Обединетото Кралство и Европската унија потпишаа нов договор за границата меѓу Република Ирска и Северна Ирска, по серијата состаноци и преговори.
Претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен и британскиот премиер Риши Сунак успеаја да најдат заеднички јазик.
И покрај тоа што и двајцата ги истакнаа затегнатите односи поради овој проблем, тие зборуваа и за тоа како Велика Британија и ЕУ многу добро соработуваат во Украина и дека тоа треба да биде водич за нивните односи.
Новиот договор наречен Windsor Framework е надградба и корекција на северноирскиот протокол, кој беше дел од Брегзит, односно договорот за повлекување на Обединетото Кралство од ЕУ.
Се чини дека северноирскиот протокол само додаде дополнителни компликации на и онака комплицираните односи меѓу Велика Британија и ЕУ.
Ситуацијата дополнително ја влошува и тоа што се решава границата меѓу Северна Ирска и Република Ирска, граница која според многумина во тој регион не би требало да постои.
Веднаш по излегувањето на Велика Британија од ЕУ се знаеше дека овој проблем ќе треба да се реши.
Претходните обиди да се подигне физичка граница меѓу двете Ирски резултираа со немири, а граничните премини станаа мета на унионистите, односно на организациите кои сакаат унија на овие две земји.
Овој договор создаде две ленти на влезовите во Република Ирска од Северна Ирска.
Црвените ленти ќе содржат стока што може да заврши во Република Ирска, која ќе биде предмет на проверки.
Во зелено ќе има стока што оди во Северна Ирска, а нема да има проверки.
After months of negotiations, the UK and EU have finally clinched a deal on Northern Ireland trade. Here’s how the ‘Windsor Framework’ will change things from subsidies to taxes: https://t.co/iUDCGbS3e8 pic.twitter.com/WxFZNstzKV
— Financial Times (@FinancialTimes) February 28, 2023
Исто така, треба да се додаде дека во договорот стои дека сите закони на ЕУ ќе важат во Северна Ирска.
Иако овој дел наиде на критики од дел од политичката јавност во земјава, тоа е клучна работа за да се избегне подигање на физичката граница на оваа територија.
Интересно е и тоа што за владата на Северна Ирска е додадена „рачна сопирачка“.
Доколку постои закон на ЕУ со кој тие не се согласуваат, владата на оваа земја ќе побара од централната власт во Лондон да го искористи правото на вето.
Се разбира, ова може да создаде некои проблеми и може да има триење на релација Белфаст-Лондон, но треба да обезбеди можност за владејачката партија во Северна Ирска да ги контролира своите закони што е можно повеќе.
‘Under the Windsor framework the same food available on supermarket shelves in Britain will be available in Northern Ireland’
Er… pic.twitter.com/RjhZDCV4Bk
— Paul Johnson (@paul__johnson) February 27, 2023
Риши Сунак, премиерот на Обединетото Кралство, чекаше одобрение за овој договор од одредени делови од неговото партиско членство. Конзервативците кои беа главни поборници за Брегзит долго отфрлаа секаков вид на договор со Европската унија.
Сепак, Сунак успеа да ги консолидира мислењата на своите колеги и е сигурен дека договорот ќе биде ратификуван.
Проблем може да биде мислењето на најсилната партија во Северна Ирска, Демократската унионистичка партија (ДУП). Тие го критикуваа потегот да се вклучи кралот Чарлс во целиот процес, кој имаше средба со Урсула фон дер Лајен.
Во оваа смисла, најмногу критикуван беше Сунак. Се вели дека го користи Чарлс за да добие поддршка од јавноста за договорот, кој ги разбранува политичките духови во Северна Ирска.
Исто така, треба да се спомене дека постои многу важен договор кој ги дефинира односите на островот Ирска, кој го делат Северна Ирска, дел од Обединетото Кралство, и Република Ирска, независна земја и членка на ЕУ.
Договорот од Белфаст, или Договорот од Велики петок, како што е колоквијално познат, беше потпишан во 1998 година и стави крај на повеќе од 25-годишното насилство меѓу унионистите и републиканците.
Договорот делумно успеа поради членството на двете земји во ЕУ, бидејќи немаше шанси за физичка граница меѓу двете Ирски.
Со излегувањето на Обединетото Кралство од Европската Унија се појави можноста да има големи проблеми поради потенцијалната граница што би требало да се воспостави. Затоа е додаден северноирскиот протокол кој требаше да биде привремен.
Три години по официјалното излегување на Обединетото Кралство од ЕУ, се потпишува овој договор кој треба подобро да ги дефинира односите.
Today we are changing the Northern Ireland Protocol and announcing the new Windsor Framework.
This agreement:
🔁 Delivers smooth flowing trade within the whole UK
🇬🇧 Protects Northern Ireland’s place in our Union
✅ Safeguards sovereignty for the people of Northern Ireland pic.twitter.com/fy8JS1QDLR
— Rishi Sunak (@RishiSunak) February 27, 2023
Сè уште се избегнува физичка граница, до одреден момент, но вклучувањето на ветото и самата помисла на нешто слично на проверките на границата на Северна Ирска и Република Ирска ги буди духовите од минатото во овој регион, пишува Си-Ен-Ен. .