Кога последен пат го проверивте телефонот на вашето дете? Дали воопшто го правите тоа. Оваа мајка го нема тој обичај, но еднаш и се намести, а потоа следеше шок.
Веќе некое време, меѓу децата, помалите деца од основно училиште, кружи порака со бизарна и застрашувачка содржина, што може да има и психолошки последици за детето, доколку не реагира на соодветен начин.
– Сосема случајно, телефонот на ќерка ми, која има 8,5 години, добро ми дојде и нешто ме повлече да ги проверам пораките. Искрено, немам навика да го правам тоа, но веќе беше доста доцна и само имав чувство дека треба да го разгледам. И тогаш бев шокирана! Доби порака која исто така ме исплаши, не можев да замислам како може да реагира, да ја прочита навечер, пред спиење – приказната започнува со мајката од Белград, Марина Ѓорѓевиќ.
Како што објаснува загрижената мајка, тоа беше една од оние пораки што кружеа – во смисла „ако не го испратите ова на 20 адреси, нешто ќе ви се случи …“
– Но, ова беше навистина ужасно. Меѓу другото, стоеше: „Јас се викам Тереза Фидалго и починав пред 27 години. Ако не го испратиш ова на 20 луѓе, јас ќе спијам до тебе засекогаш … Едно девојче го игнорираше и нејзината мајка почина по 20 дена “ – кажува мајката.
На крајот од пораката, има прашање: Дали ме претражи на Гугл?
И ние го сторивме тоа.
Која беше Тереза Фидалго?
Со внесување на името Тереза Фидалго на пребарувачот Гугл, се појавува приказната за девојка од Португалија, која загинала во сообраќајна несреќа во 1983 година.
Имено, урбана легенда вели дека тројца тинејџери снимиле возење со камера која имала инфрацрвена врска. По тој повод, тие успеале да направат слика на девојка облечена во бело како стои на патот од страна, давајќи сигнал да ја качат. Застанане и девојката влегла во автомобилот. Кога ја прашале за нејзиното име, одговорила „Тереза“, потоа ја прашале каде оди, а таа им одговорила малку подоцна.
Морничаво
По околу две минути, таа покажала каде треба да застанат, велејќи им: „Таму, имав несреќа и починав“.
Група тинејџери се исплашиле во моментот и несреќата се случила под неразјаснети околности, но еден од нив не престанал да снима. Неговиот фокус бил на лицето на Тереза додека врескала пред камерата. Само еден од тинејџерите од автомобилот ја преживеал несреќата, а целиот немил настан го снимила камерата.
Кога полицијата пристигнала на местото на несреќата, не ја нашле Тереза, за која зборувал преживеаниот тинејџер. По истрагата, откриле дека во 1983 година се случила несреќа во која на тоа место починала жена по име „Тереза Фидалго“. Тие гледаа видео кое траеше околу 15 минути, и покажува што всушност се случило таа ноќ. Се вели дека луѓето што го погледнале биле толку исплашени што го уништиле веднаш.
Две години по таа несреќа, режисерот Дејвид Риборд сними краток филм – реконструкција на тој настан.
Но, како вакво нешто влијае на дете на возраст од 8, 9 10 години? Прво, да прочитате такво нешто во порака, а уште полошо, да гуглате и да ги дознаете сите хорор детали.
Како што објаснува психологот д-р Симона Жикиќ од Факултетот за медиуми и комуникации и ИФДТ, интересно е како некои наративи се враќаат во дискурсот и повторно раскажуваат – понекогаш заради моментот во кој сме и некогаш за забава. Предизвикот е како, без оглед на причините за раскажување приказни, ги надминуваме стравот и последиците што ги остава содржината што се пренесува вирално, особено кај младите.
Постои страв од губење на саканите
– Како и да е, ми се чини дека таквите пораки за легенди за млади луѓе, напишани пред неколку години, предизвикуваат голем страв од губење на саканите. Меѓутоа, ако го погледнеме стилот и тонот на пораката што е испратена, гледаме дека е граматички неписмена и дека конструкциите на речениците се несмасно напишани, и не е лесно да се исплаши секој човек кој е медиумски и дигитално писмен – вели Д -р Симона Жикиќ.
Сепак, тука зборуваме за деца, а нивниот свет на дигитална писменост не е како возрасните.
Според неа, Жикиќ, за жал, многумина не се потпираат толку на содржината, формата и начинот на испраќање на пораката, туку на емоциите што ги предизвикува пораката, што може да доведе до последици врз менталното здравје на луѓето кои ја примиле порака.
– Секогаш се препорачува таквите содржини внимателно да се прочитаат и проверат откако се испратени, пред да се направи нешто понатаму. Според мое мислење, во конкретниот случај, станува збор за забава, како хорор филмови за тинејџери. Важно е да разговараме за такви содржини со младите и да се обидеме да ги едуцираме во медиумите и дигитално, за тие самите да знаат како да се однесуваат во слични ситуации – заклучува таа.