На денот на парламентарните избори на 3 април, кога Унгарците ќе одлучат дали Виктор Орбан треба да го добие четвртиот последователен премиерски мандат, на иницијатива на владејачката партија во Унгарија се одржува референдум за контроверзниот ЛГБТК закон со кој Орбан веројатно настојува да го раззедини опозицискиот блок, пренесува Радио Слободна Европа.
На 11 јануари, унгарскиот претседател Јанош Адер го објави најраниот датум на избори дозволен со закон.
Според Асошиејтед прес (АП), ова ќе бидат деветти избори во Унгарија од нејзината демократска транзиција од комунистичката држава во 1990 година.
Адер рече дека изборите ќе се одржат на истиот ден со спорниот референдум на иницијатива на владејачката партија Фидес, која ќе ги праша Унгарците за нивните ставови за ЛГБТК прашањата – нешто што противниците велат дека има за цел да го омаловажи сексуалното малцинство.
Изборите во април ќе бидат најзначајниот предизвик за моќта на Орбан откако тој и неговата антиимиграциска партија Фидес освоија двотретинско мнозинство во парламентот во 2010 година.
Наспроти Фидес е разновидна коалиција од шест опозициски партии, предводена од конзервативецот Петер Марки-Зај, кој Орбан го прикажува како десничарски и леви екстремисти кои им служат на странските интереси.
Според „Политика“, парламентарните избори во Унгарија, кои се одржуваат во време кога Будимпешта е во повеќекратни спорови со Брисел за стандардите за владеење на правото, би можеле да одредат дали Унгарија ќе се врати во европскиот мејнстрим или уште повеќе ќе се доближи до Москва и Пекинг.
Опозицискиот сојуз, кој се движи од либерални групи до десничарската партија Јобик, се соочува со голем број предизвици, од внатрешни поделби до нееднаков терен кога станува збор за пристапот и финансирањето на медиумите.
Сепак, опозициските водачи ветија дека ќе ги остават настрана нивните разлики во обид да го поразат Орбан, кого го обвинуваат за поткопување на унгарските демократски норми и независни институции.
Поголемиот дел од истражувањето му дава мала предност на Фидес на Орбан во однос на шестпартискиот сојуз, најголемиот опозициски блок што некогаш се собрал против него на општите избори, истакнува Блумбег.
На изборите во април, Орбан би можел да го загуби двотретинското парламентарно мнозинство што го обезбеди во последните три гласа.
Според Блумберг, тие победи му овозможиле да ги менува законите, вклучително и уставот, да ги напаѓа малцинствата и да донесе правила кои го отежнуваат отстранувањето на највисоките функционери, без поддршка од опозицијата.
Унгарскиот закон донесен во јуни 2021 година, кој забранува секаква дискусија за ЛГБТК прашања во училиштата, беше критикуван од опозицијата и активистите за граѓански права, додека ЕУ поднесе тужби против Унгарија, велејќи дека ги крши „фундаменталните права на ЛГБТК лицата“ според европското право, истакнува Си-Ен-Ен.
Референдумот се смета за одговор на унгарската националистичка влада на овие критики, посочува американскиот телевизиски канал, истакнувајќи дека Орбан тврди дека тоа е закон кој ги штити правата на родителите да изберат како да ги образуваат своите деца.
За референдумот Орбан презентираше пет прашања кои ќе ја прашаат јавноста дали поддржува „промоција“ на содржини поврзани со сексуалната ориентација кај децата и ја повикува јавноста да гласа „не“.
Кога започна правна постапка против Унгарија во јули, Европската комисија рече дека Будимпешта „не успеала да објасни зошто изложувањето на децата на ЛГБТК содржини како такви би било штетно за нивната благосостојба или не е во најдобар интерес на детето“.
Претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен го нарече законот „срам“ против вредностите на ЕУ, додека холандскиот премиер Марк Руте рече дека Унгарија „повеќе нема место во ЕУ“.
Експертите и застапниците за човекови права велат дека Орбан се надева дека ќе освои политички поени и, како што истакнува Си-Ен-Ен, ќе ги подели своите противници пред изборите бидејќи правата на ЛГБТК остануваат главна пречка во обединетата опозиција.