Високо моќно семејство на синтетички опиоиди масовно произведено во Кина преминува од Балтикот во Западна Европа, продирајќи на воспоставените пазари на хероин и редовно ги убива нивните корисници, предупреди Агенцијата на ЕУ за дрога.
Минатата година, нитазените беа вклучени во нагло зголемување на бројот на смртни случаи во Естонија и Летонија, речиси 100, додека тие придонесоа за бројни предозирања во Франција и Ирска, пишува Politico.
Исклучително опасната супстанција, која е стотици пати посилна од хероинот, па дури и посилна од лекот против болки, фентанил, била погрешно продавана како хероин со квалитет на улица, според Извештајот за дрога на ЕУ за 2024 година, објавен од Европската агенција за мониторинг и зависност од дрога (EMCDDA).
„Нитазените понекогаш се продаваат како „синтетички хероин“ и се откриени во фалсификувани лекови на нарко пазарот“, се вели во извештајот, кој беше објавен вчера.
Нивното ненадејно појавување на градските улици „може да резултира со повеќекратни труења за краток временски период, со потенцијал да ги оптоварат локалните служби“.
„Нарко пазар што брзо се развива“
Иако опиоидната криза од размери забележана во САД е сè уште далеку за Европа, шест од седумте нови синтетички опиоиди пријавени за прв пат во системот за рано предупредување на ЕУ во 2023 година беа нитазени, што е најголем број во еден година, со 16 пронајдени во Европа од 2019 година.
Тоа е „брзо се развива нарко пазар, каде воспоставените нелегални дроги се широко достапни и моќни нови синтетички супстанции продолжуваат да се појавуваат“, рече директорот на ЕМЦДДА, Алексис Гуздел во писмената изјава.
Произведени во Кина, тие се на радарот на здравствените и агенциите за спроведување на законот веќе неколку години додека службениците нервозно ја следат тековната криза во Северна Америка.
Талибанците забранија одгледување опиум и преработка на хероин во Авганистан
Синтетичките опиоиди, првенствено фентанил, убиле околу 75.000 луѓе во САД минатата година, додавајќи на милионот што почина откако епидемијата на лекови против болки на рецепт експлодираше во земјата околу 2000 година.
Во САД, лековите против болки му отстапија место на хероинот, а хероинот на синтетичките опиоиди, што ги зголеми стравувањата од сличен процес во Европа.
Ова е особено загрижувачко имајќи ја предвид можноста за недостиг на хероин.
Во април 2022 година, неодамна победничките талибанци забранија секакво одгледување опиум и преработка на хероин во Авганистан, елиминирајќи 95 отсто од производството во Авганистан, според ОН.
Со оглед на тоа што земјата сочинува девет десетини од светската понуда, тоа значи дека европските корисници на хероин трошат ограничени залихи.
Засега, залихите се задржани, но „би било мудро да се подготвиме за можен недостиг на хероин кон крајот на 2024 или 2025 година“, предвидува ЕМЦДДА.
И покрај тоа што агенцијата вели дека е премногу рано да се утврди дали падот на достапноста на хероин ќе доведе до поголем пазар за синтетички опиоиди, земјите од ЕУ сепак треба да го прошират пристапот до третман, да ги зајакнат програмите за размена на игли и да складираат анти-опиоиден лек налоксон за да се спротивстават на предозирањето, се вели во извештајот.
Тие мерки, исто така, ќе помогнат во справувањето со уште една наркотична темпирана бомба: трансформацијата на кокаинот во производ за масовен потрошувач.
Од богатство до сиромаштија
Кога белиот прав првпат пристигна во Европа во 1980-тите, кокаинот беше елитна дрога, поврзана во популарната култура со познати личности и банкари.
Денес го има насекаде, а како што расте неговата пристапност, така растат и негативните здравствени ефекти што ги носи со себе.
Употребата на кокаин „се чини дека станува се почеста меѓу поранливите или маргинализираните групи во некои земји“, се вели во извештајот, како што се Франција и Белгија.
„И вбризгувањето на кокаин и употребата на крек се пријавуваат во зголемен број земји… придонесувајќи за бројните локализирани епидемии на ХИВ во Европа во последниве години“.
Тоа само ќе се влоши бидејќи прекумерната понуда ја зголемува чистотата, која скокна за 45 проценти за една деценија.
Половина од анкетираните земји сега известуваат за просечна чистота помеѓу 64 проценти и 76 проценти, што значи дека потрошувачите со буџет можат да уживаат повеќекратно за иста малопродажна цена.
Гламурот исчезна и со ширењето на употребата на крек во поголемите западноевропски градови, локалните и националните власти бараат одговори.
Првиот комесар за дрога во Белгија неодамна изјави за Политико дека и покрај фактот што зависноста „се чини дека се зголемува во регионот на Брисел“, не постои очигледно решение на повидок.