Среднорочните избори во САД досега не беа причина за загриженост за германските политичари. Овој пат е поинаква ситуацијата.
Сите сакаат да имаат прагматичен пристап кон победникот, но сепак се прилично загрижени за состојбата на американската демократија.
Додека во САД се пребројуваат гласовите, во Германија владее вознемиреност.
Претходно, на американските меѓуизбори најмногу се гледаше како на чисто домашна политичка работа – како еден вид среднорочен биланс на претседателот, избран две години порано.
Секоја германска влада, како и политичарите чиј фокус е надворешната политика, со интерес ги следеше настаните во САД, но ретко кој беше навистина загрижен дека тие избори би можеле суштински да ги променат односите меѓу двете земји или кога станува збор за демократијата.
САД, кои се важен партнер и за Германија и за цела Европа.
Овој пат е поинаков
Многумина во политичкиот Берлин ги гледаат овие меѓуизбори како поважни за иднината на Америка од претходните.
Тие се загрижени дека американската демократија може да биде загрозена.
Социјалдемократот Метин Хакверди (СПД) е член на пратеничката група на Бундестагот за односи со САД. Од ноември минатата година, тој беше шест пати во САД и посети осум сојузни држави.
Насекаде, вели тој, сретнал луѓе кои се сомневаат во исходот на претседателските избори одржани во 2020 година – не само меѓу населението, туку и меѓу кандидатите кои сега учествуваа на меѓуизборите.
И многумина како него претпоставуваат дека оние кои го негираат исходот од претседателските избори сега ќе бидат успешни. Тоа го загрижува Хакверди.
Според него, за ова е одговорна Републиканската партија. Тој смета дека „Трампизмот“ е закана за институциите.
Се разбира, популистички тенденции постојат и кај некои членови на Демократската партија, но не во иста мера како кај републиканците.
„Многу сум загрижен за можното избивање на насилство“, вели пратеникот во Бундестагот. Истовремено, тој се осврнува и на насилството врз контролорите на изборите.
Можно влијание врз надворешната политика
Доколку се изгуби мнозинството на демократите во двата дома на Конгресот, Претставничкиот дом и Сенатот, просторот за маневрирање на американскиот претседател Џозеф Бајден ќе биде значително ограничен.
Во Берлин се свесни за тоа. Во тој случај, Бајден би станал, како што велат во Америка, „со кратки ракави“ – парализиран и преку евентуалниот процес на импичмент, за кој некои републиканци отворено зборуваат подолго време.
Домашните политички расправии би можеле да влијаат и на надворешната политика на САД.
Во изминатите неколку недели, и од десната и од левата страна на политичкиот спектар, во двете партии, сегашниот обем на финансиска и воена помош за Украина се повеќе се доведува во прашање.
Што ќе се случи ако тие политички сили имаат мнозинство во Конгресот?
За Антон Хофрајтер, пратеник на Зелените во Бундестагот, нема сомнеж: ако американската поддршка за Украина се намали по изборите, Германија ќе биде принудена да преземе поголема одговорност од претходно.
Германија тогаш би морала да стори повеќе, според Хофрајтер, инаку претседател на Европскиот комитет на Бундестагот.
Пратеникот на Зелените гледа и опасност за внатрешната стабилност на повеќедеценискиот сојузник на дополнителните избори.
Долгорочно, тој е загрижен и за можните последици за глобалната климатска политика, доколку републиканците можат да ги блокираат политичките одлуки на Бајден.
Многумина моментално се потсетуваат на времето под поранешниот претседател Доналд Трамп, кој ги повлече САД од Парискиот климатски договор.
Нови несигурности
И демохристијанскиот политичар Питер Бејер (ЦДУ), поранешен владин координатор за трансатлантска политика, имаше бројни разговори со американски политичари во последните недели.
Тој се прашува колкав успех всушност ќе постигнат републиканците, бидејќи зависи од тоа колку земјата ќе се промени. Среднорочните избори се и глас за Трамп, бидејќи поранешниот претседател поддржа многу кандидати.
И така, едно прашање, кое всушност не е тема на овие среднорочни избори, се повеќе доаѓа до израз: дали поранешниот претседател повторно ќе се кандидира?
Преку постојани навестувања, Трамп не само што ги држи САД во неизвесност, смета Бејер.
Сепак, тој не смета дека поддршката за Украина ќе ослабне по победата на републиканците, без разлика што некои ја споменаа оваа можност во текот на кампањата. Бејер верува во стабилноста на трансатлантските односи.
Степенот до кој берлинските политичари сметаат на можна нова рамнотежа на силите во Вашингтон, како и на нови неизвесности, може да се види и кога се во прашање трговските односи.
„Законот за намалена инфлација“ усвоен од Бајден претставува голем предизвик за цела Европа, бидејќи ги фаворизира американските компании. Затоа, германската влада сака што поскоро да разговара со САД за нов трговски договор. Иако многумина не очекуваат да се постигне вистински договор, сепак се надеваат на некаков договор. На сите им е јасно дека тоа би можело да има контраефект, доколку Бајден се најде под зголемен притисок од републиканското мнозинство.
Загриженост за американската демократија
Портпаролката на германската влада, Кристијане Хофман, остава сè отворено за изворите:
„Се разбира, многу нè интересираат многу работи, но не можеме во моментов да шпекулираме што ќе се случи“. Ги чекаме изборите“. испораката на американската помош. Според неа, нема причина за тревога, барем не кога станува збор за помошта за Украина.
Без разлика, многумина во Берлин со голема возбуда ги следат изборите во САД. Сите сакаат да имаат прагматичен пристап кон победникот, но сепак се прилично загрижени дека американската демократија би можела да излезе ослабена од овие избори.
Исто така, постојат стравувања дека многумина кои го негираат исходот од претседателските избори ќе положат заклетва пред Конгресот. Тоа се оние кои се подготвени да ги прифатат изборите само доколку самите ги добијат.