Загадувањето на животната средина придонесува за повеќе смртни случаи ширум светот од КОВИД-19, според новиот извештај на Обединетите нации.
Во извештајот објавен во вторникот, специјалниот известувач на ОН Дејвид Бојд рече дека најмалку 9 милиони предвремени смртни случаи биле предизвикани од загадување или токсини од околината, двојно повеќе од бројот на смртни случаи регистрирани во првите 18 месеци од пандемијата КОВИД-19.
Во извештајот се вели и дека секој шести жител на нашата планета умира од болести поврзани со загадувањето на животната средина, што е 15 пати повеќе од бројот на смртни случаи од насилство.
Кога станува збор за загадувањето на животната средина воопшто, загадувањето на воздухот најмногу придонесува за прерана смрт. Во извештајот се проценува дека предизвикува околу 7 милиони смртни случаи годишно.
Повеќето смртни случаи поврзани со загадувањето претежно се регистрирани во земјите со низок и среден приход. Таму таа е одговорна за повеќе од 90 отсто од смртните случаи кај населението.
Работниците кои се директно изложени на штетни материи се изложени на посебен ризик. Повеќе од 750.000 умираат секоја година од изложеност на издувни гасови, азбест и загадување на воздухот од ситни честички во воздухот.
Решавањето на овој проблем може да биде огромен предизвик, напиша Бојд, бидејќи произлегува од комбинација на постоечки и нови закани.
На пример, изложеноста на поединци на олово сè уште е поврзана со околу еден милион смртни случаи годишно, а во исто време се јавуваат дополнителни опасности поврзани со перфлуороалкил и полифлуороалкил супстанции (PFAS). Тоа е голема група од илјадници синтетички хемикалии.
Сите хемикалии во оваа група содржат јаглеродни и флуорни врски, а ова е една од најсилните хемиски врски во органската хемија, што им дава на хемикалиите отпорност на деградација кога се користат во животната средина.
Повеќето хемикалии во групата PFAS лесно се транспортираат во околината и патуваат долги растојанија до изворот на ослободување.
PFAS загадувачите често се наоѓаат во подземните води, површинските води и почвата. Чистењето на контаминираните области е технички напорно и скапо. Доколку продолжи ослободувањето на PFAS, овие хемикалии ќе продолжат да се акумулираат во околината, водата за пиење и храната.
Во извештајот се вели и дека влијанието на загадувањето на животната средина врз здравјето на луѓето е поврзано со други еколошки кризи, како што се климатските промени и губењето на биолошката разновидност.
Хемиската индустрија ги влошува климатските вонредни состојби трошејќи повеќе од 10 отсто од фосилните горива произведени на глобално ниво и испуштајќи околу 3,3 милијарди тони стакленички гасови годишно, напиша Бојд.
Тој, исто така, предупреди дека глобалното затоплување придонесува за ослободување и реактивирање на опасните загадувачи од топењето на глечерите, а одмрзнувањето на перфмафростот може да „ослободи“ многу вируси и бактерии.
Загадувањето и токсичните материи се истовремено еден од петте главни двигатели на катастрофалниот пад на биолошката разновидност, со особено негативно влијание врз опрашувачите, инсектите, слатководните и морските екосистеми (вклучувајќи корални гребени) и популацијата на птиците, се вели во извештајот.