Без терористички напади во 2020 година и без пријавени заминувања за да се приклучат на ИСИС, главниот антитерористички проблем со кој се соочи Северна Македонија се состоеше од повратниците од Сирија и Ирак, со оглед на нивната способност без рехабилитација да основаат насилни екстремистички ќелии, да планираат напади и да ги радикализираат другите на насилство, стои во извештајот на Стејт департментот за тероризмот во Македонија во 2020 година.
Националниот комитет за борба против насилен екстремизам и контратероризам (NCCVECT) процени дека 143 граѓани на Северна Македонија (без децата) претходно патувале или се обиделе да отпатуваат во Сирија и Ирак за да им се придружат на терористичките групи.
Од 126 возрасни лица кои поминале време во Сирија и/или Ирак, 38 биле убиени, 69 се вратиле во Северна Македонија, а 19 останале.
Властите оценија дека нивото на терористичка закана е „просечно“ или средно, бидејќи членовите и симпатизерите на ИСИС одржуваат присуство во земјата. Во јуни владата усвои национален план за реинтеграција на повратниците и членовите на нивните семејства.
Терористички инциденти во 2020
Нема пријавени терористички инциденти во Северна Македонија во текот на 2020 година.
Законодавство, спроведување на законот и гранична безбедност
Законската рамка на Северна Македонија е соодветна за кривично гонење на лица осомничени за извршување или помагање терористички активности или учество во странски војни. Ниските казни за дела поврзани со тероризам останува предизвик.
Властите вратија еден маж од Турција во февруари и три жени, кои живееле во Сирија, во март. Во септември мажот доби петгодишна затворска казна за обид да се приклучи на странска војска.
Министерството за правда на САД обезбеди менторство на обвинителот, кој користеше докази од бојното поле обезбедени од меѓуагенциските партнери на САД.
„Секторот за тероризам и насилен екстремизам“ на Министерството за внатрешни работи (МВР) ги предводеше напорите поврзани со спроведувањето на законот.
Во август единицата уапси три лица во Куманово во заедничка операција со Агенцијата за национална безбедност (АНС); тие сѐ уште не се обвинети за тероризам.
МВР соопшти дека тројцата отслужиле затворска казна по нивната екстрадиција од Турција во 2016 година за обид да се приклучат на ИСИС и, по нивното ослободување од затвор во 2019 година, подготвувале терористички напади во земјата и поседувале оружје и експлозиви.
Единицата, заедно со АНБ, потоа уапси осум лица, три во Скопје и пет во Куманово, во декември под сомнение за тероризам и во врска со апсењата во август.
Преку учеството во програмата за антитерористичка помош на Стејт департментот, МВР доби обука за истраги за антитероризам и идентификација и одземање на дигитални докази и доби грантови за соодветна опрема.
Единицата имаше недостиг од персонал во текот на 2020 година, но продолжи со напорите за подобрување на нејзиниот капацитет. АНБ ја одбележа својата прва годишнина како посебен ентитет од МВР во септември и го задржа својот значаен капацитет за истражување на контратероризам.
Нов Секретаријат задолжен за координација на безбедносните и разузнавачките заедници стана функционален во 2020 година. Твининг проект финансиран од ЕУ работеше на зајакнување на координативните капацитети на Северна Македонија.
Северна Македонија го продолжи своето партнерство со САД за алатките за проверка на патниците и продолжува да презема чекори за подобрување на граничната безбедност и напорите за проверка за да вклучи систематска употреба на напредни информации за патниците и податоци за евиденција за имиња на патници во согласност со меѓународните стандарди.
Националниот координатор за гранична администрација и АНБ во ноември потпишаа Меморандум за разбирање за брза размена на информации поврзани со тероризмот на граничните премини. Властите на Северна Македонија соработуваа со ИНТЕРПОЛ, ЕВРОПОЛ, Европскиот центар за контратероризам и ФБИ.
Извор: Стејт департмент