На улиците на Судан веќе неколку дена беснеат конфликти, а поголемиот дел од светот е шокиран од сцените кои доаѓаат од таа земја.
Всушност, имаше војна во Судан меѓу двајца генерали – водачот на официјалната армија, Абдел Фатах ал-Бурхан и водачот на паравоената формација на Силите за брза поддршка (РСФ), Мохамед Хамдан Дагал, кој е познат и како Хемедти.
Двајцата се борат за превласт, а во конфликтите досега загинаа околу 200 луѓе, меѓу кои и претставници на Обединетите нации (ОН).
Што се случува во Судан?
Четврти ден во главниот град на Судан – Картум одекнуваат експлозии и истрели.
Се започна со отворен вооружен конфликт меѓу генералот Бурхан и Дагал. Поранешни сојузници кои заедно го соборија режимот на Омар ал Башир пред неколку години.
Сепак, набрзо стана јасно дека командантите сакале целосна контрола врз земјата и единствениот начин да се постигне тоа е да се потисне другиот.
Така започнаа невидени немири на улиците, во кои масовно беа убиени цивили и странски државјани.
Официјалните податоци на ОН покажуваат дека досега се убиени најмалку 185 лица, додека 1.800 се ранети.
Завојуваните страни користат тенкови, артилерија и друго тешко оружје во густо населени области.
Борбени авиони летаат над градовите, а противвоздушната одбрана реагира.
Бројот на загинати може да биде многу поголем бидејќи има многу тела на улиците, особено околу централниот дел на Картум кој е недостапен поради конфликтот.
Жителите се исплашени, работниците од ОН умираат
Неколку локални жители за светските медиуми изјавија дека во моментов е невозможно да се процени кога ситуацијата ќе се смири.
Според сведоштвата, поради размена на оган на улиците не смеат да ги напуштат домовите, па некои се во затвор и повеќе од 48 часа.
Пристапот до болниците, аптеките и продавниците исто така е прекинат, поради што многумина не можат да купат храна и лекови.
Од истата причина, екипите на итната помош не можат да стигнат до повредените на улиците.
Во исто време, шефот на дипломатијата на Европската унија, Жозеп Борел, објави дека амбасадорот на ЕУ во Судан бил нападнат во неговата резиденција.
„Ова е грубо кршење на Виенската конвенција. Безбедноста на дипломатите и персоналот е примарна одговорност на суданските власти и обврските според меѓународното право“, напиша Борељ на Твитер.
Светската програма за храна на ОН (WFP) ја суспендираше помошта за Судан откако тројца нејзини работници беа убиени во борбите во Дарфур.
Генералниот секретар на ОН Антонио Гутереш повика одговорните „што поскоро да бидат изведени пред лицето на правдата“.
Игнорирано примирје
За време на викендот, од Судан стигна соопштение дека завојуваните страни се согласиле на еднодневно примирје, со цел медицинските работници да ги лекуваат ранетите, а граѓаните да ги добијат потребните материјали за функционирање.
Сепак, ова примирје не беше испочитувано, а генералот Дагало – водач на паравоената формација, рече дека неговите сили се подготвени да го почитуваат договорот, но дека армијата го прекршила.
„Очекуваме дополнителни разговори со американскиот државен секретар за тоа како најдобро да се справиме со овие прекршувања“, рече Дагало.
Американскиот државен секретар Ентони Блинкен претходно денеска објави дека американски дипломатски конвој бил под оган во Судан, наведувајќи дека првичните извештаи сугерираат дека одговорни се војниците поврзани со паравоената единица на РСФ.
Блинкен, кој присуствува на состанокот на Групата седум во Јапонија, рече дека телефонски разговарал за инцидентот одделно со Бурхан и Дагал и рече дека секоја закана за безбедноста на американските дипломати е неприфатлива.
Што сакаат Бурхан и Дагало?
Генералите Бурхан и Дагало – еден командант на армијата, една од паравоените формации – ги здружија силите пред неколку години за заеднички да го соборат тогашниот претседател Омар ал-Башир.
Тие двајца се борат за превласт од 2021 година, а како што се испостави, Владимир Путин е вклучен во сè, како и неговата озлогласена група Вагнер.
Подемот на Дагал на власт започна кога тој беше водач на озлогласените судански сили Џанџавид, вмешани во кршењето на човековите права во конфликтот во Дарфур во раните 2000-ти.
Неговата група, исто така, уби најмалку 118 луѓе во продемократските протести во јуни 2019 година.
Тој исто така беше клучна фигура во соборувањето на претседателот Омар ал-Башир во 2019 година, но потоа започна и жестока борба за превласт меѓу армијата и паравоените формации, која ескалира пред само неколку дена.
Генералот Бурхан нареди итно распуштање на паравоената формација на РСФ, што Дагало експресно го одби.
Така започна вооружениот конфликт и двајцата генерали бараат целосна контрола над Судан.
Која е улогата на Путин и Вагнер во насилството во Судан?
Во екот на вооружените конфликти на улиците на Судан, беше откриена улогата на рускиот претседател Владимир Путин и локалната паравоена група Вагнер.
Истрагата на Си-Ен-Ен откри врска помеѓу Даугал и Бурхан – нивната вмешаност во руската експлоатација на суданските златни ресурси за финансирање на војната во Украина, при што силите на Дагал исто така беа клучни приматели на руска обука и оружје.
Тековниот конфликт, изјавија извори за Си-Ен-Ен, е кулминација на она што двете страни го гледаат како егзистенцијална борба за доминација.
Според истото истражување, паравоената формација на РСФ е тесно поврзана со руската платеничка група Вагнер.
Самиот Дагало долги години беше обвинет за отворена соработка со руската паравоена група Вагнер, која ги рашири своите пипала низ поголемиот дел од Африка.
Вагнер обучувале членови на РСФ, а овие две паравоени групи заеднички раководат со компанија која ги надгледува рудниците за злато во земјата и преку која Вагнер наводно шверцувал стотици тони злато од Судан.