Лидерите на земјите-членки на ЕУ ќе се соберат утре на неформален самит во Копенхаген, каде што ќе разговараат за зајакнување на одбранбените капацитети и понатамошна поддршка за Украина, а денот потоа ќе им се придружат лидерите на другите европски земји на самитот на Европската политичка заедница.
Претседателот на Европскиот совет, Антонио Коста, предлага да се разговара за конкретните чекори што земјите-членки треба да ги преземат за зајакнување на одбранбените капацитети, за да може Унијата да ја исполни својата наведена цел да биде подготвена да се одбрани од можни закани до 2030 година.
Насоки за Комисијата
Дискусијата во Копенхаген треба да послужи за давање насоки на Комисијата, која треба да подготви план за постигнување на целта на ЕУ за одбранбена подготвеност за следниот редовен самит на ЕУ на 23 октомври.
Лидерите ќе разговараат и за продолжување на поддршката за Украина, вклучително и користење на замрзнатите средства на руската централна банка.
Се разгледува можноста за давање бескаматен заем на Украина во износ од 140 милијарди евра, кој би го гарантирале земјите-членки, користејќи ги руските замрзнати средства како основа. Украина би почнала да го враќа тој заем дури кога Русија ќе ги плати воените репарации.
Тоа е многу чувствително прашање бидејќи неколку земји се против конфискација на замрзнат имот, плашејќи се дека тоа би ја нарушило правната сигурност, затоа е потребен соодветен инструмент за користење на овие средства и избегнување на конфискација.
Обновување на режимот на санкции
Едно од клучните прашања во овој поглед е обновувањето на режимот на санкции на секои шест месеци, што секогаш бара едногласна одлука на сите земји-членки.
Со ставање вето на продолжувањето на санкциите, само една членка може да го доведе во прашање целиот план, бидејќи ако санкциите не се продолжат, руските средства автоматски се одмрзнуваат.
Затоа, се очекува дискусија за можноста за премин кон квалификувано мнозинство наместо едногласност при одлучувањето за режимот на санкции.
Прашањето за донесување одлуки со консензус се поставува и кога станува збор за проширување.
Секој чекор во процесот на проширување бара консензус, што значи дека секоја земја-членка може да стави вето во секое време.
Ова е случај денес со Унгарија, која го блокира отворањето на преговарачки кластери со Украина.
За време на неговата турнеја низ главните градови на земјите-членки во првите три недели од овој месец, претседателот на Европскиот совет, Антонио Коста, ја разгледа можноста за напуштање на консензусот и преминување кон донесување одлуки со квалификувано мнозинство, што значи дека за донесување одлука е потребна согласност од најмалку 15 земји-членки што претставуваат 65 проценти од вкупното население на Унијата.
Во исто време, консензусот би се задржал за затворање на поглавјата од преговорите.
Улов 22
Европски дипломатски извор вели дека никој не ја отфрлил целосно идејата, бидејќи во спротивно Коста дури и не би ја отворил темата и не би ја ставил на дневен ред на овој самит.
Улов 22 лежи во фактот дека промената на правилото за едногласност бара едногласна одлука на сите земји-членки.
Ден потоа, во четврток, се одржува самитот на Европската политичка заедница, на кој учествуваат сите членки на ЕУ и 20 други европски земји.
Европската политичка заедница (ЕПЗ) е форум од 47 европски земји кој беше создаден по рускиот напад врз Украина за да се координираат одговорите на заедничките прашања и предизвици и служи како платформа за неформален политички и стратешки дијалог, здружувајќи ги европските шефови на држави или влади заедно со лидерите на клучните европски и меѓународни институции.
Целта на состанокот е да се промовира политичкиот дијалог и соработка и да се зајакне безбедноста, стабилноста и просперитетот на европскиот континент.
Данска ги забрани сите цивилни летови со беспилотни летала пред овие два самити, откако неидентификувани беспилотни летала прелетаа над нејзините аеродроми и воени бази во последните денови.
Данските власти велат дека станува збор за хибридни напади, алудирајќи дека Русија би можела да стои зад нив.
Властите во Данска дефинитивно не кажаа кого сметаат за одговорен, но премиерката Мете Фредериксен рече дека тоа би можела да биде Москва.