Кинескиот извоз во САД се соочува со царини до 245 проценти, а Пекинг возврати со тарифи од 125 проценти за увоз од Америка.
Потрошувачите, компаниите и пазарите се подготвуваат за поголема неизвесност, бидејќи стравовите од глобална рецесија растат.
Владата на кинескиот претседател Си Џинпинг постојано повторува дека е отворена за дијалог, но предупредува дека, доколку е потребно, ќе „се бори до крај“.
Еве што Пекинг има во својот арсенал како контрамерка на царините на американскиот претседател Доналд Трамп.
Кина може да ја издржи болката (до одредена точка)
Кина е втора најголема економија во светот, што значи дека може да го апсорбира шокот од царините подобро од некои други помали земји.
Со повеќе од милијарда луѓе, земјата има и огромен домашен пазар што може да го намали притисокот врз извозниците погодени од царините.
Пекинг сè уште не може сосема да се справи со тоа бидејќи Кинезите не трошат доволно.
Но, со широк спектар на иницијативи, од субвенции за домашни апарати до „сребрени возови“ за пензионери што патуваат, тоа би можело да се промени.
А царините на Трамп ѝ дадоа на Кинеската комунистичка партија уште посилен поттик да го продлабочи потрошувачкиот потенцијал на земјата.
Раководството „исто така би можело да биде подготвено да се потруди да избегне капитулација пред она што го сметаат за американска агресија“, изјави за Би-Би-Си претходно овој месец Мери Лавли, експерт за трговски односи меѓу САД и Кина во Институтот Петерсон во Вашингтон.
Како авторитарен режим, Кина има и повисок праг на болка бидејќи е многу помалку загрижена за краткорочното јавно мислење.
Нема избори зад аголот за да се судат нејзините лидери.
Сепак, немирите се причина за загриженост, особено затоа што веќе постои незадоволство поради тековната криза со домувањето и губењето на работни места.
Економската неизвесност околу царините е уште еден удар за младите луѓе кои знаат само за растечката Кина.
Партијата се потпира на националистичките чувства за да ги оправда сопствените одмаздољубиви царини, а државните медиуми ги повикуваат луѓето „заедно да ја пребродат бурата“.
Претседателот Си Џинпинг можеби е загрижен, но досега Пекинг се однесува само пркосно и самоуверено.
Еден функционер ја увери земјата велејќи: „Ова нема да биде крај на светот“.
Кина инвестира во иднината
Кина отсекогаш била позната како „фабрика на светот“, но сега почна да инвестира милијарди за да стане многу понапредна.
Под водство на Си Џинпинг, таа е вклучена во трка со Америка за технолошка доминација.
Инвестира многу во домашна технологија, од обновлива енергија до чипови и вештачка интелигенција.
Меѓу таквите примери се четботот DeepSeek, прогласен за достоен конкурент на ChatGPT, и BYD, кој минатата година го надмина Tesla и стана најголемиот производител на електрични автомобили во светот.
„Епл“ губи вреден пазарен удел од локалните конкуренти како што се „Хуавеи“ и „Виво“.
Пекинг неодамна објави планови да потроши повеќе од еден трилион долари во текот на следната деценија за поддршка на иновациите во вештачката интелигенција.
Американските компании се обидоа да ги преместат синџирите на снабдување надвор од Кина, но имаат проблеми со наоѓање на истата инфраструктура и квалификувана работна сила на друго место.
Во секоја фаза од синџирот на снабдување, кинеските производители ѝ дадоа на земјата предност долга со децении, за која ќе биде потребно време да се поправи.
Таа неоспорена експертиза во синџирот на снабдување и владината поддршка ја претворија Кина во сериозен непријател во оваа трговска војна.
На некој начин, Пекинг се подготвува за ова уште од претходниот мандат на Трамп.
Лекции од Трамп 1.0
Откако тарифите на Трамп ги погодија кинеските соларни панели во 2018 година, Пекинг ги забрза плановите за иднината надвор од светскиот поредок предводен од Америка.
Тој вложи милијарди долари во контроверзна програма за трговија и инфраструктура, позната како Иницијатива „Еден појас, еден пат“, за да ги зајакне врските со таканаречениот Глобален Југ.
Експанзијата на трговијата со Југоисточна Азија, Латинска Америка и Африка се случи во желбата на Кина да се ослободи од зависноста од САД.
Американските земјоделци порано учествуваа со 40 проценти во увозот на соја во Кина – денес тој број е нешто над 20 проценти.
По последната трговска војна, Пекинг го засили одгледувањето соја дома и купи рекордни количини од културата од Бразил, кој сега е негов најголем снабдувач на соја.
„Таа тактика убива две муви со еден удар. Тоа го лишува американскиот земјоделски појас од некогаш доминантен пазар и го истакнува квалитетот на снабдувањето со храна во Кина“, вели Марина Јуе Жанг, доцент на Институтот за односи меѓу Австралија и Кина на Технолошкиот универзитет во Сиднеј.
САД повеќе не се најголемиот извозен пазар на Кина: таа титула сега ѝ припаѓа на Југоисточна Азија.
Покрај тоа, во 2023 година, Кина беше најголемиот трговски партнер на 60 земји, речиси двојно повеќе од Америка.
Како најголем извозник во светот, таа оствари рекорден суфицит од еден трилион долари на крајот од 2024 година.
Ова не значи дека САД, најголемата економска сила во светот, не се клучен трговски партнер за Кина.
Но тоа значи дека нема да му биде лесно на Вашингтон да ја притисне Кина.
По извештаите дека Белата куќа ќе ги искористи билатералните трговски разговори за да ја изолира Кина, Пекинг ги предупреди земјите да не „склучуваат договори на штета на интересите на Кина“.
Тоа ќе биде невозможен избор за поголемиот дел од светот.
„Не можеме и никогаш нема да избираме помеѓу Кина и Америка“, изјави малезискиот министер за трговија Тенгку Зафрул Азиз за Би-Би-Си минатата недела.
Кина сега знае што го мачи Трамп
Трамп не се повлече кога акциите почнаа да паѓаат на почетокот на април, откако најави сеопфатни царини, споредувајќи ги своите зачудувачки царини со „лек за сè“.
Но, тој направи ненадеен пресврт, паузирајќи ги повеќето од тие тарифи 90 дена по наглиот пад на цените на американските државни обврзници.
Овие долгорочни државни обврзници долго време се сметаат за безбедни инвестиции.
Но, трговската војна ја разниша довербата во тие фондови.
Трамп, во меѓувреме, наговести деескалација на трговските тензии со Кина, велејќи дека царините за кинеските стоки „значително ќе се намалат, но не и на нула“.
И така, истакнуваат експертите, Пекинг сега знае дека пазарот на обврзници може да го потресе Трамп.
Кина поседува околу 700 милијарди долари во американски државни обврзници.
Јапонија, верен сојузник на САД, е единствениот сопственик кој не е од САД и поседува повеќе од тоа.
Некои тврдат дека ова му дава предност на Пекинг: кинеските медиуми редовно ја промовираат идејата за продажба или некупување американски обврзници како „оружје“.
Но, експертите предупредуваат дека Кина нема да излезе без последици од таква ситуација.
Покрај тоа, тоа би довело до огромни загуби за инвестициите на Пекинг на пазарот на обврзници и би го дестабилизирало кинескиот јуан.
Кина може да изврши притисок врз американските државни обврзници „само до одредена точка“, вели д-р Жанг.
„Кина има преговарачки адут во рацете, но не и финансиско оружје.“
Ретки земни метали во цврст стисок
Сепак, она што Кина може да го користи како оружје е нејзиниот виртуелен монопол врз екстракцијата и рафинирањето на ретки земни метали, целиот спектар на елементи важни за производство на напредна технологија.
Кина има огромни залихи од нив, како што се диспрозиум, кој се користи за магнети во електрични возила и ветерни турбини, и итриум, кој служи како термоотпорен премаз за млазни мотори.
Пекинг веќе одговори на најновите царини на Трамп со ограничување на извозот на ретки земни метали, вклучувајќи ги и некои што се клучни за производство на чипови за вештачка интелигенција.
Кина учествува со околу 61 процент во вкупното производство на ретки земни метали и 92 проценти во нивното рафинирање, според проценките на Меѓународната агенција за енергија (ИЕА).
Иако Австралија, Јапонија и Виетнам започнаа со рударство на ретки метали, ќе поминат години пред Кина да биде исклучена од синџирот на снабдување.
Во 2024 година, Кина го забрани извозот на уште еден критичен минерал, антимон, кој е клучен за различни производствени процеси.
Неговата цена се зголеми повеќе од двојно поради паничното купување и потрагата по алтернативни добавувачи.
Владата стравува дека истото би можело да се случи и со пазарот на ретки метали, што сериозно би ги нарушило индустриите, од електричните автомобили до одбраната.
„Сè што можете да го вклучите или исклучите веројатно работи на ретки земни метали“, изјави претходно за Би-Би-Си Томас Крумер, директор за меѓународна трговија и инвестиции на Џинџер.
„Последиците за американската одбранбена индустрија ќе бидат значителни.“