Претседателот на САД, Доналд Трамп, во вторникот изјави дека ја исклучил можноста за испраќање американски војници на копно во Украина, но дека САД би можеле да обезбедат воздушна поддршка како дел од договорот за прекин на војната на Русија во таа земја.
Еден ден откако Трамп вети безбедносни гаранции на вонредниот самит во Белата куќа за да помогне во прекинувањето на војната, патот кон мирот останува неизвесен додека САД и сојузниците се подготвуваат да разработат што може да вклучува воената поддршка за Украина.
„Кога станува збор за безбедноста, (Европа) е подготвена да испрати луѓе на терен. Ние сме подготвени да им помогнеме со работи, особено, веројатно… воздух“, рече Трамп во интервју за програмата на Фокс њуз „Фокс и пријатели“.
Трамп не даде подетални информации.
Подоцна, во интервју со радио водителот Марк Левин, Трамп го окарактеризира својот стил на преговори во обидот да се стави крај на војната како „веројатно повеќе инстинкт отколку процес“.
Неколку часа по средбите што ги имаше со Зеленски во Вашингтон, Русија го започна својот најголем воздушен напад врз Украина за повеќе од еден месец, со лансирани 270 беспилотни летала и 10 ракети, објавија украинските воздухопловни сили.
Министерството за енергетика објави дека нападите предизвикале големи пожари во енергетските објекти во централниот регион Полтава, каде што се наоѓа единствената рафинерија за нафта во Украина.
Трамп призна дека рускиот претседател Владимир Путин можеби сепак нема да сака да склучи договор, велејќи: „Ќе откриеме што се случува со претседателот Путин во следните неколку недели“.
Природата на американската воена помош за Украина според мировниот договор останува нејасна.
Воздушната поддршка може да има многу форми, како што се системи за ракетна одбрана или борбени авиони за спроведување на зоната на забрането летање.
Портпаролката на Белата куќа, Каролин Ливит, потврди дека воздушната поддршка на САД е „опција и можност“, но, како и Трамп, не даде никакви детали.
„Претседателот дефинитивно изјави дека американските чизми нема да влезат на терен во Украина, но ние сигурно можеме да помогнеме во координацијата и можеби да обезбедиме други средства за безбедносни гаранции за нашите европски сојузници“, рече таа на прес-конференција.
Пред самитот во Вашингтон во понеделник, Русија, која често вели дека се согласува со идејата за безбедносни гаранции за Киев, го повтори својот долгогодишен став дека „категорично“ ги отфрла „сите сценарија што вклучуваат распоредување трупи на НАТО во Украина“.
Аналитичарите велат дека повеќе од еден милион луѓе се убиени или ранети во конфликтот, кој започна со руската инвазија на Украина во февруари 2022 година.
ТРИЛАТЕРАЛЕН СОСТАНОК?
Украинскиот претседател Володимир Зеленски ги поздрави разговорите во Белата куќа како „голем чекор напред“ кон завршување на најсмртоносниот конфликт во Европа во последните 80 години и работа на организирање на трилатерален состанок со Путин и Трамп.
Топлиот однос на Зеленски со Трамп беше во остра спротивност со нивниот кисел состанок во Овалната соба во февруари.
Во вторник, Трамп ја спомена Будимпешта како место за средба меѓу Зеленски и Путин, изјави функционер на Белата куќа.
Се дискутира и за Истанбул, каде што делегациите на двете земји веќе се сретнаа, изјави висок функционер на администрацијата.
Унгарија е една од ретките европски земји што Путин може да ја посети без страв од апсење по обвинение од Меѓународниот кривичен суд, бидејќи Виктор Орбан одржува блиски врски со рускиот лидер.
Сè уште не е јасно дали Украина ќе ја прифати Унгарија како место за средба.
Швајцарија, традиционално неутрална, исто така изрази подготвеност да го угости Путин на можни мировни преговори.
„Тие се во процес на организирање“, му рече Трамп на радио водителот Левин за средбата меѓу Путин и Зеленски.
Но, Трамп изрази сомнеж дали самиот ќе присуствува.
„Сега мислам дека би било подобро ако се сретнат без мене… Доколку е потребно, ќе одам“, рече тој.
Досега нема потврда од Русија дека планираат потенцијална билатерална средба меѓу рускиот и украинскиот претседател.
По повикот на Трамп до Путин во понеделник, помошникот на Кремљ, Јуриј Ушаков, рече само дека дискусијата ја вклучувала идејата за „подигнување на нивото на претставници“ во мировните преговори, од двете земји, но не прецизираше до кое ниво.
Рускиот министер за надворешни работи, Сергеј Лавров, изјави во вторникот дека контактите во кои се вклучени националните лидери мора да бидат подготвени „до најголеми детали“ и не можат да се експлоатираат за „медиумско известување или вечерни емисии“.
Сојузниците на Украина во вторникот одржаа разговори во таканаречениот формат на Коалиција на волјата, разговарајќи за дополнителни санкции за зголемување на притисокот врз Русија.
Групата, исто така, се согласи дека тимовите за планирање ќе се состанат со своите американски колеги во наредните денови за да развијат безбедносни гаранции за Украина.
Се очекува воените лидери на НАТО да се состанат во среда за да разговараат за Украина, а американскиот генерал Ден Кејн, претседател на Здружениот штаб, се очекува да присуствува на состанокот виртуелно, изјавија официјални лица за Ројтерс.
Путин не покажа знаци дека ќе се повлече од своите претензии за територијата, вклучително и делот што не е под руска воена контрола, по самитот во петокот со Трамп во Алјаска.
Нил Мелвин, директор на одделот за меѓународна безбедност во тинк-тенкот Кралски институт за обединети услуги, рече дека Русија би можела да ја одолговлекува војната додека се обидува да го одврати американскиот притисок со долготрајни мировни преговори.
Мелвин рече дека и Украина и нејзините европски сојузници, од една страна, и Русија, од друга страна, се обидуваат „да не се претстават пред Трамп како пречка за неговиот мировен процес“.
„Сите тие се прикрадуваат околу Трамп“ за да избегнат каква било вина, рече тој, додавајќи дека изјавите на Трамп за безбедносните гаранции се „толку нејасни што е многу тешко да се сфатат сериозно“.