Бројот на предвремени смртни случаи предизвикани од загадениот воздух од ситни честички во Европа е намален за 10 отсто годишно. Но, невидливиот убиец сепак одзема 307.000 животи предвреме годишно, објави Европската агенција за животна средина (ЕЕА).
Доколку членките на ЕУ се придржуваат до најновите упатства за квалитетот на воздухот од Светската здравствена организација (СЗО), бројот на смртни случаи од последиците од загадувањето забележани во 2019 година може да се преполови, се вели во извештајот на ЕЕА.
Во 2018 година, бројот на смртни случаи поврзани со ситни честички – ПМ2,5, се проценува на 346.000.
Очигледното намалување на бројот на смртни случаи во 2019 година делумно се должи на поволните временски услови, но пред се на прогресивното подобрување на квалитетот на воздухот на целиот континент, оценува Центарот за следење на загадувањето на воздухот на Европската унија.
Во раните 1990-ти, фините честички, кои успеваат да навлезат длабоко во белите дробови, влијаеле на речиси милион предвремени смртни случаи во 27-те земји-членки на ЕУ, се вели во извештајот.
До 2005 година, тој број е повеќе од преполовен – на 450.000 предвремени смртни случаи.
Во текот на 2019 година, честичките ПМ2.5 предизвикале 53.800 предвремени смртни случаи во Германија, 49.900 во Италија, 29.800 во Франција и 23.300 во Шпанија. Во Полска загинале 39.300 луѓе, што е најголем број по глава на жител.
ЕЕА, исто така, забележа предвремени смртни случаи поврзани со преостанатите два главни загадувачи, вдишување на јаглерод диоксид, главно од автомобили, камиони и термоелектрани, но истакна дека бројката е намалена за 40.000 или четвртина помеѓу 2018 и 2019 година.
И бројот на смртни случаи поврзани со озон на ниво на земја во 2019 година падна за 13 проценти, што е во бројки од 16.800 смртни случаи.
Агенцијата посочува дека загадувањето на воздухот, кое е директна последица на глобалното загадување на животната средина, останува најголемата закана за здравјето на луѓето во Европа.
Срцевите болести и мозочниот удар предизвикуваат најголем дел од прераните смртни случаи, кои се виновни за загадениот воздух, а потоа за болестите на белите дробови и ракот.
Кога станува збор за децата, загадениот воздух во оваа возрасна група може штетно да влијае на развојот на белите дробови, да предизвика респираторни инфекции, но и да ја влоши астмата.
И покрај фактот дека ситуацијата се подобрува, ЕЕА во септември предупреди дека повеќето земји од ЕУ сè уште се во категоријата повисоки од препорачаните граници на загадување, без разлика дали се работи за европските упатства или поамбициозните цели на СЗО.
Според податоците на ова здравствено тело на ОН, загадувањето на воздухот во светот предизвикува седум милиони предвремени смртни случаи годишно, што е во ист ранг со пушењето и лошата исхрана.
Во септември, алармантна статистика ја поттикна СЗО да ги заостри претходно препорачаните граници за главните загадувачи на воздухот за прв пат од 2005 година.
„Инвестирањето во почисто греење на домовите, транспортот, земјоделството и индустријата го подобрува здравјето, продуктивноста и квалитетот на животот на сите Европејци, особено на најранливите“, рече директорот на ЕЕА Ханс Брујнинк.
ЕУ сака да го намали бројот на предвремени смртни случаи предизвикани од загадувањето на воздухот од честичките ПМ2,5 за најмалку 55 отсто во 2030 година во споредба со 2005 година.
Агенцијата проценува дека доколку стапката на намалување на загаденоста на воздухот продолжи со сегашната стапка, целта ќе биде остварена до 2032 година. Но, во извештајот на ЕЕА се додава дека поради глобалното стареење на населението и зголемениот број луѓе кои живеат во големите загадени градови, таа цел може да биде отежната.
„Постарата популација е почувствителна на загадениот воздух, а повисоката стапка на урбанизација обично значи дека повеќе луѓе се изложени на концентрации на PM2,5, кои обично се многу повисоки во градовите“, се забележува во извештајот.