Прашањата за меѓународниот развој и како да се бориме против климатските промени ќе бидат високо на агендата кога светските лидери ќе се сретнат на Генералното собрание на Обединетите нации во Њујорк.
Една од главните теми веројатно ќе биде војната во Украина.
Што се Обединети нации и Генерално собрание?
Обединетите нации (ОН) се меѓународна организација основана во 1945 година по завршувањето на Втората светска војна, со цел одржување на меѓународниот мир.
Сега има 193 полноправни земји членки, како и две земји кои не се членки – Светата столица (областа на Рим под јурисдикција на Папата) и Државата Палестина.
Генералното собрание на ОН е главната сесија на која се донесуваат одлуки за тоа што треба да прави организацијата.
Тоа е единствената седница на која се претставени сите 193 членки на ОН.
Генералното собрание се одржува секој септември во седиштето на ОН во Њујорк.
Годинава започна на 5 септември.
Сепак, повеќето светски лидери ќе се појават на главните сесии кои почнуваат на 18 септември.
За што ќе се расправа на Генералното собрание?
Конференција за одржлив развој ќе се одржи на 18 и 19 септември, кога земјите ќе разговараат за тоа како да ги постигнат „целите за одржлив развој“ на ОН.
Тие вклучуваат ставање крај на гладот и сиромаштијата во светот, подобрување на приходите и образованието ширум светот и зголемување на пристапот до чиста вода и санитарни услови.
Генералната дебата се одржува од 19 септември до 23 септември, а ќе продолжи на 26 септември.
На овие седници претставниците на секоја земја во ОН можат да зборуваат и да покренат прашања што ги засегаат.
Самитот за климатски амбиции ќе се одржи на 20 септември.
Неговата цел е да се забрза акцијата во борбата против климатските промени.
Има и конференции за финансирање на економскиот развој, борбата против пандемијата и нуклеарното разоружување.
Претседател на Генералното собрание на ОН се избира еднаш годишно, а годинава е Денис Френсис, дипломат од Тринидад и Тобаго.
Што може да резултира од Генералното собрание на ОН?
Генералното собрание на ОН претставува единствена можност за светските шефови на држави и влади да се сретнат на едно место.
Тоа е опишано како „дипломатско брзо запознавање“.
Најважните резултати од Генералното собрание на ОН често доаѓаат од состаноците меѓу националните лидери одржани на маргините.
Се очекува да присуствува и украинскиот претседател Володимир Зеленски, кој може да одржи говор пред Советот за безбедност на ОН за војната во неговата земја.
Сепак, рускиот претседател Владимир Путин, кинескиот претседател Си Џинпинг и францускиот претседател Емануел Макрон нема да присуствуваат.
Има информации дека дури ни британскиот премиер Риши Сунак нема да присуствува.
Како функционира Генералната дебата на ОН?
Традицијата налага првиот говорник секогаш да биде лидерот на Бразил или неговиот претставник, а потоа земјата домаќин, САД.
Бразил го отвора настанот затоа што во раните денови на собранието, кога никој не сакаше да оди прв, тие често доброволно се пријавувале да биде први говорници, а потоа тоа станало традиција.
За време на настанот, лидерот на секоја земја или нејзин претставник се обраќа на собранието.
Тие можат да зборуваат кој било од шесте официјални јазици на Обединетите нации: арапски, кинески, англиски, француски, руски и шпански.
Од говорниците се бара да ги задржат своите говори на помалку од 15 минути, иако тоа редовно се игнорира.
Кубанскиот лидер Фидел Кастро го држи рекордот за најдолг говор на Генералното собрание – четири и пол часа – од 1960 година.
Делегатите седат по азбучен ред, според англискиот превод на името на нивната земја, но земјата што е прва секогаш ја избира генералниот секретар на ОН.
Годинава тоа е Македонија.
Кои се најпознатите инциденти на Генералното собрание?
Во 2019 година, шведската еколошка активистка Грета Турнберг им рече на светските лидери на Самитот за климатска акција на Генералното собрание на ОН: „Ги украдовте моите соништа и моето детство со вашите празни приказни. Како се осмелувате?”.
Таа тогаш имаше 16 години.
Во 2017 година, поранешниот американски претседател Доналд Трамп за севернокорејскиот лидер Ким Џонг Ун рече: „Човекот од ракета е во самоубиствена мисија“.
Во 2009 година, либискиот лидер полковник Гадафи зборуваше повеќе од час и половина, во еден момент жалејќи се дека делегатите ја напуштаат конференциската сала.
Тој, исто така, ги обвини големите сили за предавство на принципите на Повелбата на ОН, чија копија подоцна ја удри во земја.
Во 2006 година, венецуелскиот претседател Хуго Чавез го нарече тогашниот американски претседател Џорџ В. Буш „ѓавол“.
Тој рече дека подиумот од кој зборуваше Буш претходниот ден „сè уште мириса на сулфур“.