Добитникот на Нобеловата награда за мир ќе биде објавен утре, а американскиот претседател Доналд Трамп и неговата администрација неколку пати јасно ставија до знаење дека ја заслужува наградата.
Трамп со години водеше не толку суптилна кампања за Нобеловата награда, почнувајќи од неговиот прв мандат, кога рече дека „многу луѓе“ мислат дека ја заслужува.
Во февруари оваа година, за време на состанокот со израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху во Белата куќа, тој рече:
„Никогаш нема да ми ја дадат Нобеловата награда за мир. Ја заслужувам, но никогаш нема да ми ја дадат“.
Трамп во неколку наврати сугерираше дека бил инструментален во запирањето на повеќе војни.
„Завршив шест војни. Ако ги погледнете шесте договори што ги склучив оваа година, сите беа во војна. Не беа за прекин на огнот“, рече тој на 18 август за време на самитот со украинските и европските лидери.
Следниот ден, во интервју за Фокс њуз, тој го ревидираше бројот на седум војни.
Тоа е тврдење што го повтори минатиот месец, тврдејќи дека никој „никогаш не направил нешто слично“.
Повеќе од 10 лица го номинираа Трамп за наградата
Д-р Самир Пури, директор на Центарот за глобално управување и безбедност во лондонскиот тинк-тенк „Чатам Хаус“, претходно изјави за „Скај њуз“: „Постои апсурдност во тврдењата на Трамп, но како и во многу негови тврдења, во таа апсурдност понекогаш има зрна вистина“.
Пури тврди дека постои „огромна разлика помеѓу запирање на борбите на краток рок и решавање на основните причини за конфликтот“ и дека интервенциите на Трамп честопати претставуваат „управување со конфликти“, а не решавање на конфликти.
Повеќе од 10 лица го номинираа Трамп за Нобелова награда.
На пример, тој беше номиниран од израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху, камбоџанскиот премиер Хун Манет, украински политичар, пратеници од САД, Шведска и Норвешка…
Нетанјаху го номинираше во јули, велејќи дека Трамп „само создава мир“ во голем број земји и региони.
Тоа се случи откако Трамп ја презеде заслугата за завршување на „12-дневната војна“ меѓу Иран и Израел.
Илва Енгстром, потпретседателка на Кралската шведска академија на науките, која доделува три од шесте Нобелови награди, за хемија, физика и економија, верува дека промените на Трамп се непромислени и би можеле да имаат „разорни последици“.
„Академската слобода е еден од столбовите на демократскиот систем“, тврди таа.
Администрацијата на Трамп негира дека се заострува академската слобода, тврдејќи дека нејзините мерки ќе го намалат отпадот и ќе поттикнат научни иновации.
Асле Тоје, заменик-претседателка на актуелниот Норвешки Нобелов комитет, посочи дека лобистичката кампања на Трамп за наградата можеби имала спротивен ефект врз неговите шанси за победа.
„Овие типови кампањи за влијание имаат повеќе негативен отколку позитивен ефект. Бидејќи го дискутираме тоа во комитетот. Некои кандидати се трудат многу и тоа не ни се допаѓа. Навикнати сме да работиме во заклучена соба без да се обидуваме да влијаеме. Веќе е доволно тешко да се постигне договор меѓу нас, без повеќе луѓе да се обидуваат да влијаат врз нас“, нагласи тој, пренесува Index.hr.
Комитетот за награди не го објавува списокот на кандидати пред да ги објави победниците, но потврди дека оваа година се номинирани 338 кандидати, од кои 244 се поединци, а 94 се организации.
Тоа е повеќе од минатата година, кога имаше 286 кандидати.
Четири американски претседатели ја освоија Нобеловата награда за мир во минатото: Теодор Рузвелт (1906), Вудро Вилсон (1919), Џими Картер (2002) и Барак Обама (2009).
Сите претседатели ја освоија наградата додека беа на функција, освен Картер, иако Нобеловиот комитет рече дека тој требало да ја освои во 1978 година, додека беше претседател, кога успешно посредуваше во мировен договор меѓу Египет и Израел.
Обама ја освои наградата само девет месеци по неговото претседателствување за „извонредни напори за зајакнување на меѓународната дипломатија и соработка меѓу нациите“.
Во својот говор за прифаќање, тој ја призна контроверзноста околу него, велејќи: „Во споредба со некои од великаните на историјата кои ја добиле оваа награда, Швајцер и Кинг, Маршал и Мандела, моите достигнувања се мали“.
Трамп во 2019 година рече: „Му ја дадоа на Обама. Тој дури и не знаеше за што ја доби. Беше таму околу 15 секунди и ја доби Нобеловата награда. Веројатно никогаш нема да ја добијам.“
На митингот пред неговата втора изборна победа во 2024 година, тој им рече на поддржувачите во Детроит: „Да се викав Обама, ќе ја добиев Нобеловата награда за 10 секунди.“