На 76 години, една година постар од возраста кога бискупите и кардиналите обично поднесуваат оставка пред папата, Хорхе Марио Берголјо не се сметаше за сериозен кандидат за испразнетото место поглавар на Римокатоличката црква, велат аналитичарите.
„Кога го напушти Буенос Аирес и отиде на конклавот, изгледаше малку тажен. Се подготвуваше да се пензионира во соба во Домот на свештениците во населбата Флорес“, изјави свештеникот Гилермо Марко од Надбискупијата во Буенос Аирес за аргентинскиот весник „Кларин“.
Сепак, на свое изненадување, како и на изненадување на целиот свет, Берголјо наскоро го започна својот понтификат, кој траеше 12 години.
Густаво Вера, близок пријател на папата Франциск, открива за Би-Би-Си Мундо дека на почетокот папата мислел дека неговиот понтификат ќе трае многу пократко.
„Мислеше дека ќе трае четири години, поради неговите години“, вели Вера, раководителка на аргентинската организација за борба против трговијата со луѓе и ропството „Ла Аламеда“.
Тој се спријателил со Берголио кога тој бил надбискуп на Буенос Аирес.
За време на понтификатот на Франциск, двајцата размениле стотици писма во кои, според Вера, папата секогаш бил заинтересиран за случувањата во неговата татковина.
„Понекогаш коментираше за фудбал, понекогаш за танго, понекогаш за културни настани“, вели Вера.
Папата внимателно ги следеше вестите од Аргентина „до најмалиот детаљ“, додаде тој.
„Франциск одржуваше врска со Аргентина“
„Во текот на тие 12 години, секогаш имаше многу Аргентинци во неговиот распоред“, вели тој.
И покрај ова, она што е многу впечатливо во врска со неговиот понтификат е тоа што во тие 12 години тој никогаш не ја посетил својата татковина.
Папата Франциск посети четири од петте земји што граничат со Аргентина.
Тој прво отиде во Бразил, три месеци по изборите во 2013 година, потоа во Боливија и Парагвај во 2015 година, а потоа во Чиле во 2018 година.
Тој, исто така, ги посети и другите латиноамерикански земји, вклучувајќи ги Куба, Еквадор, Мексико и Перу.
Зошто тогаш никогаш не отиде во Аргентина?
Одговорот го открива сложениот однос што папата Франциск го имал со неговата родна Аргентина.
Многумина го сакаа и сега тагуваат по него, но други го паметат како контроверзна личност.
Намалување на популарноста
Првичната гордост што ја чувствуваа многу Аргентинци кога беше објавено дека нивниот сонародник станал првиот латиноамерикански папа на крајот беше заменета со разочарување.
Според анкетата на истражувачкиот центар Пју, бројот на испитаници кои имале позитивно мислење за папата се намалил од 91 процент во 2013 година на 64 проценти во 2024 година.
А негативното мислење за папата драстично се зголеми од три на дури 30 проценти.
Од шесте латиноамерикански земји што беа вклучени во истражувањето, најголем пад на позитивниот став кон Папата е забележан во Аргентина.
Конзервативците го обвинија дека ги поткопува историските традиции што им се свети, додека реформаторите очекуваа подлабоки промени од него.
На секое прашање за можна посета на татковината, папата Франциск секогаш даваше нејасни одговори.
„Би сакал да одам. Тоа се моите луѓе, но сè уште не е планирано. Сè уште има работи што прво треба да се решат“, рече тој последниот пат кога беше прашан за посетата на Аргентина во септември 2024 година, по враќањето од турнејата низ Азиско-пацифичкиот регион.
На Аргентинците им беше тешко да го разберат ова двоумење на Папата.
„Кога спортист ќе освои светска награда, првото нешто што го прави е да си оди дома и да ја сподели радоста со својот народ. За 13 години, Берголио никогаш не отишол во својата земја. Тоа кажува сè“, напиша корисникот на социјалната мрежа X, Алан Брандо.
Отсуството на Папата од неговата татковина беше особено почувствувано во последните години за време на длабоката економска криза во Аргентина – инфлацијата достигна речиси 300 проценти годишно, а сиромаштијата нагло се зголеми.
Заробен во „раздор“
Густав Вера вели дека вистинската причина зошто Папата не отишол во Аргентина била неговиот страв дека неговата посета нема да биде искористена за политички цели.
„Тој секогаш велеше дека ќе оди во Аргентина кога ќе почувствува дека може да биде инструмент на национално единство, да помогне во надминувањето на поделбите, да се обиде повторно да ги обедини Аргентинците“, вели Вера.
„Раздорот“ се однесува на длабоката, децениска политичка и социјална поделба во Аргентина помеѓу поддржувачите и противниците на популистичкото движење перонизам, кое го основа покојниот претседател Хуан Перон во 1940-тите.
Во земјата е широко распространето верувањето дека папата Франциск бил перонист, што тој го негираше во книга објавена по повод десетгодишнината од неговиот понтификат во 2023 година.
„Никогаш не бев член на партијата на Перон, ниту пак бев перонистички активист или симпатизер. Ако имав перонистички поглед на политиката, што би било лошо во тоа?“ додаде тој.
Тој коментар не ги убеди поддржувачите на политичкиот центар и десницата во Аргентина, меѓу кои се и поддржувачите на последните двајца неперонистички претседатели – Маурисио Макри и Хавиер Мајли.
Пред да ја преземе функцијата, сегашниот крајно десничарски претседател на Аргентина, Мајли, дури го нарече папата Франциск „олицетворение на злото на Земјата“, иако го омекна тонот откако дојде на власт.
Некои Аргентинци го нарекоа папата „Франциск К“ на социјалните мрежи, обвинувајќи го дека е премногу близок со поранешната претседателка Кристина Кирхнер, застапничка на левичарскиот перонизам, која ја водеше земјата од 2007 до 2015 година.
Но, Густаво Вера вели дека за време на неговиот понтификат, папата Франциск се сретнал со луѓе „од целиот политички и општествен спектар на Аргентина“, меѓу кои биле Маурисио Макри и Хавиер Мајли.
„Граѓанин на светот“
„Наместо да го обвинуваме Франциск, ние Аргентинците треба да се прашаме што направивме за да не ја заслужиме неговата посета“, вели Вера.
Еден пријател на починатиот поглавар на Католичката црква, исто така, истакнува дека иако папата бил критикуван во медиумите и во големите градови, луѓето во другите делови од земјата искрено го сакале.
Вера верува дека папата Франциск сè уште се надевал дека ќе ја посети својата татковина.
„Тој не ми го кажа тоа, но мислам дека го чуваше крајот на кариерата за Аргентина, како да требаше тоа да биде последната станица на неговото долго патување.“
Иако одржувал врска со Аргентина, Вера вели дека папата Франциск повеќе не чувствувал дека припаѓа само на една земја.
„Аргентинците веруваат дека тој бил Аргентинец, но всушност бил граѓанин на светот“, заклучува Вера.