Израел и Хамас се договорија за размена на затвореници и заложници, како и за четиридневен прекин на огнот.
Израел објави список од 300 Палестинци. кои се очекува да бидат ослободени.
Меѓу нив има луѓе од 14 до 59 години, а дури 274 се мажи.
Израелскиот закон предвидува објавување на списокот пред размената, бидејќи на граѓаните според законот мора да им се даде 24 часа да се жалат до Врховниот суд.
Во првата фаза, Хамас треба да ослободи вкупно 50 жени и деца заложници во наредните денови, по 12 секој ден.
Израел тогаш треба да ослободи 150 Палестинци.
Во втората фаза, прекинот на огнот ќе биде продолжен за еден ден на секои 10 ослободени заложници.
Израел ќе ослободи „до 150“ палестински затвореници, доколку бидат ослободени „до 50“ заложници од Газа.
Светските лидери го поздравија договорот, постигнат со посредство на Катар.
Хамас, кој е прогласен за терористичка организација во ЕУ, Велика Британија и САД, на 7 октомври уби повеќе од 1.200 и киднапираше повеќе од 200 луѓе.
Оттогаш, повеќе од 14.000 Палестинци се убиени во израелските воздушни напади и копнената инвазија на Газа.
Претходна размена на затвореници
Заедно со списокот на затвореници што треба да бидат ослободени, Израел објави и список на прекршоци за кои се осудени.
Се споменува обид за убиство, бомбардирање, производство на експлозиви или запаливи материи, фрлање камења, контакт со непријателска организација, нанесување тешки телесни повреди и палење на национална основа.
За разлика од претходната размена на затвореници, ниту еден од Палестинците на списокот не е осуден за убиство на Израелци.
Најголемата размена на затвореници досега се случи во октомври 2011 година, кога Хамас го ослободи израелскиот војник Гилад Шалит, по пет години заробеништво.
Шалит беше разменет за 1.027 палестински затвореници.
Меѓу Палестинците кои тогаш беа ослободени, имаше и осудени за убиство. Во таа размена беше ослободен и Јахја Синвар, лидерот на Хамас во Појасот Газа и еден од луѓето што Израел ги смета за одговорни за нападот на 7 октомври.
Друга голема размена се случи во јануари 2004 година, кога Израел ослободи 436 палестински и други арапски затвореници во договор со Хезболах, милитантна организација со седиште во Либан, која ужива поддршка од Иран.
Ова овозможи враќање на Елханан Таненбаум, израелски бизнисмен, како и транспорт на останките на тројца израелски војници, киднапирани за време на гранична патрола во 2000 година.
Расте бројот на Палестинци во израелските затвори
Во израелските затвори има се повеќе Палестинци – од 6 ноември ги имало околу 7.000, според Адамир, палестинска организација за заштита на човековите права.
Меѓу нив има 80 жени и 200 деца до 18 години.
Невладината организација вели дека од нападот на Хамас врз Израел на 7 октомври досега се уапсени повеќе од 3.000 Палестинци.
Во 2021 година, Израел го назначи Адамир за „терористичка“ организација, заедно со уште пет палестински групи за граѓански права.
Обединетите нации и меѓународните групи за човекови права не ја прифаќаат таа квалификација.
На крајот на септември 2023 година, израелската затворска служба (ИПС) држеше 146 малолетни палестинци во притвор или затвор поради, како што рекоа, „безбедносни“ причини, според израелската организација за човекови права B’Tselem.
ИПС, исто така, затвори 34 малолетни палестинци за илегално престојување во Израел, се додава.
Клубот на палестинските затвореници, друга палестинска организација за човекови права, вели дека шест затвореници починале во израелските затвори од 7 октомври, од кои пет биле уапсени по почетокот на војната.
Без обвинение и судење
Во Израел постои и таканаречен „административен притвор“, каде што притворениците не се информирани за обвиненијата, или не одат на судење.
Во него има претежно Палестинци.
Од 1 ноември, според израелската организација за човекови права ХаМокед, Израел држел 2.070 Палестинци во административен притвор.
ХаМокед вели дека оваа бројка во времето на нападот на Хамас била 1.319.
Џесика Монтел, извршен директор на ХаМокед, го поздрави договорот за размена.
„Држењето луѓе во заложништво само по себе е незаконско, воено злосторство и Хамас треба безусловно да ги ослободи сите заложници“, се цитира во соопштението.
А за да го постигне тоа, Израел мора да ги ослободи своите затвореници и притвореници“.
Монтел, исто така, рече дека палестинските жени и деца кои се во административен притвор ќе бидат ослободени како дел од договорот меѓу Израел и Хамас.
Тие луѓе исто така треба да бидат ослободени безусловно, така што договорот за ослободување на израелските заложници и палестинските административни затвореници е двојно добредојден.
Критика на Обединетите нации
Обединетите нации беа крајно критични кон Израел во текот на годините.
Тие велат дека цели генерации Палестинци претрпеле „широко и систематско самоволно лишување од слобода“ под „израелската окупација“.
„Од 1967 година, повеќе од 800.000 Палестинци, меѓу кои и деца, се приведени според серија авторитарни прописи кои ги спроведува, наметнува и одредува израелската војска“, се вели во извештајот на специјалниот известувач за окупираните палестински територии од 1967 година, Франческа. Албански, објавен во јуни 2023 година.
Таа рече дека не и било дозволено да го посети окупираниот Западен Брег, но отпатувала во Јордан и правела далечински интервјуа во период од шест месеци.
Израел ги отфрли неговите наоди и рече дека неговиот мандат е создаден со експресна цел „да ги дискриминира Израел и Израелците“.
Според Обединетите нации, секоја година меѓу 500 и 700 палестински деца се држат во израелски воен притвор.