Грипот се врати во Европа побрзо од очекуваното оваа зима, откако речиси исчезна минатата година, што ја зголеми загриженоста за истовремената епидемија на Ковид-19, особено во светлината на сомнежите за ефикасноста на овогодинешната вакцина против грип.
Рестриктивните мерки, носењето маски и социјалното растојание, кои станаа норма во Европа за време на пандемијата на Ковид-19, го десеткуваа грипот минатата зима, привремено искоренувајќи го вирусот што годишно убива околу 650.000 луѓе на глобално ниво, според бројките на ЕУ.
Но, тоа сега се промени бидејќи земјите усвојуваат помалку строги мерки за борба против Ковид-19 поради широко распространетата вакцинација.
Вирусите на грип циркулираат во Европа со повисока стапка од очекуваната од средината на декември, објави Европскиот центар за превенција и контрола на болести (ECDC) овој месец.
Според податоците на ECDC и Светската здравствена организација, во декември, бројот на заболени од грип во европските одделенија за интензивна нега (ICU) постојано се зголемуваше на врвот на 43 во последната недела од годината.
Голем пораст во однос на минатата година
Ова е далеку под нивоата пред пандемијата – на пример, неделните случаи на грип во единиците за интензивна нега достигнуваа над 400 во истиот период во 2018 година. Но, тоа е голем пораст од минатата година, кога во текот на декември имаше само еден случај на грип на одделенијата за интензивна нега, покажуваат податоците.
Враќањето на вирусот би можело да биде почеток на невообичаено долгата сезона на грип која би можела да трае до летото, изјави за Ројтерс главниот експерт за грип на ECDC, Паси Пентинен.
„Ако почнеме да ги укинуваме сите мерки, јас сум многу загрижен за грипот што, бидејќи толку долго го немаше во оптек кај европското население, можеби ќе се оддалечиме од нормалните сезонски обрасци“, рече тој.
Тој рече дека укинувањето на рестриктивните мерки напролет би можело да ја продолжи циркулацијата на грипот далеку од нормалниот крај на европската сезона во мај.
Двојна епидемија може да изврши непотребен притисок врз веќе преоптоварените здравствени системи, се вели во својот извештај ECDC.
Во Франција, три региони – вклучувајќи го и парискиот регион – се соочуваат со епидемија на грип, според податоците објавени минатата недела од француското Министерство за здравство.
Другите се во предепидемиска фаза. Оваа сезона, Франција досега забележа 72 тешки случаи на грип, со шест смртни случаи.
Доминантен вирус
Она што дополнително ги комплицира работите е тоа што доминантен вид на грип што циркулира годинава е вирусот H3 тип А, кој обично предизвикува најтешки случаи кај постарите лица.
Пентинен рече дека е премногу рано за конечна проценка на вакцината против грип, бидејќи на реалниот свет им требаат повеќе пациенти.
Но, лабораториските тестови покажуваат дека вакцините достапни оваа година „нема да бидат оптимални“ против H3.
Ова е главно затоа што кога минатата година беше утврден составот на вакцините, циркулирал многу малку или воопшто не циркулирал вирус, така што на производителите на вакцини им било потешко да предвидат кој сој ќе биде доминантен во претстојната сезона на грип.
Vaccines Europe, која ги претставува главните производители на вакцини во регионот, призна дека изборот на соеви бил попречен од многу ниската циркулација на грип минатата година, но додаде дека сè уште нема доволно податоци за да се процени ефективноста на вакцините оваа сезона.
Секоја година се прилагодуваат вакцините против грип
Вакцините против грип се прилагодуваат секоја година за да бидат што е можно поефикасни против вирусите на грип кои постојано се менуваат.
Нивниот состав се решава шест месеци пред почетокот на сезоната на грип, врз основа на циркулацијата на вирусот на спротивната хемисфера.
Ова им дава време на производителите на лекови да развијат и произведат вакцина.
Сè уште не се достапни податоци од цела Европа за вакцинација против грип. Но, националните бројки за Франција покажуваат дека опфатот не е толку широк како што се надеваа властите.
Тамошните власти го продолжија периодот на вакцинација за еден месец до крајот на февруари за да го зголемат бројот на вакцинирани лица.
Според податоците објавени минатата недела, досега се вакцинирани 12 милиони луѓе, околу 45 отсто од целната популација.
„Има уште многу простор за подобрување за да се ограничи влијанието на епидемијата на грип“, се вели во соопштението на Министерството за здравство од 11 јануари.
Овогодинешната цел е да се вакцинираат 75 отсто од луѓето во ризик.
Vaccines Europe соопшти дека индустријата испорачала голем број вакцини против грип, и покрај оптоварувањето на производствените капацитети предизвикани од пандемијата.