Трка што никој не ја посакуваше, но ја очекуваше – кој милијардер ќе стигне прв до вселената – Џеф Безос, Ричард Бренсон или некој друг? Според сите пресметки, Брансон е водечки.
Компанијата „Вирџин галактик“ на милијардерот Ричард Бренсон ќе го објави својот пробен туристички лет во вселената за 11 јули, кој има намера да ги престигне Џеф Безос и неговата „Blue Origin“, чиј лет е закажан за 20 јули.
Бренсон ќе биде меѓу шесте патници во ракета со крилја што ќе полета од наменски изграден комерцијален космодром во американската сојузна држава Ново Мексико, пренесуваат светските медиуми.
Милјардерот има намера да започне да го развива вселенскиот туризам оваа година, а повеќе од 600 луѓе, вклучително и многу познати личности како Џастин Бибер и Леонардо ди Каприо, веќе платија и резервираа место.
Од друга страна, Безос ќе лета во вселената на 20 јули, што се совпаѓа со прославата на 52-годишнината од слетувањето на мисијата „Аполо 11“ на површината на Месечината.
Во трка за развој на вселенскиот туризам е и Илон Маск, со компанија „Спејс екс“, која со ракетата „Старшип“ планира да превезува патници на Месечината и Марс.
Вистинско ривалство, всушност е Маск vs. Безос
„SpaceX“ и „Blue Origin“ имаат долга историја на конфликти. „Blue Origin“ и „SpaceX“ постојано се бореа еден со друг за да имаат примат, а не само во медиумите.
Така, тие се бореа за правото да го изнајмат „LC-39A“, платформа за лансирање ракета што се користеше за лансирање на мисиите „Аполо“ на Месечината.
Кога „SpaceX“ го доби договорот за закуп во 2013 година, Blue Origin покрена тужба, а потоа ја изнајми платформата „SLC-36“.
Но, на судските процеси им нема крај, бидејќи „Спејс Икс“ покрена тужба против „Блу Ориџин“ за поништување на нивниот патент за слетување ракети на бродови на море.
Тие ја добија битката во судот во 2014 година, а потоа оваа компанија конечно успеа да лансира ракети во морето во 2016 година.
Од тужби до кавги на социјалните мрежи, двете компании дури имаа расправија на Твитер околу значењето на зборовите „користени ракети“, „ракета од земја“, „вселенска ракета“, на крајот на 2015 година, кога „Њу Шепард“ успешно слета, по суборбитален лет во вселената, наведува „Би-Би-Си“.
SpaceX претходно неколку пати ја лансираше својата ракета „Грасхопер“, без да стигне до вселената. Потоа, „Спејс Икс“ ја лансираше првата фаза на „Фалкон 9“, што беше искористено за лансирање сателити во орбитата, што ги охрабри новите битки на Твитер на почетокот на 2016 година.
На крајот на 2016 година, „Блу Ориџин“ го објави „Њу Глен“, кој се натпреварува директно против „Фалкон Хеви“ на спротивната компанија, со поголема ракета, но помал товар.
На Меѓународниот астронаутички конгрес во 2016 година во Гвадалахара, Мексико, претседателот на компанијата „Блу Ориџин“ Роб Мејерсон ја образложи визијата за Безос по објавувањето на „Њу Глен“. Според него, тој би бил сличен по функција со меѓупланетарниот транспортен систем на „Спејс Икс“, што Елон Маск го претстави на истата конференција, пренесува Си-Ен-Ен.
Во април 2021 година, „Спејс Икс“ го победи „Блу Ориџин“ со договор од 2,9 милијарди долари за изградба на месечев лендер за програмата Артемис на НАСА.
Како дојдовме до „вселенската трка на милијардери“?
Вселенската трка милијардери е интензивно ривалство на претприемачи кои влегле во вселенската индустрија од други индустрии.
Оваа приватна вселенска трка од 21 век вклучува испраќање ракети во јоносферата (мезосфера и термосфера), лансирање орбитални ракети и суборбитални летови за туристи во вселената.
Основата за вселенската трка на милијардери ја постави Питер Дијамандис, американски претприемач. Во осумдесеттите години на 20 век, тој го основал американското национално студентско вселенско друштво „Студенти за истражување и развој на вселената (СЕДС)“.
Подоцна, Безос стана претседател на поглавјето СЕДС. Во 90-тите години на минатиот век, Дијамандис, разочаран од состојбата со развојот на вселената, реши да го стимулира и да го лансира суборбиталниот пазар за вселенски туризам, со лансирање на наградата „Х“.
Ова доведе до Пол Ален да се приклучи на конкуренцијата, создавајќи ја платформата „Скејлс композитерс Тир Вон“ на програмите „Спејс шип Вон“ и „Вајт најт Вон“, кои ја освоија наградата Ансари „Х“ во 2000 година. Во тоа време, Вирџин Груп ја лиценцираше технологијата на победничкиот учесник како основа за основање на Вирџин Галакси.
Вселенската трка на милијардерите покажува дека целите на милијардерите одат подалеку од самото исполнување на државните договори, туку тие се обидуваат да се „вметнат“ во вселенската ера со свои напори и сами да ги прошират тие можности, пишува „Гардијан“ во 2018 година.
Вистински победник на оваа трка, сепак, е пилотот Вали Фанк
„Блу Ориџин“ на Безос објави дека почесен гостин на летот на ракетата „Sheу Шепард“ на 20 јули ќе биде 82-годишниот Воли Фанк.
Во текот на нејзината кариера, Воли Фанк забележала 19.600 часа летање и научила околу 3.000 луѓе да летаат.
82-годишната жена влезе во историјата неколку пати – служејќи е како прва жена-истражувач за безбедност на летање на Националниот одбор за безбедност на сообраќајот.
Воли Фанк волонтирала во 1961 година во програмата „Жените во вселената“, каде поминала строги физички и ментални тестови со надеж дека ќе стане астронаут.
Но, програмата подоцна бука нагло откажана и таа и другите жени – колективно позната како „Меркур 13“ – никогаш не успеале да одат во вселената со НАСА.
Фанк ќе стане најстарата личност која летала во вселената, надминувајќи го покојниот Џон Глен, кој постави рекорд на 77-годишна возраст кога леташе со вселенскиот шатл „Дискавери“ во 1998 година.
Заедно со Безос, неговиот брат Марко и победникот на добротворната аукција во која беше продаден билетот за овој лет, таа ќе биде првата патничка во леталото „Њу Шепард“.
View this post on Instagram