Германија уште во 2015 година воведе законско ограничување на кириите. Дури и тогаш, луѓето слушнаа дека контролата на државната кирија е глупост – и тие беа во право, особено ако само барате стан.
„Не можете да бидете поблиску до центарот! И Рајна не е далеку овде во Дизелдорф-Оберкасел, таму можете да трчате секоја вечер. Но, станот не е евтин: 1.500 евра месечно, без комуналии, за само 80 квадрати. Ова несомнено го нарушува лимитот за изнајмување што важи за Дизелдорф.
Со него се предвидува „локалната компаративна закупнина“ да може да се надмине најмногу за десет проценти. Станот всушност би требало да чини речиси 400 евра помалку.
Контролата на киријата, воведена во 2015 година, очигледно е во голема мера неефикасна.
„Старите“ станари можеби сè уште можат да ги оспорат големите зголемувања на закупнината на суд, но сопствениците го надоместуваат тоа кога нудат станови на новите станари – и тоа без последици: ако некому е скапо, има многу други кои бараат стан.
И посредникот ги крева рамениците кога ќе ја спомнеме законската граница: „Таа цена е сепак нормална, треба да видите други понуди“.
Мартин Петерс од Freiburg Rental Monitor ги следи рекламите користејќи специјален софтвер.
Тој пресметува од многу фактори дали е дозволена киријата и е исплашен од она што го гледа секој ден.
Затоа што ретко кој се навраќа на лимитот за изнајмување, пренесува SEEbiz.
„Исто така затоа што никој од градските служби не гледа што има на пазарот. Нема орган што го проверува“, вели Питерс.
Ја проверивме понудата на станови во Дизелдорф користејќи го истиот метод: добра четвртина од огласите го прекршуваат лимитот за изнајмување.
Проблемот е што ни многу станари не знаат ништо за граница.
Фелиситас Сомер од Техничкиот универзитет во Минхен анкетирал 10.000 станари во истражување од LMU Минхен, а покрај тоа што многумина не знаат, само 2,4 отсто од анкетираните се подготвени да се соочат со својот сопственик.
Затоа што тоа значи дека мора да се направи нешто и, доколку е потребно, да се оди на суд, од кој многу луѓе бегаат.
Тие им одговориле на истражувачите дека не сакаат да се судрат со сопственикот на станот или се плашат дека ќе им го откажат станот.
„Начинот на кој моментално е дизајнирана контролата на киријата, таа не функционира и затоа е смоква.
Дали државните институции треба автоматски да реагираат за спроведување на законот?
Германското Министерство за градежништво не сака да знае ништо за тоа.
Надлежната министерка Клара Гејвиц посочува како може да се оди на суд доколку се прекрши законот.
„Но, се разбира дека немаме држава која би била дадилка и би се мешала во договорните односи меѓу две приватни лица.
Германското здружение на станари на тоа гледа поинаку.
Претседателот Лукас Зибенкотен вели: „Исто така верувам дека луѓето треба да се грижат за своите права. Но, ако не се грижат затоа што се плашат или се загрижени, тогаш мислам дека државата дефинитивно треба да интервенира“.
Всушност, има некои градови кои самите прават нешто.
На пример Франкфурт: кога граѓаните пријавуваат преголеми кирии, градот оди на суд за нив.
Но, таму не се ни повикуваат на лимитот за закупнина, кој дозволува максимално зголемување од 10%, туку на казнениот трговски закон: неоправдано зголемување на цената од 20% може да значи казна за сопственикот на станот, за 50% или уште повеќе тоа е веќе кривично дело лихварство – за што е можна и затворска казна.
Слично е и во Фрајбург: овде градот дури автоматски станува активен за граѓаните и им се обраќа на сопствениците кои се осомничени дека ги игнорираат законите.
Градот исто така веќе поднел тужба за лихварство при издавање стан, но постапката на крајот била прекината.
Бидејќи лихварството значи дека трговецот, т.е. сопственикот, свесно ја злоупотребил тешката состојба во која се нашол купувачот, односно закупецот – а тоа е тешко да се докаже. Дури и во овој недостиг од станови.