Русија е најсанкционираната земја во историјата денес: единаесеттата светска економија моментално е под повеќе од 6.000 западни санкции (2.754 воведени пред „специјалната воена операција“ во Украина и 3.646 во сила по 24 февруари), објави во понеделникот американската агенција за анализа на глобални ризици „Castelum.AI“.
Колку западните санкции против Москва, како и одмаздничките мерки на владата на Владимир Путин, ќе ги чинат актерите на руско-украинскиот конфликт, но и остатокот од светот?
Лидерите на Светска банка и Меѓународниот монетарен фонд, Дејвид Малпас и Кристалина Георгиева, деновиве излегоа со повеќе од мрачни предвидувања за глобалните последици од руско-украинскиот конфликт и „бомбардирањето“ со санкции и контрасанкции на линијата Москва – Запад.
„Глобалната економија се соочува со големи негативни последици. Најголемиот товар ќе го понесат сиромашните. Краткорочно, Украина може да се соочи со пад на БДП од 30 или повеќе проценти до крајот на годината. Руските санкции ќе имаат уште поголемо влијание врз глобалниот БДП“, рече претседателот на Светска банка Дејвид Малпас во виртуелен разговор со колумнистот на Вашингтон пост Дејвид Игнатиус во понеделникот.
Убеден дека остатокот од светот ќе може да надомести дел од понудата лишена од сегашните трговски ограничувања на Русија и уништувањето во Украина, Малпас проценува дека на глобалниот земјоделски сектор ќе му треба околу една година за да ги поправи резервите од домашните резерви и стабилизирање на увезените залихи. Кога станува збор за нафтата, Малпас посочува дека Америка, а со неа и Канада и земјите од Персискиот залив имаат можност значително да ја пополнат дупката по намалувањето на извозот на сибирска нафта. Претседателот на Светска банка е жесток противник на потрошувачкото акумулирање на залихи на храна и бензин, како и најавата за државно ограничување на извозот на одредени стоки.
Зелен пред Конгресот: Русија ја претвори Украина во поле на смртта за илјадници луѓе
„Некои земји најавија дека ќе го прекинат извозот, има список: Русија, Србија и други. Сигурно не би сакале тоа да се случи. Слично беше и за време на глобалната криза со храна во 2008 година. Престанокот на извозот не е соодветен одговор на глобалната криза на глобалната заедница. Очекувам дека одговорот на светот кој се соочува со оваа катастрофа ќе биде соодветен кога станува збор за зголемување на залихите. Америка и другите развиени земји имаат можност да ја зголемат понудата на светскиот пазар“, истакна Дејвид Малпас.
Во борбата против растечките глобални неизвесности, претседателот на Светска банка ги советува „обичните“ луѓе да веруваат во иднината.
„Треба да се знае дека глобалната економија е динамична и дека нивните потреби ќе бидат задоволени. Поголемиот проблем е што луѓето, и во посиромашните и во поразвиените земји, ќе се соочат со промени на цените. Најдоброто нешто што луѓето можат да го направат е да имаат доверба во иднината, да ја работат својата работа и да се трудат да бидат што е можно попродуктивни“, вели Малпас.
Амбасада на САД во Украина: Руски војници убиле 10 луѓе на ред за леб
Од друга страна, Кристалина Георгиева, извршната директорка на ММФ, во неделата оцени дека Русија се соочува со „длабока рецесија“, додека „војната во Украина значи глад во Африка и социјални последици за многу земји“.
Како да се најде врска меѓу проценките на Светска банка и ММФ – првото дека се на пазарот ќе биде доволно, вистината по малку поинакви цени и второто дека многу земји сѐ уште чекаат „социјални последици“ поради новиот режим на западно-руските односи “?
Во меѓувреме, владата е нервозна поради берзите на енергија, стратешки метали, житарици, финансиски деривати… загледани во драматичните промени на цените на суровините и се што е поврзано со нив, поради што верижните последици од затворањето на клучен глобален извозник на нафта и пченица од лавовски дел од светскиот пазар.
„Ако исклучите 13-15 отсто нафта од светскиот пазар, берзите се на непозната основа. Последиците од санкциите против Иран и Венецуела не можат да се споредат со она што би можело да се случи доколку се прекине испораката на најголемиот дел од руската нафта. Повлекувањето на Шел и БП од Русија може да остави впечаток на добар потег, но само ќе остави непроценливи последици на берзите“, предупредуваат тие на Волстрит.
Во исто време, водечката светска берза е убедена дека „окупаторската војна на Путин“ инаугурира не само нова геополитичка ера (во која ЕУ троши многу повеќе на одбраната и НАТО ја наоѓа својата нова цел), туку и нова економска ера. Постои време кога глобалната трговија би можела да се води меѓу два непријателски, сè помалку поврзани блока“, а односите меѓу двете нуклеарни сили би можеле да станат „сè понапнати и неизвесни“, според Агенцијата Блумберг.
Експертите од француската банка Сосиете Женерал предвидуваат и раѓање на нов глобален поредок, во кој Русија и Кина ги поврзуваат односите со Западот, врз основа на новата доминација на новата проценка на вредноста на енергијата, стратешките суровини, златото, биткоинот и јуанот.
Колку ќе ги чини Русија, Украина, Западот, Африка… излегувањето од сегашната „Бретон Вудс“ структура на глобалниот поредок, сè уште не може да се погоди.