На тој ден, пред 15 години, Лин Балфур од американската сојузна држава Вирџинија требало да го однесе детето во градинка пред да оди на работа. Таа го спасила. Го ставила детето на седиштето во автомобилот и тргнала на пат.
-На денот кога почина мојот син, јас бев многу уморна цела недела затоа што мојот син имаше настинка. Тој не спиеше добро, па и јас не спиев. Тој имаше девет месеци. Обично сопругот го носеше во градинка, но сопственикот ја смени локацијата на градинката и тогаш ми беше дадена задача да го водам. Таа промена се случи една и пол недела пред неговата смрт, ја започна својата приказна Балфур.
Застана неколку пати на патот кон градинката, вели таа, а исто така неколку пати добивала повици.
– Еден член на семејството ми се јави. Тоа утро имав уште еден повик, итен случај, за работа. Нешто да се направи со резервација на авионски билети. Се фокусирав на нешто што треба да го сторам кога ќе дојдам во компанијата – продолжи таа.
Била убедена дека го однела детето во градинка и отишла на работа.
– Наставничката претпоставуваше дека мојот син не се појавил затоа што мислела дека е со мене, знаеше дека има настинка. Подоцна се обиде да се јави, но имаше нов мобилен телефон, па не ги зачуваше нашите броеви. Така, таа ми се јави на мојот приватен број, а не на деловниот број на мојот сопруг – објаснува Лин Балфур.
На работа, вели таа, го оставила приватниот телефон настрана. Кога го добија, веќе беше доцна. Нејзиниот син Брајс починал во автомобилот од топлотен удар. Дете оставено во автомобил на висока температура може да умре многу брзо.
Експертите велат дека само десет минути се доволни за сериозни здравствени последици, па дури и фатален исход во вакви временски услови.
Идентичен случај бил пријавен пред многу години на Кипар. Таткото сакал да го однесе својот петгодишен син во градинка. На патот, некој му се јавил од работа и му рекол дека мора итно да дојде. Заминал и заборавил да го остави детето во градинка. Го оставив во паркираниот автомобил. Кога мајката била известена дека детето не доаѓа во градинката, тој веќе починал.
– Родителите едноставно не веруваат дека ова може да им се случи. И јас бев еден од нив, објаснува Балфур. Кога нејзиното дете починало, помислила дека е ужасна личност.
„Мислев дека сум ужасна мајка и сметав дека не заслужувам да имам повеќе деца“, рече таа.
Експерт за меморија сведочел во корист на мајката
– Пред десет години, го заборавив внукот во автомобилот. Бебето имаше само неколку месеци и беше во задниот дел, на седиштето, а јас првпат се возев со сопругата. Кога пристигнавме, излегов надвор и додека излегував, сопругата ме праша дали сум заборавил нешто? Не знаев за што зборуваше. Таа рече – бебето е во автомобилот. И тогаш сфатив дека ако би бил сам, ќе станам дел од статистиката, изјави Дејвид Дајмонд.
Дијамант е експерт за меморија и професор по молекуларна физиологија. Тој исто така истражувал зошто родителите ги забораваат своите деца во автомобилите. Тој дошол до заклучок дека оние родители и старатели кои не злоупотребувале, запоставиле, користеле дрога или имале некаква органска мозочна дисфункција претходно, можат да ги остават своите деца несвесно и ненамерно.
– Можам да гарантирам дека таткото не го возел детето од дома во градинка секој ден, а потоа одел на работа. Нешто друго се случи тој ден – рече тој.
Во мозокот, всушност постои војна помеѓу перспективата на меморијата и навиката. Идната меморија е одговорна за сеќавање на она што треба да го направиме во блиска иднина, а навиката е редовно однесување на човекот. Како изгледа таа војна?
Кога планирате да скокнете некаде пред да се вратите дома, на пример во продавницата или мора да одите некаде за нешто поважно, поради лекови. На почетокот на возењето имате план. Кажете си – сакам да одам во продавницата и потоа ќе продолжам дома. И користете го делот од мозокот што се грижи за свесната, фактичка меморија. Ова се нарекува хипокампус во фронталниот лобус. Направете план и хипокампусот ги чува тие информации. Имате целосно посебен, втор систем што ве носи од работа до дома можеби илјада пати. И тој систем на навики станува активен. Кога е активиран, може да го потисне вашиот свесен систем на меморија, објаснува тој.
И, едноставно, навиката преовладува над планот.
– Можете да го поминете целиот ден гледајќи во сликата на детето, зборувајќи за вашето дете, и честопати луѓето ќе ви кажат дека сега треба да одат во градинка за да го земат детето. Затоа што тие создале лажна меморија што всушност ја исполнува нивната цел. И има страшна работа. Кога ќе стигнат до автомобилот и ќе дознаат дека нивното дете го поминало денот во автомобилот и починало – вели Дајмонд.
Лин Балфур е обвинета за убиство. А, сведочењето на Дејвид Дајмонд за тоа што се случува во мозокот за време на вакви несреќи и помогнало да биде ослободена.
– Жирито се согласи со мене и со моите адвокати дека станува збор за несреќен случај, трагична несреќа. Не сум бил во затвор, но реалноста е дека тоа не е навистина точно. Одам околу секој ден и сум во затвор затоа што ми недостига мојот син “, вели Лин Балфур.
Лин Балфур по трагедијата отишла на психотерапија со сопругот.
– Од првиот ден му реков дека ми е жал и дека се надевам дека може да ми прости. Мојот сопруг остана со мене – рече таа.
Приказната за Лин Бафур е дел од текстот на Вашингтон пост кој ја доби наградата Пулицер. По смртта на нејзиниот син во автомобилот, Лин роди повеќе деца. Таа ги одгледа. Но, оној што го напушти овој свет поради нејзината грешка, никогаш нема да може да го заборави.