Скоро два месеца по пристигнувањето на првата група западни борбени авиони во Украина, F-16 од американско производство главно останаа незабележани, но тие ја обезбедуваат потребната поддршка за воздушна одбрана, пишува Newsweek.
Непотврдени информации во последните денови укажуваат на тоа дека украинскиот Ф-16 уништил руски борбен авион Су-34, но оваа информација се уште не е целосно проверена.
Западна помош
И покрај големото внимание посветено на пристигнувањето на приближно 85 најавени авиони Ф-16 во Украина, релативно малку е слушнато за првите борбени авиони кои сега се во украински раце.
На крајот на јули министерот за надворешни работи на Литванија Габриелиус Ландсбергис објави дека авионите пристигнале, а неколку дена подоцна и украинскиот претседател Володимир Зеленски официјално потврди дека авионите ги користат украинските воздухопловни сили.
Сепак, Зеленски не прецизираше колку авиони се испорачани и оперативни, но се проценува дека десетина од нив пристигнале во последните неколку месеци.
Данска и Холандија потврдија дека ја испратиле првата серија Ф-16 во Украина, а дополнителни авиони од тие земји ќе пристигнат во наредните месеци, според официјални лица.
Норвешка и Белгија, исто така, ветија дека ќе испорачаат Ф-16 на Украина, што ќе ја зајакне воздушната моќ на Украина.
„Ова е само почеток“
Украина загуби најмалку еден Ф-16 кон крајот на август, загина пилотот, потполковник Олексиј Мес, додека „одбиваше масивен руски комбиниран воздушен и ракетен напад“, се вели во извештајот на украинските воздухопловни сили.
Генералот Олександар Сирски, началникот на украинската војска, рече дека Мес „соборил два проектила и продолжил со нападот, бркајќи ја третата крстосувачка ракета користејќи го оружјето на авионот“.
Данскиот премиер Мете Фредериксен, исто така, изрази жалење за загубата на крајот од август, велејќи: „За жал, изгубивме еден од нив“, мислејќи на Ф-16 што Данска ѝ го подари на Украина.
Инцидентите како овој ретко се јавно признати, иако е познато дека Ф-16 дејствуваат против руските сили.
Генералот Ото Ајхелсхајм, шеф на холандската војска, ги пофали авионите испорачани од Холандија како „добри“ за операции на крајот на август.
Сегашната флота на Украина од Ф-16 можеби не е голема или целосно конкурентна на руските авиони, но поранешниот украински министер за одбрана Андриј Загородњук истакна дека „тоа е само почеток“.
Усвојување на доктрината на НАТО
„Ако сакаме Украина ефикасно да се спротивстави на Русија, мора да имаме на располагање конкурентни борбени авиони“, рече Андриј Загородњук.
„Не можеме да развиеме никаква стратегија или да планираме кампањи за борба против Русија без воздухопловни сили“.
Загородњук, исто така, посочи дека „клучниот елемент во ова прашање“ е транзицијата на Украина кон оружје на НАТО и усвојувањето на доктрините и концептите на НАТО.
Премногу е рано да се суди за перформансите на авионот, додаде пензионираниот воздухопловен маршал Грег Багвел, поранешен висок командант во Кралските воздухопловни сили на Обединетото Кралство.
Багвел нагласи дека Украина најверојатно ќе усвои „внимателен пристап“, што е разбирливо со оглед на тоа што нивните авиони се цел.
Висок украински командант во јуни изјави дека Киев ќе постави дел од своите Ф-16 надвор од земјата за да избегне руски напади врз авионите од четвртата генерација.
Во меѓувреме, портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, потврди дека на руските војници им биле понудени награди за уништување на Ф-16.
Помош во противвоздушната одбрана
Украинските борбени авиони Ф-16 во изминатите неколку недели главно се користеа за воздушна одбрана.
Дејвид Џордан, виш предавач по одбранбени студии и раководител на Институтот за воздух и вселена Фримен на Кралскиот колеџ во Лондон, рече дека Ф-16 ќе даде „релативно неспектакуларен, но многу корисен придонес во операциите“, особено во контекст на воздушната одбрана.
Јордан додаде дека има смисла Украина да ги користи своите неколку Ф-16 за да се справи со напади со беспилотни летала и ракети додека чека дополнителни испораки и го обучува својот персонал во авионот.
Тој нагласи дека тоа не е знак на претпазливост, туку „многу разумен пристап“ додека не се зголеми бројот и силата на украинската флота.
Посебно предизвикувачка за Украина е руската кампања со плови бомби, кои Русија ги лансира надвор од дофатот на украинската противвоздушна одбрана.
Според украинскиот претседател Володимир Зеленски, Русија употребила повеќе од 900 воздушни бомби против Украина за само една недела.
Ф-16 може да се користат за напад на руски авиони кои ги лансираат тие бомби.
Корисно во подоцнежната фаза од војната?
Јордан изјави дека Украина во моментов ги користи своите советски авиони, како што се Су-24, Су-25 и МиГ-29, за офанзивни операции, додека Ф-16 засега остануваат во резерва.
Бидејќи Ф-16 може да изведува удари со долг дострел, Украина ги зачувува за подоцнежните фази на конфликтот, кога западните авиони можат да преземат поголема улога.
Употребата на Ф-16 во противвоздушната одбрана помага да се намали притисокот врз залихите на Украина на копнени противвоздушни системи, што е значаен благодет за Киев.
Иако Ф-16 не се целосно менување на играта, особено со оглед на нивниот мал број, авионите сè уште даваат вредна помош за украинските воздухопловни сили.
Јордан заклучи дека мал број авиони нема веднаш да направат голема разлика, дури и со водени оружја, но тие се користат мудро, што моментално го прави украинското воздухопловство.