Падот на владата и ужасниот напад на божиќниот пазар во Магдебург ја завршија 2024 година, уште една година во која Германија се соочи со мноштво проблеми, од илегална миграција и нестабилна економија до подемот на екстремната десница.
Годината заврши мрачно со бесен напад од саудиски лекар на божиќниот пазар во Магдебург, при што со својот автомобил уби пет, а рани 200 лица.
Напаѓачот ги користел лентите за итни случаи за да забрза низ божиќниот пазар, прегазувајќи луѓе со голема брзина.
Убиени се четири жени на возраст од 45, 52, 67 и 75 години и едно деветгодишно момче.
Започна, сепак, во позитивна атмосфера за демократијата: недела по недела, стотици илјади граѓани излегоа на улиците на германските градови во јануари за да протестираат против зајакнувањето на екстремната десница, првенствено Алтернативата за Германија (AfD).
Причината за ваквата реакција на граѓаните се случи пред неколку недели, кога во Потсдам до Берлин се сретнаа водечките претставници на екстремната десница од германското говорно подрачје.
Таму, како што се испостави подоцна, имаше отворена дискусија за протерување на странците од Германија, па дури и на оние кои оттогаш станаа германски државјани.
Сепак, овој бран протести на крајот не предизвика тектонски промени во односот на германските гласачи кон екстремната десница, која не се колеба да зборува за премиграција на цели делови од населението, па дури и на сопствените граѓани.
Таа идеја донесе проблеми на АфД во односите со нејзините европски партнери од екстремната десница, која ги исклучи нејзините претставници од претставничката група во Европскиот парламент.
Но, тоа не ѝ наштети на АфД на изборите што следеа во остатокот од годината.
На изборите за Европскиот парламент и за парламентите во сојузните покраини Саксонија, Тирингија и Бранденбург во септември, АфД дефинитивно се етаблираше како постојана фигура во германскиот парламентарен живот.
Навистина, зад Христијанско-демократската унија ЦДУ/ЦСУ, тие се етаблираа како втора најсилна партија, не само на истокот на земјата, туку и на федерално ниво.
Прашањето за миграцијата е клучно за состојбата во земјата
Што особено доведе до зајакнување на позицијата на германската екстремна десница во 2024 година?
Одговорот го даваат анкетите на јавното мислење, во кои германските граѓани го доживуваат прашањето на прекумерната миграција како најголем проблем во земјата, особено „нерегулираната“ миграција, која се етаблира како термин за сите видови миграции кои не се случуваат во рамките на рамка на програми за имиграција, како што се оние за доведување странски работници или студентска миграција.
Владејачката коалициска влада предводена од канцеларот Олаф Шолц не даде ефикасен одговор на прашањето за миграцијата до септември, кога колапсот на владините партии и успехот на АфД дефинитивно го покажа незадоволството на граѓаните од актуелната власт.
По слабите резултати на владејачката Социјалдемократска партија на Германија (СПД), Зелените и Либерално-демократската партија (ФДП) на почетокот на септември, владата воведе некои мерки како што се подобри гранични контроли или иницијативи на ниво на Европската унија за подобра заштита на надворешните граници.
Но, тоа не беше доволно да ги убеди граѓаните дека владата навистина презема сериозни чекори за намалување на бројот на нерегуларни мигранти.
Барањето да се одбие влез во земјата на потенцијалните бегалци и баратели на азил кои веќе се на границата пропадна поради отпорот на Зелените.
А ветувањата за поефикасно протерување на оние кои немаат законско право да останат во Германија се покажаа како неисполнети.
По масакрот во Солинген на крајот на август, кога сириски бегалец уби три лица со нож, владата и нејзината социјалдемократска министерка за внатрешни работи, Ненси Фезер, ги зголемија депортациите, но сето тоа остана беше неколку десетици депортирани лица со криминално досие.
Владата на Олаф Шолц, исто така, беше критикувана дека прави „премалку предоцна“ за ова важно прашање.
Загриженост за економијата
Истото може да се каже и за втората најголема грижа на граѓаните, која од средината на годината се наметна над миграцијата и стана главен проблем – пропаднатата германска економија.
Движењето на германската економија на работ или дури и во рецесија на крајот на годината доби конкретни контури во медиумски изложената драма околу Volkswagen, симбол на германската индустриска сила.
Не само Фолксваген, туку и другите германски автомобилски гиганти, водата им дојде до грло.
За тоа има многу причини, од кои голем дел лежи во намалувањето на побарувачката на важниот кинески пазар.
Но, исто како и другите проблеми што ги загрижија германските граѓани во 2024 година, како што се нерегулираната миграција, недостатокот на станови или сè потрошната инфраструктура, симболизирани со брзото влошување на угледот на германските железници, проблемите на германската автомобилска индустрија се резултат на неуспеси во самата Германија.
Сеприсутната војна во соседството
Покрај сите „стандардни“ проблеми, во 2024 година, трета година по ред, Германија се соочува и со војна во нејзиното соседство, која не само што голта огромни средства што недостигаат на други места, туку и поттикнува вистински страв кај дел од граѓаните. , кои затоа гласаат за партии кои им ветуваат мир меѓу Украина и Русија, обично на штета на Украина.
Популистите имаат најголема корист од ова, и со десничарски знак како АфД и популисти од левиот блок, како новооснованата алијанса Сахра Вагенкнехт, која успеа од нула да влезе во управувачките структури на сојузните покраини Тирингија и Бранденбург.
На крајот, помошта за Украина индиректно доведе до колапс на „несаканото дете“, владата на Олаф Шолц.
Коалицијата, која беше наречена „семафорска коалиција“ поради партиските бои на трите партии, се распадна на почетокот на ноември.
Потоа, поради спор околу буџетот, канцеларот го разреши својот либерален министер за финансии Кристијан Линднер, со што се отвори патот за предвремени избори кои треба да се одржат на 23 февруари.
СПД и Зелените не сакаа да ја спречат помошта за Украина на штета на општествените закони, туку се залагаа за нови одговорности, што ФДП решително ги одби.
Следниот канцелар има многу работа
Фридрих Мерц, кандидатот за канцелар на Унијата ЦДУ/ЦСУ, која има најголеми шанси за победа на изборите, претпазливо најавува дека не е толку ригиден кога станува збор за новиот долг, кој, се надеваат економистите, може да придонесе за зголемени инвестиции во инфраструктурата и привлекување нови инвеститори во болната германска економија.
Веројатно во 2025 година Германија се уште ќе ги има проблемите што ги влече зад себе веќе некое време.
Освен споменатите, тука е и специфичниот однос на Германија кон Израел, што доведува до големи тензии кај некои граѓани, не само од арапско потекло.
Дополнително, во годината во која Германија ја одбележа 35-годишнината од падот на Берлинскиот ѕид, не се намали ниту јазот меѓу граѓаните на Истокот и Западот, што се виде и на изборите во источногерманските сојузни покраини.