истакнување на своите, како што наведуваат од алијансата, регионални планови, НАТО ќе им даде инструкции на земјите-членки како да ги надградат своите сили и логистика, наведува Ројтерс.
„Сојузниците точно ќе знаат какви сили и способности треба да имаат, вклучително каде, што и како да ги распоредат“, рече шефот на НАТО, Јенс Столтенберг, запрашан да коментира за високо доверливи документи кои ќе, како што беше случајот за време на Студената војна, распореди одредени трупи на одбрана на одредени региони.
План од 2014 година
Ова го формализира процесот инициран со руската анексија на Крим во 2014 година, што ги поттикна западните сојузници за прв пат да распоредат борбени единици на исток, при што Велика Британија, Канада и Германија го преземаа водството во секоја од балтичките земји.
Но, иако многу карактеристики наликуваат на воените сили на НАТО пред 1990 година, некои клучни фактори се променија за алијансата, која оттогаш се прошири на 1.000 километри на исток и порасна од десетина на 31 членка.
Ројтерс пишува дека самото вклучување на Финска во НАТО минатиот месец ја удвои границата на алијансата со Русија на речиси 2.500 километри и принуди на пофлексибилен пристап кон распоредувањето на силите отколку порано, кога Германија се сметаше за главна борбена зона.
Исто така, Алијансата повеќе не се подготвува да води голема нуклеарна војна со Москва и нејзините сојузници – од кои повеќето се сега во НАТО, според Иан Хоуп, историчар во Врховниот штаб на НАТО за сојузничките сили во Европа (SHAPE).
„Веќе не го предвидуваме типот на војна што беше Студената војна, каде што сојузничките сили ќе се најдат на прифатен крај на истовремен напад од страна на членовите на Варшавскиот пакт“, рече тој и додаде дека попрво би можело да разговараме. за регионализирани конфликти кои треба да се потиснат со брзо распоредување на силите.
Проток на информации
Во исто време, интернетот, беспилотните летала, хиперсоничното оружје и брзиот проток на информации претставуваат нови предизвици.
„Доброто е што зборуваме за транспарентност на бојното поле. Со сите сателити и сите информации можеме да видиме зајакнување на кризата. Во Украина, ги имавме сите показатели прилично однапред“, вели генерал-полковник Хуберт Котеро, заменик-началник на Генералштабот на SHAPE.
Споменатата транспарентност, понатаму наведува Ројтерс, е една од причините зошто НАТО, за разлика од барањата на балтичките земји, не гледа потреба од итно зголемување на бројот на силите на истокот.
„Масовното распоредување на војници на границата може да се спореди со чекан, за миг ќе барате клинец. Ако Русите собираат сили на границата, тогаш ние сме нервозни, а ако собираме војници, тогаш тие се нервозни“, предупредува Котеро.
Како и да е, голема задача е драстично да се подобри подготвеноста на силите, во 2022 година НАТО се согласи да стави 300.000 војници во готовност, што е многу повеќе од 40.000 во минатото.
Зголемување на финансиите
Недостатоците во капацитетот на Алијансата да произведе доволно оружје и муниција се видливи и во борбата за исполнување на украинските барања, пишува Ројтерс и продолжува дека НАТО мора да ја надгради долго занемарената логистика неопходна за брзо испраќање единици по железница или пат.
Потребата од финансирање на спроведувањето на регионалните планови е една од причините зошто Столтенберг ги повика лидерите на земјите-членки да ги зголемат средствата за воените сили на алијансата, а за тоа ќе се разговара и во Вилнус.
Претставниците на НАТО проценуваат дека ќе бидат потребни неколку години за целосно спроведување на плановите, но нагласуваат и дека Алијансата може веднаш да тргне во битка доколку е потребно.
„Подготвени сме да се бориме вечерва. Знаете, никогаш не можете да бидете доволно подготвени. Никогаш. Доколку е потребно, мораме да бидеме способни и подготвени да се бориме вечерва со тоа што го имаме“, изјави Котеро, пишува Ројтерс.
Сите информации поврзани со најновите случувања со војната во Украина можете да ги прочитате ТУКА.