Украинските власти ја обвинуваат Русија за кражба на „неколку стотици илјади тони“ жито во областите под руска окупација.
Украина ја обвини Русија дека краде жито од оваа земја и го продава, додека Русија ги негира овие тврдења.
Обвинението доаѓа во време на страв од глобална прехранбена криза, поради неможноста на Украина да извезе милиони тони жито преку блокираните пристаништа.
За што ја обвинуваат Русија?
Украинските власти ја обвинија Русија дека украла „неколку илјади тони“ жито на украинските територии под руска окупација.
„Лично тоа го слушнав од многу сопственици на силоси на окупираните територии. Ова е директен грабеж. И тоа се случува насекаде на окупираната територија“, изјави во април украинскиот министер за земјоделство Микола Солски.
Претходно оваа недела, во извештајот на „Њујорк тајмс“ се вели дека САД испратиле предупредување до 14 земји, главно во Африка, на руски товарни бродови натоварени со она што Стејт департментот го опиша како „украдено украинско жито“.
Според овој извештај, на Телеграм се наведуваат имињата на трите брода за кои постои сомневање дека го превезувале житото.
Украинскиот амбасадор во Анкара Васил Боднар изјави дека Русија со брод извезува украдено жито од Крим и додаде дека Киев соработува со Турција и Интерпол во пронаоѓањето на виновниците.
„Русија без срам ги краде украинските житарки и ги извезува од Крим, кој беше нападнат. Овие житарки се извезуваат во странски земји, вклучително и Турција“, им рече тој на новинарите во Анкара.
„Апелиравме до Турција да ни помогне и на предлог на Турција покренуваме кривична постапка против оние кои крадат и продаваат жито“, рече тој.
Што вели Русија?
Кремљ ги негира обвинувањата на Украина, велејќи дека не знае од каде потекнуваат информациите.
За време на посетата на Анкара, рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров, од украински новинар беше прашан за ова за време на прес-конференција.
„Доаѓам од украинската јавна телевизија, ова сакам да ве прашам: Што, освен житарки, украдовте од Украина и на кого ја продадовте таа стока?“, праша новинарот.
Лавров со насмевка одговори: „Ние не го попречуваме извозот на житариците. За да го напуштат пристаништето, доволно е Зеленски да даде наредба, тоа е се“.
Според руската влада, товарот за деминирање на пристаништето пред да продолжи извозот на жито паднал на Киев и тие го обвинуваат Зеленски за „категорично“ одбивање да го реши проблемот.
Украина вели дека нема да ги деминира водите околу црноморското пристаниште Одеса за да го овозможи извозот на жито, наведувајќи ја како причина заканата од руски напад врз градот.
Во меѓувреме, во извештајот на новинската агенција Интерфакс се вели дека териториите во регионот Запорожје што ги држи Русија извезуваат жито на Блискиот Исток.
„Ние испраќаме жито преку Русија, а примарните договори се потпишани со Турција. Првите возови одеа преку Крим до Блискиот Исток“, изјави Евгениј Балицки, одговорен за руската област во регионот Запорожје, во интервју за ТВ каналот „Россија 24“.
„Тоа беше традиционален пазар за Украина“, додаде тој.
Зошто житарките се толку важни?
Речиси една третина од глобалните резерви на пченица доаѓаат од Русија и Украина. Сепак, украинските пратки на жито од пристаништата на Црното Море се запрени од почетокот на инвазијата, па речиси 20 милиони тони жито се заглавени во Украина.
Поради војната, како и западните санкции против Русија, скокнаа цените на житариците, маслата, ѓубривата и енергијата.
Ова може да предизвика криза со снабдување со храна во посиромашните земји, од кои некои се потпираат на Русија и Украина за повеќе од половина од количината на пченица што ја увезуваат.
Покрај тоа, Украина е главен извозник на пченка, јачмен, сончоглед и масло од репка, додека Русија и Белорусија – кои ја поддржаа Москва во војната и исто така се под санкции – извезуваат повеќе од 40 отсто од нивните ѓубрива на глобално ниво.
Како остатокот од светот реагираше на украинските тврдења?
Американскиот државен секретар Ентони Блинкен рече дека САД веруваат дека Русија краде и продава украинско жито.
„Постојат веродостојни извештаи дека Русија го краде украинското жито за да го продаде самата“, рече Блинкен на конференцијата за прашањата за безбедноста на храната предизвикани од инвазијата на Украина.
„Русија сега го натрупува својот извоз на храна“, додаде Блинкен.
Велика Британија, во меѓувреме, повика на итна истрага за наводите за кражба.
Обединетите нации се обидуваат да договорат договор кој ќе овозможи транспорт на украинско жито од пристаништа како Одеса. Русија сака Западот да ги укине санкциите што му ги воведе, како дел од тој договор.
Рускиот и турскиот министер за одбрана разговараа за потенцијален коридор за извоз на жито од Украина, но изгледите за тоа изгледаат мрачни.
Африканските земји се особено тешко погодени од недостигот на храна и зголемените цени. Тие увезле 44 отсто од пченицата од Русија и Украина меѓу 2018 и 2020 година, според бројките на ОН.