Пред неколку дена, руската морнарица официјално ја стави во активна служба подморницата „Књаз Пожарски“, најновата во серијата нуклеарни подморници од класата „Бореј-А“ (Проект 955А) вооружени со балистички ракети.
На церемонијата на кревање на знамето, на која присуствуваше претседателот Владимир Путин, беше нагласено дека ова е важна пресвртница во модернизацијата на руските стратешки поморски сили.
„Књаз Пожарски“ е седмата подморница од серијата „Бореј“ и претставува врв на рускиот дизајн на подморници за нуклеарно одвраќање. Во споредба со претходните модели, подморницата нуди поголема тишина, отпорност и капацитет за ракетно оружје.
Супериорна технологија и разорна моќ
Подморниците од класата „Бореј-А“ се еволуирана верзија на оригиналната класа „Бореј“, со напредни сонари, подобрена хидродинамика на трупот и потивки системи за погон.
Секоја од нив носи 16 балистички ракети „Булава“ RSM-56 кои можат да бидат опремени со до шест независно насочени нуклеарни боеви глави.
Покрај стратешките ракети, подморниците се вооружени и со торпеда од калибар 533 мм, противбродски ракети и системот REPS-324 Shlagbaum за лансирање противторпедски контрамерки.
Тие исто така можат да лансираат ракети RPK-2 Vijuga за борба против бродови и подморници.
Благодарение на таков арсенал, подморниците Бореј не се само средства за одвраќање, туку и разновидни борбени платформи за операции на отворено море, пишува порталот ArmyRecognition.
Вториот удар како основа на доктрината
Књаз Пожарски ќе биде распоредена во Северната флота, каде што ќе патролира низ Арктичкиот и Атлантскиот океан во согласност со руската поморска доктрина.
Нејзината примарна улога е да обезбеди способност на Русија за втор удар – клучен елемент на нуклеарното одвраќање.
Претседателот Путин објави дека уште шест нуклеарни подморници ќе бидат ставени во употреба до 2030 година.
Сите ќе бидат опремени со нов стратешки систем – подводни дронови Посејдон со нуклеарен погон и нуклеарно вооружени.
Подводно оружје
Познато и како Статус-6 или Канјон во класификацијата на НАТО, Посејдон е едно од најамбициозните и најконтроверзни подводни оружја.
Првпат претставено во 2015 година и тестирано во 2016 година, ова торпедо има дострел од околу 10.000 километри, максимална брзина од 185 км/ч и може да работи на длабочина до 1.000 метри.
Опремено со минијатурен нуклеарен реактор, торпедото се движи тивко благодарение на технологиите за акустична и термичка заштита и е дизајнирано да ги избегне сите постоечки антиподморнички одбрани.
Може да носи боева глава до 100 мегатони – двојно помоќно од Цар Бомбата, најмоќното нуклеарно оружје што некогаш е детонирано.
Стратегија до 2050 година и зајакнување на морнарицата
Претседателскиот советник и претседател на Поморскиот колеџ, Николај Патрушев, потврди дека се развива нова стратегија за бродоградба за периодот 2025-2050 година, која ќе му биде презентирана на Путин во септември.
Новата доктрина ќе го насочи фокусот на Руската морнарица кон стратешко одвраќање, напредни подводни способности и одржување на супериорност во клучните светски региони.
Во средината на 2025 година, Руската морнарица има вкупно 79 подморници, од кои 54 се на нуклеарен погон.
Ова вклучува 14 подморници со балистички ракети – осум од класата Бореи и шест од постарите класи Делта III и IV. Освен нив, има и 13 подморници со крстосувачки ракети (шест класа Оскар II и седум класа Јасен), 16 нуклеарни напаѓачки подморници (12 Акула и четири Сиера) и 10 специјализирани подморници за тајни и длабокоморски мисии.
Конвенционалната флота се состои од 25 дизел-електрични подморници, претежно класа Кило и Изменета Кило, заедно со неколку нови подморници од класата Лада.
Русија сè уште заостанува зад Америка во ова прашање
Американската морнарица има 71 подморница на нуклеарен погон, вклучувајќи 14 стратешки подморници од класата Охајо, четири пренаменети на платформи за крстосувачки ракети и околу 53 напаѓачки подморници од класата Вирџинија, Сиволф и Лос Анџелес.
Секоја стратешка подморница носи до 24 ракети „Тридент II Д5“ со повеќе нуклеарни боеви глави, а вкупниот американски подводен нуклеарен фонд се проценува на околу 4.032 боеви глави – во споредба со 1.648 на Русија.
Иако САД одржуваат предност во вкупниот број и технолошката софистицираност, Русија очигледно инвестира во модернизација и развој на капацитети за непредвидлив и издржлив втор удар – основата на нејзината стратегија за одвраќање.
Геополитички последици
Воведувањето на „Књаз Пожарски“ во употреба и планираната интеграција на подморници опремени со торпеда „Посејдон“ сигнализира зајакнување на подводното присуство на Русија на глобално ниво. За Европа, тоа дополнително ги истакнува ранливостите во Северноатлантскиот, Балтичкиот и Средоземното Море.
За САД, „Посејдон“ претставува нов предизвик за кој традиционалните доктрини за борба против подморници не се подготвени.
Како што Русија продолжува да го развива и диверзифицира својот подводен нуклеарен арсенал, нејзината способност да изврши издржлив и разорен одмазднички удар станува сè посложена, менувајќи ја рамнотежата на одвраќањето и зајакнувајќи ја позицијата на Москва на глобалната воена и дипломатска арена.
President #Putin took part in a ceremony to raise the naval flag on the new Knyaz Pozharsky submarine cruiser.
ℹ️ It is a Borei-A class nuclear-powered 4-gen submarine. pic.twitter.com/a5GfQeEasf
— MFA Russia 🇷🇺 (@mfa_russia) July 25, 2025