Американците се тркаат со времето еден ден откако руски воен авион го собори нивното беспилотно летало над меѓународните води.
Постои опасност Русите први да ги пронајдат остатоците од соборениот дрон во Црното Море, што би им обезбедило информации за технологијата на леталото и чувствителните податоци што можел да ги собере.
Белата куќа соопшти дека ги презема неопходните мерки за да спречи остатоците од MQ-9 да паднат во „погрешни раце“, но и дека постои можност никогаш да не можат да го извлечат дронот бидејќи местото каде што се урна е „многу, многу длабока вода“.
Американски CBS објави анимирана симулација на инцидентот над Црното Море, на која се гледа како два руски воени авиони „малтретирале“ американски дрон пред да го соборат.
Американското беспилотно летало MQ-9 Reaper полетало од својата база во Романија во вторник наутро во рутинска извидничка мисија, која обично трае од девет до десет часа, пишува Јутарњи.
Иако беспилотните летала Reaper можат да носат ракети Hellfire, соборениот американски дрон не бил вооружен.
Тој летал на надморска височина од 7.620 метри во меѓународниот воздушен простор на 120 километри југозападно од Крим со вклучен транспондер кога бил пресретнат од два руски борбени авиони.
Иако летовите на Reaper не можат да се следат на платформи како Flightradar, се претпоставува дека тие летале во истите меѓународни води како и друго американско беспилотно летало, RQ-4 Global Hawk, кое може да го фати речиси целиот Донбас од Црното Море.
Во период од приближно 30 минути, два руски авиони направиле 19 блиски поминувања со дронот и во последните три или четири поминувања испуштиле одредена количина гориво на дронот.
До судирот дошло при последното поминување, додека еден од двата Су-27 со голема брзина од позади се приближувал кон беспилотното летало.
Кога авионот бил под дронот, тој малку се подигнал и удрил во задниот пропелер на MQ-9.
Едно од сечилата на пропелерот на MQ-9 било свиткано во несреќата, а пилоти од далечина успеале да го исфрлат дронот во Црното Море „на значителна оддалеченост“ од местото каде што се случил падот, изјави претставник на американските воздухопловни сили за ABC News.
Истиот службеник ја опиша несреќата како резултат на „чиста неспособност“ на рускиот пилот чии постапки биле „целосно глупави“.
Министерството за одбрана на САД работи на декласификација на снимките од пресретнувањето.
Рускиот авион кој го собори американскиот MQ-9, наводно полетал од окупираниот Крим, од воздухопловната база Белбек.
Анатолиј Антонов, рускиот амбасадор во САД, во вторникот попладне дојде во Стејт департментот и се состана со помошникот државен секретар за европски и евроазиски прашања Карен Донфрид за да разговара за соборувањето на американското беспилотно летало.
После тоа, руското Министерство за одбрана во соопштение наведе дека американскиот дрон летал „во правец на државната граница на Руската Федерација“ и дека биле испратени борбени авиони да го пресретнат.
„Како резултат на остри маневрирање, американскиот дрон влезе во неконтролиран лет со губење на висината и се судри со површината на водата“, се вели во соопштението.
Русите имаат долга историја на агресивно однесување. Студијата од 2021 година на американскиот тинк-тенк RAND анализираше десетици руски воени дејства кои не вклучуваат употреба на сила, туку имаат за цел да влијаат на однесувањето на противникот.
Ваквите акции ги нарекоа „присилна сигнализација“.
📹 CBS channel showed a video reenactment of how a Russian #Su27 fighter jet shot down an American #MQ9 Reaper. pic.twitter.com/pRO9tPcxM7
— KyivPost (@KyivPost) March 15, 2023
Мотив?
Се сомнева дека соборениот американски MQ-9 дејствувал во област која е воено особено важна за Москва и дека падот е тактички потег што може да се окарактеризира како „сигнал на принуда“.
Ако ова се покаже како точно, тоа би значело дека Русите имале јасен мотив да го соборат дронот.
Исто така, можно е рускиот пилот да не сакал да го урне леталото, туку само да го испрска со гориво, но прерано почнал да го крева носот на авионот и случајно го закачил пропелерот.
MQ-9 Reaper е голем беспилотен извидувачки авион на американското воено воздухопловство, кој од далечина го управува тим од двајца луѓе.
Reaper има способност да лета околу 24 часа, може да биде вооружен или невооружен, а долг е околу 11 метри и тежи околу 2.200 килограми кога е празен.
Дизајниран и произведен е од американската компанија Џенерал Атомикс, а првиот лет го имаше пред 22 години.
MQ-9 Reaper е понова и поголема варијанта на беспилотното летало MQ-1 Predator кое го користеа американските воздухопловни сили до 2018 година.
Беспилотните летала Reaper се побрзи, имаат супериорни сензори и можат да носат повеќе оружје од Predators.
Reaper може да лета со максимална брзина од 442 km/h, што го прави погоден за долготрајни мисии. Некои од моделите се способни да летаат непрекинато до 34 часа.
И покрај способноста на MQ-9 Reaper да фрла бомби и проектили, тој е ранлив на напад поради недостаток на одбранбени способности.
Според американските воздухопловни сили, Reaper првенствено се користи како алатка за собирање разузнавачки информации, а потоа и против динамични цели.
САД сè уште го сметаат Reaper за еден од најдобрите беспилотни летала и не сакаат да ги губат.
Цената на еден MQ-9 Reaper е околу 32 милиони долари.
Скај њуз објави дека дронот MQ-9 Reaper се смета за контроверзен поради неговата употреба во американските антитерористички операции ширум светот и дека е еден од најсмртоносните беспилотни летала некогаш направени.
САД користеа беспилотни летала MQ-9 во бројни мисии и во своите војни, вклучително и во Авганистан, Ирак и Сирија.