Кина најави ново зголемување на трошоците за одбрана оваа година, додека под водство на Си Џинпинг продолжува да ги зајакнува своите вооружени сили во време на зголемени тензии со САД околу Тајван.
Новото зголемување на трошоците за војската отсликува и поместување на приоритетите од економски кон воен развој, пишуваат светските медиуми.
Раст на трошоците за војската
Трошоците за одбрана на Кина ќе се зголемат за 7,2 отсто во 2023 година, што е значително над зголемувањето на општата јавна потрошувачка од 5,7 отсто, се наведува во нацрт-буџетот претставен на парламентарната седница на Националниот народен конгрес.
Така, како што пишува „Фајненшл тајмс“, трошењето за војската ќе расте со најбрзо темпо во последните четири години и ќе ги надмине другите категории на трошоци, што ќе го нагласи менувањето на акцентот на Пекинг од развој на безбедност.
Буџетот за одбрана укажува на зголемениот јаз меѓу воениот и економскиот развој на Кина, додава британскиот весник, менувајќи го трендот од повеќе од две децении во кој зајакнувањето на одбранбените способности заостанува зад економскиот раст.
Промената доаѓа кога раководството на кинеската Комунистичка партија се грижи за заладените односи со САД, недостатокот на напредок во мирното ставање на Тајван под своја контрола и мноштво меѓународни конфликти кои Пекинг ги гледа како закана за неговите интереси.
„Кина се соочува со „силни ветрови и турбулентни води во меѓународната средина“, рече кинескиот премиер во заминување Ли Кечијанг во извештајот до Националниот народен конгрес.
Иако кинеските воени трошоци се само една третина од американските, тие пораснале петкратно во последните две децении, покажуваат податоците на американскиот тинк-тенк CSIS.
Пекинг, според Фајненшл тајмс, ги исплашил своите соседи со сè понаметливо користење на својата војска, вклучително и одржување вежби минатиот август за да го казни Тајван за посетата на тогашната претседателка на Претставничкиот дом на САД, Ненси Пелоси, но и да ги потврди своите барања во Јужното Кинеското Море против Филипините и Виетнам.
Зајакнување на војската во време на тензија
Со зголемувањето на воените трошоци за 7,2 отсто, Кина го забрзува зајакнувањето на својата војска додека растат тензиите со Вашингтон и неговите сојузници околу Тајван, пишува The Wall Street Journal.
Со најголем пораст од 2019 година, вкупните воени трошоци на Кина оваа година ќе достигнат околу 224 милијарди долари, се наведува во нацрт-буџетскиот извештај.
Годинешното зголемување на воените трошоци го сигнализира приоритетот што лидерот Си Џинпинг го дал на надградба на кинеските одбранбени сили, иако слабеењето на економскиот раст ги зголемува фискалните притисоци, истакнува американскиот весник, додавајќи дека Кина со децении прави напори од Кинеската народноослободителна армија направи, според Пекинг, армија од „светска класа“ до 2049 година, стогодишнината од доаѓањето на власт на Комунистичката партија.
Зајакнувањето на кинеската војска внимателно го следат Вашингтон и неговите сојузници.
Американските власти велат дека зголемените воени способности на Кина се повеќе го загрозуваат Тајван, самоуправен остров на кој Пекинг има претензии.
Како дел од модернизацијата на вооружените сили во последните години, Кина се обиде да создаде помала армија.
И покрај намалувањето на стотици илјади војници, Кина, според последниот годишен извештај, има 2,2 милиони воен персонал, што ја прави прв во светот.
Сепак, многу повеќе инвестиции во последниве години се вложија во напредни технологии кои помагаат да се проектира моќта на Кина надвор од нејзините брегови, вклучувајќи ја нејзината поморска флота и нуклеарните капацитети.
Според најновите проценки на Институтот за истражување на мирот во Стокхолм (СИПРИ), воените трошоци на Кина во 2021 година изнесувале 293 милијарди долари, во споредба со 801 милијарда долари за САД.
Така, Кина одвои околу 1,7 отсто од својот бруто домашен производ (БДП) за воени трошоци, во споредба со 3,5 отсто во САД.
Двојно повеќе од пред 10 години
Растот на воените трошоци од 7,2 отсто ја означува втора година по ред кога е над 7 отсто, додека во екот на растечките геополитички тензии и регионалната трка во вооружување, Пекинг продолжува да се модернизира и да ја зајакнува својата војска, притоа врши притисок на Тајван, истакнува Си-Ен-Ен.
Како и во претходните години, така и годинава порастот е значително под симболично значајниот двоцифрен пораст, кој последен пат се случи во 2015 година.
Меѓутоа, според американската телевизија, со овогодинешниот пораст, Кина три години по ред го зајакнува својот воен буџет за прв пат во последната деценија.
По зголемувањето од 7,1 отсто минатата година и 6,8 отсто една година претходно, воениот буџет на Кина оваа година е повеќе од двојно поголем од пред 10 години.
Зголемувањето на воените трошоци беше објавено на отворањето на годишниот состанок на Националниот народен конгрес (НПЦ), кој во следните осум дена во Пекинг ќе собере речиси 3.000 делегати.
Оваа сесија е клучен политички настан што се одржува заедно со собирот на највисокото политичко советодавно тело на Кина и настаните се колективно познати како „две сесии“.
Овогодинешните две сесии се први откако кинескиот лидер Кси Џинпинг обезбеди трет мандат во рацете на кинеската Комунистичка партија во октомври, а тој треба да влезе во својот трет мандат како претседател на земјата за време на конгресот.
Кинеските власти постојано се обидуваа да ги прикажат своите воени трошоци како разумни во споредба со другите земји како САД, за кои американската телевизија рече дека е дел од напорите на Кина да се претстави како мирољубива сила, и покрај нејзината агресија во регионот, вклучително и милитаризацијата на Јужното Кинеско Море и интензивни патроли низ Тајван.
„Соодветно и разумно“
Кина под водство на Си Џинпинг продолжува значително да ја проширува и обновува својата војска, пишува The Guardian.
Портпаролот на Националниот народен конгрес Ванг Чао рече дека зголемувањето на воениот буџет е „соодветно и разумно“ и неопходно за Кина да може да одговори на сложените безбедносни предизвици и „да ги исполни своите одговорности како важна земја“.
„Воената модернизација на Кина нема да претставува закана за ниту една земја“, рече Ванг.
„Напротив, тоа ќе биде позитивна сила за зачувување на регионалната стабилност и светскиот мир.“
Сепак, информациите за реалните трошоци во споредба со најавите за буџетот остануваат непроѕирни, а Министерството за одбрана на САД проценува дека реалните трошоци би можеле да бидат 1,1 до 2 пати повисоки.
Иако кинеските воени трошоци се далеку под американските, Кина ја има најголемата пешадија и најголемата морнарица во светот и продолжува да ги гради своите резерви од проектили, воени бродови, подморници и авиони, вклучувајќи нуклеарни бомбардери и стелт ловци.
Од друга страна, поради агресивниот став и воените активности околу Тајван, репресијата во Хонг Конг и Ксинџијанг, како и поддршката за Русија во инвазијата на Украина, Кина е изложена на меѓународни критики и санкции.