Поранешниот израелски премиер Бенјамин Нетанјаху, обвинет за корупција, планира да се врати на власт по парламентарните избори на 1 ноември, петти во Израел за помалку од четири години, во услови на наплив на екстремната десница и раскол меѓу арапските гласачи.
Овој пат Нетанјаху во изборната трка учествува како лидер на опозицијата, а противкандидат е премиерот во заминување Јаир Лапид.
Последните анкети сè уште му даваат добри изгледи на Ликуд на Нетанјаху, со нешто повеќе од 30 од 120 места во Кнесетот, пред растечката партија Јеш Атид (Има иднина) на Јаир Лапид, која освои 24 до 27 места.
Зад нив стојат десетина партии чии резултати ќе бидат одлучувачки за евентуалното формирање влада, особено за Нетанјаху, кој мора да ја добие поддршката од ултраортодоксните партии и екстремната десница за да обезбеди мнозинство, 61 пратеничко место.
Екстремно десничарската коалиција на Безалел Смотрич и Итамар Бен Гвир освои шест пратенички места на изборите во 2021 година, а овој пат според анкетите добива 14 претставници, со што сега „Религискиот ционизам“ го носи на третото место на политичката сцена.
И ако ги собере тие гласови, не е сигурно дали Нетанјаху ќе добие мнозинство или можеби ќе го премине, според анкетите нарачани од израелските медиуми.
Поранешниот познат новинар, Јаир Лапид, минатата година собра шарена коалиција на партии кои се спротивставија на Бенјамин Нетанјаху и со тоа го собори најдолгиот израелски премиер, кој ја водеше владата од 1996 до 1999 година и од 2009 до 2021 година.
Денес на таа коалиција ѝ недостигаат пет до шест пратенички места и ќе мора да допре уште пошироко доколку сака да остане на власт.
„Лапид знае дека не може директно да обезбеди 61 пратеник, па затоа сака Нетанјаху и неговите партнери да пропаднат“, изјави неговиот близок соработник за АФП.
И покрај „екстремниот замор“ на гласачите, политичкиот аналитичар Далија Шајндлин очекува добар одѕив што може да ја запечати политичката судбина на Бенјамин Нетанјаху и неговиот план да владее заедно со екстремната десница.
Иако гласачите „не се променија значително во последните неколку избори“, составот на коалициите може да се промени, во зависност од резултатите на одредена партија, рече таа за АФП.
Арапските партии, најголемите противници на Нетанјаху, на овие избори влегуваат поделени, во три блока и постои ризик некои да не го поминат изборниот праг.
„Очигледно е дека арапските партии минуваат низ внатрешна криза“, изјави за АФП Мансур Абас, шеф на партијата Раам, првата арапска партија во израелската историја што ја поддржа коалицијата на Лапид во заминување.
Доколку обезбеди мнозинство од 61 место, Нетанјаху, кој објави мемоари две недели пред изборите, може да побара од парламентот гласање за имунитет.
Во спротивно, тој би можел да преговара со судот за казната, вели Гајил Талшир, професор по политички науки на Еврејскиот универзитет во Ерусалим.
„Со објавувањето на мемоарите, Нетанјаху се чини дека го подготвува своето заминување“, рече таа.