Вилнус, главниот град на Литванија, го слави својот 700-ти роденден, но меѓу туристите кои деновиве шетаат по неговите улици, ги нема вообичаените посетители од Русија и Белорусија како претходните години.
Гостите од тие две соседни земји на Литванија беа меѓу најбројните странски гости во текот на јануари, кога е „ниска“ сезона поради студот и врнежите кои ги отежнуваат активностите на отворено.
Сепак, поради руската инвазија на Украина, која започна пред речиси една година, туристите од Русија се спречени да добијат туристички визи, па само неколку доаѓаат со руски пасоши од други земји од ЕУ. Значително се намалени и пристигнувањата од Белорусија.
Јоузас Станулис, 31-годишен рецепционер во хотелот Артагонист, во стариот центар на градот, минатата недела имаше по еден гостин со руски и белоруски пасош.
„Во овој зимски период најчесто доаѓаа Руси и Белоруси. Тие би сочинувале 35 проценти од сите гости, но сега ги нема“, вели Станулис за Хина.
Во тој хотел, каде една соба чини меѓу 80 и 100 евра, се сместени 20 од вкупно 34 соби.
Се чекаат гости од Полска, Германија, Латвија
Балтичкиот град Вилнус, дом на 569.700 жители, во рекордна 2019 година го посетиле повеќе од 1 милион туристи.
„Тогаш, во деновите околу Новата година, луѓето чекаа во редици пред рестораните. И мојата беше полна“, вели Зита Римике, сопственичка на ресторанот Миколо 4, кој нуди локална супа од јаболка и целер, како и харинга, риба од Балтичкото Море. Од вкупниот број гости, 50 отсто биле Руси.
Но, сè се промени со избувнувањето на коронавирусот, а потоа и со војната во Украина и како резултат на зголемувањето на цените.
Ресторан Миколо 4 оваа недела има 30 отсто исполнетост, но Римики вели дека не жали за гостите од Русија.
„Русите не ни беа омилени гости. Од сите поплаки што ги добивме, 50 проценти се нивни. Се жалеа дека морале да чекаат, дека не се добро услужени, а ние Литванците сме националисти“, вели Римике, кој го води ресторанот од 2011 година.
„Ние претпочитаме туристи од Западна Европа“, додава тој.
Русите и Белорусите беа меѓу првите пет групи посетители на Литванија, земја која стекна независност во 1990 година по распадот на Советскиот Сојуз.
Градските власти на Вилнус сега ги полагаат своите надежи на гости од соседните Полска и Латвија, како и од Германија.
„Војната во Украина влијае на туризмот, но ние не сме зависни од гости од Русија и Белорусија. Градот не е ни зависен од самиот туризам“, вели градоначалникот Ремигиус Шимашиус, член на либералната Партија на слободата.
Тој вели дека во последните години градот напредувал благодарение на инвестициите во високи технологии, а туризмот придонесува со 3 до 4 отсто од БДП на Вилнус.
Минатата година, бројот на туристи достигна 75 проценти од пристигнувањата од 2019 година, а оваа година се надеваат дека може да се совпадне со таа најуспешна година.
Стравот и несигурноста ги намалија посетите во регионот
На плоштадот пред градското собрание, кое порано беше пазар во старо време, туристичкиот водич Лукас Мисуинас им објаснува на група Полјаци, Естонци, Германци и Португалци дека Литванија е последната земја во Европа што го примила христијанството во 14 век. Мисуинас вели дека не му недостасуваат туристи од Русија.
На блиската долга авенија Гедимино, именувана по средновековниот литвански владетел, 44-годишен таксист неуспешно им нуди превоз на младите луѓе на ноќно излегување.
„Забележувам дека има помалку гости од порано. Тешко наоѓам клиенти“, се жали додека стои покрај автомобилот и мавта со рацете кон потенцијалните патници.
Сопственикот на продавницата за сувенири до хотелот Артагонист, каде што Русите оставаа повеќе пари од кој било друг, вели дека продава помалку сувенири од порано. „Нема Руси, но доаѓаат војници на НАТО“, вели тој.
Кога започна руската инвазија на Украина на 24 февруари минатата година, потенцијалните туристи од далечните земји, како што се САД, Велика Британија, Франција и Италија, ги откажаа своите пристигнувања.
„Некои сè уште се плашат, мислејќи дека целиот овој регион е опасен, но стравот е нешто помал“, вели сопственикот на ресторанот Римики. Роднините на рецепционерот Станулис, кои живеат во Канада, се уште ја одложуваат посетата на Литванија, иако таа е земја членка на ЕУ и НАТО.
Оваа недела третиот контингент хрватски војници ќе замине во Литванија како дел од воената алијанса на НАТО, со цел да ја чува таа земја, која се граничи со руската енклава Калининград.
„Загриженоста за ситуацијата во овој регион беше голема грешка“, забележува градоначалникот Шимашијус. „На почетокот имавме одредени туристички загуби поради тоа, бидејќи луѓето имаат погрешна перцепција за ситуацијата овде, но подоцна сезоната беше добра. Задоволни сме од бројот на туристи за време на зимскиот распуст“, додава тој.
Во март минатата година Вилнус го смени името на улицата на која се наоѓа руската амбасада во Улица на украинските херои, а околу 5 отсто од жителите се бегалци од Украина.
Името Вилнус за прв пат се споменува во 1323 година во писмо од тогашниот литвански владетел Гедеминас, во кое ги повикува трговците и странците да дојдат и да живеат таму.
Минатата недела градот почна да го слави својот 700-ти роденден со концерти, ноќни светлосни шоуа и други активности кои покажуваат дека минатото е испреплетено со различни културни и религиозни влијанија.
Некои жители, од друга страна, гордо го изразуваат својот литвански идентитет додека безгрижно одат во секојдневниот бизнис.
„Бидејќи ни е роденден, очекувам пристигнување на туристи“, вели Римики додека ја подготвува трпезата за гостите. „Но во секој случај јас сум секогаш оптимист. Ќе видиме што ќе биде“, додаде тој смеејќи се.