Новите досиеја откриваат како озлогласениот нацистички доктор Јозеф Менгеле, познат и како „Ангел на смртта“, водел отворен повоен живот во Аргентина.
Пронајдените документи беа меѓу огромната количина докази објавени и декласифицирани од претседателот Хавиер Мајли претходно оваа година.
Менгеле беше озлогласен по својата улога како командант во Аушвиц, каде што вршел брутални медицински експерименти врз затвореници, особено близнаци, под изговор на научни истражувања, објавува Фокс њуз.
Очевидци, вклучувајќи и некои сведоци во декласифицирани аргентински документи, ја опишуваат неговата исклучително ладнокрвна, гротескна и садистичка природа, вклучувајќи мачење и експериментирање врз близнаците еден пред друг, откако ќе ги испрати нивните родители во гасните комори.
Цела папка е посветена исклучиво на следење на трагите на овој озлогласен доктор од Аушвиц и командант на СС.
Декласифицираните архиви покажуваат дека во средината до крајот на 1950-тите, Аргентина јасно знаела кој е Менгеле и дека тој всушност е во земјата.
Властите знаеле дека тој влегол во земјата во 1949 година користејќи италијански пасош издаден на име Хелмут Грегор, кој го користел како основа за добивање официјална имиграциска лична карта во 1950 година.
Архивскиот материјал од Аргентина фрла светлина врз мрежите што го штителе Менгеле.
Иако е многу фрагментиран и повеќејазичен со документи на шпански, германски, португалски и англиски јазик, архивата дава увид во тоа како властите ги следеле, архивирале, злоупотребувале и честопати не успевале да дејствуваат врз основа на информациите што ги имале за еден од најбараните воени злосторници во светот.
Колекцијата содржи фотографии, разузнавачки белешки, имиграциски записи, извештаи за надзор и преписка, што одразува децении истрага и напори за разбирање на мрежата што му помогнала да се снајде во Аргентина, Парагвај и на крајот во Бразил.
Присуството на документи на германски јазик укажува на вмешаност на странски разузнавачки служби или материјали запленети од емигрантските заедници, елементи на португалски јазик укажуваат на прекугранична координација со бразилски извори, белешките на англиски јазик укажуваат на комуникација со американски или британски агенции.
Досиејата содржат недатиран исечок од печатот за аргентинскиот граѓанин роден во Полска, Хозе Фурмански, кој бил жртва на Менгеле, што покажува дека аргентинската разузнавачка служба била свесна за обвинувањата против нацистичкиот криминалец.
„Го запознав Менгеле. Го познавав добро. Го видов многу пати во логорот Аушвиц, во униформа на полковник на СС и, преку неа, во бел лекарски мантил“, вели Фурмански во едно интервју.
Интервјуто продолжува да објаснува дека Фурмански, кој имал близнаци, дал свое живописно сведоштво за искуствата што им биле нанесени.
Извештајот го етикетира Менгеле како патолошки садист.
„Тој собирал близнаци од сите возрасти во логорот и ги подложувал на експерименти кои секогаш завршувале со смрт. Помеѓу деца, стари лица и жени… какви ужаси. Го видов како одвојува мајка од ќерка и испраќа една во сигурна смрт. Никогаш нема да заборавиме“, рече Фурмански.
Десетици скенирани слики без вграден текст и стотици страници со внатрешни ознаки сигнализираат систематски напор на аргентинската разузнавачка служба да состави комплетно лично досие за Менгеле, вклучувајќи копии од странски пасоши под псевдоними, фотографии од осомничени соработници, рачно напишани оперативни белешки, книги за имиграција или записи за преминување на границите, резимеа од истраги подготвени за политички претпоставени и преписка меѓу аргентинските офицери и меѓународните истражители.
Досиејата го потврдуваат двосмислениот повоен став на Аргентина за соработка со западните демократии, исклучително неповрзаната бирократија, недостатокот на волја или разбирање во врска со сериозната природа на злосторствата извршени од поранешните нацисти на нејзина територија и неподготвеноста на повисоките власти да се соочат со тоа колку длабоко нацистичките бегалци биле вградени во општествениот и политичкиот пејзаж на земјата.
Обидувајќи се да го прошири својот бизнис во 1956 година, тој добил легализирана копија од неговиот оригинален извод од матичната книга на родените.
Тој побарал документ од амбасадата на Западна Германија во Буенос Аирес, сакал неговата лична карта законски да се промени за да ги одрази неговите вистински биографски информации и надреално почнал да го користи своето оригинално законско име, знак за тоа колку безбедно се чувствувал во Аргентина.
Дотогаш, аргентинските агенции не само што знаеле кој е тој, каде живее и фактот дека се оженил со вдовицата на својот брат и го одгледувал нивниот син, туку ги имале и сите детали за неговите деловни интереси во земјата.
Извештаите во досиејата укажуваат на можна посета на таткото на Менгеле на Аргентина за да му помогне финансиски, инвестирајќи во бизнис со медицинска лабораторија во Буенос Аирес.
Отворената природа на неговиот живот во земјата ја поттикна Западна Германија да издаде налог за апсење и да побара негова екстрадиција во 1959 година, што локалниот судија го отфрли без понатамошно дејствување, наведувајќи дека барањето неофицијално се заснова на „политички прогон“ на Менгеле, што спречило покренување на случајот.
И покрај сите собрани цврсти докази, јасно е дека информациите биле фрагментирани меѓу различните агенции кои не комуницирале целосно едни со други.
Исто така, немало директна комуникација со претседателството и извршната власт на земјата.
Ова довело до тоа случајот да се решава несврзано, и честопати предоцна или откако протекувањата во печатот веќе го предупредиле Менгеле за можните загрижености на властите за тоа да вроди со плод.
Налозите за апсење, претресите и барањата за надзор честопати биле извршувани или одлучувани по настанот, што довело до застој.
По барањето за екстрадиција во 1959 година и со зголемениот меѓународен притисок врз Аргентина, Менгеле избегал од земјата во Парагвај, додека неговата сопруга и посинок се преселиле во Швајцарија.
Ова е очигледно од меморандум на Федералната координативна дирекција означен како строго доверлив, во кој се детално опишани потрагата по Менгеле и неговите деловни интереси од 12 јули 1960 година, моментот кога Менгеле веќе ја напуштил Аргентина за Парагвај.
„Го информирам шефот дека од спроведените истраги за исполнување на наведениот задолжителен рок, се чини дека ЖОЗЕФ МЕНГЕЛЕ бил партнер на медицинските лаборатории „ФАДРО-ФАРМ“ лоцирани на улица Драјсдејл број 3573, во Карапачаја, округ Висенте Лопез, со канцеларии, од јули оваа година, на улица Крамер број 860, главниот град. Субјектот, наведен како лекар, бил регистриран во фирмата на 10 јули 1958 година, како партнер со улога од 10.000 пезоси капитал, и се повлекол од партнерството во април 1959 година“, се вели во извештајот.
„Откако влегол во Аргентина, субјектот престојувал на имотот на Менгеле, користејќи го името д-р ГРЕГОР […], субјектот покажал дека пристигнал во Аргентина користејќи друго име и различно од неговата професија […]. Затоа, се чини дека, задржувајќи го своето вистинско име, субјектот припаѓал на СС друштвото […] за време на што покажал нервоза, изјавувајќи дека за време на војната работел како лекар во германските СС единици, во Чехословачка, каде што Црвениот крст го етикетирал како воен злосторник“.
„Студирал антропологија и му бил познат на судијата во Нирнберг, особено во врска со проучувањето на черепите и коските, но оваа врска се сметала за злосторство во Национал-социјалистичка Германија“, се вели во извештајот за Менгеле кога, за време на промената на името од лажен псевдоним во вистински идентитет, нацистот ги „објаснил“ своите мотиви за тоа зошто воопшто не го користел својот вистински идентитет.
Аргентинската разузнавачка заедница продолжила да го следи Менгеле, главно преку извештаи во печатот и контакти со странски агенции.
Менгеле добил парагвајско државјанство и бил заштитен од владата на парагвајскиот диктатор Алфредо Стреснер, чие семејство потекнува од истиот баварски град како и него.
Архивите откриваат дека Менгеле тајно влегол во Бразил во 1960 година преку тројната гранична област во близина на државата Парана.
Му помогнале германски бразилски земјоделци кои биле симпатизери на нацистите и му обезбедиле голем број рурални безбедни куќи во текот на неколку години.
Иако аргентинските досиеја се оскудни со детали и во голема мера се потпираат на исечоци од медиуми во овој момент, Аргентина била свесна дека Менгеле го усвоил псевдонимот Петер Хохбилер, иако понекогаш ја користел португалската верзија на неговото вистинско име, Хозе Менгеле.
Во текот на втората половина на 1960-тите и во текот на 1970-тите, тој почнал да живее на имоти што им припаѓале на германските семејства Босерт и Стамер во државата Сао Паоло, Бразил.
Менгеле починал во 1979 година кога доживеал мозочен удар додека пливал во морето во крајбрежниот град Бертиога.
Бил погребан под лажното име Волфганг Герхард, но повеќе траги доведоа до ексхумација на неговото тело и позитивна идентификација на неговите останки од страна на бразилските власти во 1985 година.
ДНК тестирањето дополнително ги потврдило наодите во 1992 година.