Освен војската, нема многу можности во оваа сиромашна населба на 35 километри југозападно од Чита, административниот центар на јужносибирскиот регион Забаикаље.
„За нас воениот рок е главниот начин за заработка“, вели локалниот жител Алексеј. „Сега тие регрутираат нови доброволци. Речиси сите веќе заминаа во војна.“
Предвоеното население на Домна од околу 6.000 луѓе е сериозно намалено по руската инвазија на Украина во февруари 2022 година.
Многу млади луѓе доброволно се пријавија или беа мобилизирани, додека други исчезнаа откако претседателот Владимир Путин прогласи мобилизација во септември минатата година, јавува Радио Слободна Европа (РСЕ) на англиски јазик.
Постои древна бурјатска легенда дека Домна е основана на местото каде што една девојка плачела за убиениот воин. Локалните жители велат дека градот оттогаш плаче.
„Многу момци се мобилизирани“, рече Алексеј, чие име е сменето заради негова заштита.
„Ги однесоа со автобуси. Ми го однесоа брат ми… Млад е, има само 20 години… А донесоа и мобилизирани војници од други региони. Овде беа обучени, а потоа испратени во војна.
Во населбата доминира голем воен аеродром кој е домашна база на 120-тиот гардиски борбен авијациски полк и сервисен центар за руски воени транспортни авиони.
И парите помагаат
Домна има лоша репутација.
„Речиси е невозможно да се оди таму навечер“, вели локален таксист.
„Мештаните се ѓубриња кои само ќе ви ја скршат главата. Таму нема нормална работа. Сè се врти околу железницата или воените единици. Единствен начин да се вработите е поткупот… Штом започна војната, речиси сите локални мажи беа однесени во Украина.
Другиот таксист Сергеј Ануфриев изјави дека во последно време често вози меѓу Чита и Домна бидејќи војниците се враќаат од Украина на одмор.
„Ги возите, и слушате приказни од кои ви се крева косата“, вели тој. „Тие велат дека многу наши момци умираат таму. А многу ранети се вратени. Тие се исто така млади момци, но во нивните очи нема живот“.
Александар Рјабченко (22) бил мобилизиран на крајот на септември 2022 година и се вратил во Домна на кратко отсуство.
Пред тоа работел како работник во воздухопловна база.
„Ние натоварувавме артилериски гранати“, рече тој. „Тоа беше нормална работа и бев задоволен. Добивав 25.000 рубљи (275 долари) месечно, тоа беше доволно за леб и цигари. Но потоа дојдоа и ми се јавија.
И дали требаше да бегам кога мојата татковина беше во опасност? Не. Јас сум патриот. Отидов да ја бранам. Секако дека помагаат и парите“.
Рјабченко се нашол во Украина во ноември 2022 година, како еден од повеќе од 800 војници од регионот Трансбајкалија. Тој се присети на неговото доаѓање во борбената зона.
„Ни беше ветено дека ќе добиеме обука во Ростов“, рече тој, мислејќи на јужниот руски регион што граничи со Украина.
„Но, тоа не се случи. Влетавме во Ростов со транспорт. Дури ни дозволија да пушиме во авионот. Тоа беше затоа што половина од нас немаше да се вратат живи. Полицајците зборуваа за тоа отворено пред нас. Ги слушавме и пушевме цигари. Беше страшно.
Новите војници, рече тој, биле префрлени директно од авионот во автобуси и однесени во Украина.
„Првпат бевме гранатирани веднаш штом пристигнавме“, се сеќава тој. „И осум луѓе загинаа на самото место. Паднав на земја и само половина жив помислив: ќе умрам овде“.
„Мора да јадеш“
„Се приклучив на платеничката група „Вагнер“ уште во 2016 година“, вели 48-годишниот Игор, „бидејќи во Домна немаше нормална работа, а требаше да јадете. Не можев да одам да работам во рудникот бидејќи бев во затвор“.
Игор стоел пред локалното училиште, каде има споменик на загинатите во Втората светска војна.
Во октомври минатата година, црна плоча беше поставена на споменикот посветен на споменот на загинатите „во специјалната воена операција за ослободување на Донбас“, бидејќи Кремљ бара еуфемистички да се опише неговата инвазија на Украина.
Училницата во училиштето е именувана по локалец кој загинал во војната.
Многу локални жители имаат криминални досиеја, рече една жена.
„Секое друго лице овде беше одведено во полициска станица“, рече таа. „Многумина одлежаа за кражба. Мора некако да се живее. Сите нормални луѓе одат во Чита и не се враќаат.“
Игор е ентузијастички поборник за војна, повторувајќи го наративот на владата дека Русија „го спасува светот од американското и западното влијание“.
„На што е изградена нашата земја? Рече тој. „Семејството и неговиот развој. Погледнете што се случува во странство: сите се хомосексуалци. Но, имаме традиционални семејства, татко, мајка, деца.
„Се вратив на одмор и гледам млади луѓе како талкаат низ Домна“, продолжи тој.
„Јас велам, што правите овде, треба да ја браните татковината.
Игор додаде дека наскоро ќе се врати во Украина.
„Погребуваме многу луѓе“
На почетокот на оваа година, речиси целото село излезе на погребот на вагнерскиот борец Алексеј Лукјанов, кој беше убиен во близина на источниот украински град Бахмут, местото на некои од најжестоките борби во војната.
На неговото семејство никогаш не им биле соопштени деталите за неговата смрт.
„Имаше многу луѓе“, вели Кристина, пријателка на семејството.
„Немаше посебни траги од војната. Се обидуваме да ги закопаме момчињата без знамиња. Така стојат работите. Некој би можел да го сквернави гробот. На крајот на краиштата, не сите ја поддржуваат војната. И ние закопаме многу луѓе овде“.
Никој не знае зошто Лукјанов го потпиша договорот со Вагнер, додаде таа.
Можеби патриотизам, можеби за да се живее“, вели таа.
„Луѓето мислат дека е подобро да умре херој таму отколку да умре од дрога како половина град овде. Сите негови пријатели умреле од предозирање или нешто поврзано со дрога“.
Еден месец по погребот на Лукјанов, неговиот пријател Кругљ е погребан во Домна.
„Се самоуби“, рече Александар, еден од школските другари на Круг.
„А пред тоа, уште во октомври, се обеси уште еден дечко од неговата компанија, нема да навлегувам во детали, но за тоа е виновна дрогата.
Александар рече дека осум мажи во неговото училиште умреле од причини поврзани со дрога од почетокот на војната, покрај оние што биле убиени во Украина.
Тие заминуваат еден по друг, рече тој.