Во градот Јабланац на јадранскиот брег има хотел кој Дарко Мет Сертиќ решил да го купи за да можат неговите вработени да се одморат.
Сертиќ со години барал објект во кој работниците од неговите три фирми во Сисак би можеле да дојдат на одмор без да платат ништо.
„Тоа го правам од чиста себичност. Ако сакате добра и просперитетна компанија со среќни вработени, мора да им обезбедите некои основни работи – платени патни трошоци, топол оброк, но и убав одмор. Мора да им помогнете со она што влијае на нивниот семеен буџет малку повеќе. Така ги чувате. Освен тоа, ќе привлечете нови, попаметни луѓе. Тогаш можеш малку да се повлечеш и да кажеш – супер, помалку обврски за мене“, ја објаснува својата деловна филозофија Сертиќ (66).
Пред две години го купил хотелот Аблана со 26 соби. Изграден е во втората половина на 90-тите и работел до 2010 година, кога бил оставен на милост и немилост на вандалите и времето.
Се претворил во потсмев, хотел на духови, приклучувајќи се на низата напуштени туристички капацитети на хрватското крајбрежје кои тивко се распаѓаат.
„Беше во страшна состојба. Беше обраснат со плевел и имаше диви животни во него, а собите беа тоалети за сите луѓе кои се капеа на блиската плажа. Беше ужасно! Но, во Америка научени сте дури и на тоа „фуј“ да се претвори во нешто добро. Сè може да се подобри, освен локацијата. Кога нешто е на одлична локација, тогаш има смисла да се работи напорно“, објаснува сопственикот Сертиќ.
Работел во Америка
Тој ја научил американската претприемничка мудрост во текот на изминатите 40 години живеење и работа преку океанот.
Како млад, Сертиќ се преселил од родниот Сисак во САД во средината на 80-тите. Тој се вработил во Силиконската долина и ја основал компанијата Applied Ceramics во 1994 година.
Неговата главна дејност е производство на компоненти за индустријата за чипови, а клиенти се најголемите светски производители, како што се Intel, Samsung, Philips и тајванската TSMC. Ист погон отворил во и во Сисак во 2008 година, во зградата на институтот на поранешна Железарница.
Три години потоа ја започнал меѓународната кулинарска академија Кул Ин, а во 2014 година Писак, првиот бизнис инкубатор во Хрватска создаден на приватна иницијатива.
Сертиќ не застанал тука, туку во 2018 година започна со производство на соларни модули во компанијата Sunceco. Сертиќ вработува околу 200 луѓе во Хрватска.
Имајќи ги на ум, но и желбата да им овозможи вежбање на учениците од своето кулинарско училиште во текот на летото, тој почнал да бара хотел или одморалиште покрај море.
„Последниве години ќе се договоревме нашите работници да летуваат во Карлобаг или Повљани на Паг. Ќе им плаќавме, а тие сами ќе се договореа кога некој ќе отиде на море. Од друга страна, кулинарскиот институт расте се повеќе и ни доаѓаат луѓе од целиот свет. Имавме чести прашања дали организираме нешто во лето на Јадранот. Затоа решивме да купиме зграда за да можеме да бидеме сами.” вели Сертиќ.
Локацијата е сè
Единствениот услов за барање добра локација бил да не биде далеку од Сисак. Ова е причината зошто Сертиќ и неговите луѓе се фокусирале на Кварнер и неговата околина.
Разгледале речиси се што се нуди од Риека до Паг: мотелот Панорама на влезот во Риека, туристичкото одморалиште Пвиле кај Нови Винодолски, одморалиштето во Јадраново, туристичкото одморалиште Калиќ кај Сењ…
„Погледнавме згради кои се наоѓаат на убава локација, но на кои ужасно им недостига капитал за да ги вратат во функција. Сето тоа ви изгледа ужасно. Сите овие хотели и одморалишта се страшно опустошени. Штета“, вели Сертиќ.
На крајот, како што обично се случува во животот, пресудна улога одиграла случајноста.
Додека бил кај пријател на Раб, неговата сопруга Марина предложила да го посетат еден од најубавите заливи на Јадранот – Завратница.
Тесен и долг, опкружен со карпи високи 100 метри, заливот е познат како единствениот хрватски фјорд, иако геолошки гледано не е.
Покрај бродот, заливот може да се посети и со добро одржувана патека која започнува од Јабланц.
„Тоа беше прв пат кога го видов хотелот Аблана. Бев воодушевен од неговата локација на карпа над морето, а ми се допадна и Јабланац. Најдовме огласи за продажба на интернет и брзо стапивме во контакт со сопственикот, кој тогаш беше Хрватската поштанска банка. Откако сè помина горе-долу без проблеми“, се сеќава Сертиќ.
Тој му дал значење на патот што води од Јабланц преку превојот Велики Алан, на околу 1.400 метри надморска височина, сè до центарот на Лика.
Затоа бил привлечен за планинарите и љубителите на природата, па не е чудно што постои и планинарски дом, а ако им се верува на упатените се наоѓа на најниската надморска височина во светот.
Во својот врв, на почетокот на минатиот век, градот имал повеќе од илјада жители, а денес во него се наведени само 53.
До 2012 година траект од Раб пловел до Јабланац, но кога бил преместен во блиската Стиница, местото потонало во уште подлабока летаргија. Главно поради тоа сеништето на масовниот туризам го заобиколил.
Пред десет години неговиот потенцијал привлече странски инвеститор, Италијанецот Рикардо Мазучели, поранешен сопруг на Ивана Трамп.
Познат како голем вљубеник во Хрватска, Мацукели, заедно со други инвестиции во Хрватска, купил неколку имоти во Јабланка.
Затоа планирал напуштеното старо училиште да го претвори во луксузен хотел, но смртта го спречила.
Тој беше погребан пред шест години на локалните гробишта, каде што купиl стан во првиот ред до морето.
Реставрацијата чинека 3 милиони евра
Сертиќ моментално не планира да го прошири своето портфолио со недвижнини во Јабланц.
Тој е фокусиран на довршување на декорацијата на хотелот на кој досега потрошил речиси три милиони евра.
Тој го задржаl оригиналниот изглед на зградата, за која вели дека е извонредно дизајнирана и реновира сè внатре.
„Минатата година ги уредивме сите простории. Ги поставивме сите нови инсталации за вода, струја, гас и канализација. Изградивме нова кујна и ја опремивме со најсовремени апарати, што ни е исклучително важно поради учениците на нашeтo Кулинарско училиште. Треба уште да поставиме лифт во хотелот. Работиме на хортикултура надвор. Се поставуваат соларни панели на покривот. Минатата година веќе ги имавме првите гости, нашите вработени, а од Велигден започнува нашата нова сезона” вели Сертиќ.
Посебно е задоволен што ќе постави скара во аголот на терасата на хотелот, од која се гледа погледот на каналот Велебит и соседниот Раб.
Единственото нешто што е под сомнеж е како да се искористи уникатноста на неговиот хотел – средновековната кула. Останаla како единствен потсетник на старата населба Аблана од 13 век, по која и го добил името хотелот.
– Кулата е во добра состојба однадвор, но внатре е шуплива, без никаква содржина. Нам ни изгледа идеално за украсување мала галерија или музејски простор.
Oд градската плажа Бање, под хотелот доаѓа бучава од багер. Локалните власти инвестираle повеќе од 1 милион куни во неговата реставрација. Ова е одлична вест за Сертиќ, бидејќи неговите сограѓани летово ќе имаат повеќе места за капење.
Американско-хрватскиот претприемач има добри односи со Јабланци. Свесен е дека на толку мали места никогаш не е лесно да се добие 100% поддршка, особено кога си дојденец.
„Огромното мнозинство се љубезни и помагаат. На почетокот на септември организиравме чистење на морето. Нашите нуркачи од Сисак дојдоа и наполнија два контејнери за ѓубре за два дена. Мештаните брзо ни се придружија бидејќи видоа дека ова е акција за нив. Тој што прави нешто позитивно за секого, луѓето секогаш реагираат добро“, нагласува Сертиќ.
Можеби неговото презиме кое потекнува од тој крај му помага да се збратими со Јабланците.
Сертиќ потекнуваат од Брињ во Лика, а неколку од нив биле капетани на Сењ за време на Воената граница и војната со Османлиите.
„Многумина, кога ќе го слушнат моето презиме, велат: Па, вие сте наши!“ се смее бизнисменот Сертиќ.
На прашањето дали мисли дека неговото оживување на „празникот за работниците“ – што беше вообичаено за сите големи компании за време на социјализмот – ќе бидат прифатени од која било друга домашна компанија.
„Тоа нема никаква врска со социјализмот. Кога им правиш добро на луѓето, тие враќаат десеткратно. Мислам дека задачата на работодавецот е да организира пријатен и хармоничен живот за сите вклучени во работењето на компанијата. Тогаш твоите луѓе нема да одат во Ирска или Германија. А во Америка имаме викендица за нашите работници на езерото Тахо, на три часа од Сан Франциско. Работникот не е платен само за да страда, туку на работа, каде што поминува можеби повеќе време отколку со семејството, мора да се чувствува среќен“, ни објасни уште еднаш американско-хрватскиот претприемач.