Регионалните последици од израелската војна против Газа уште еднаш го привлекоа вниманието на таканаречената „оска на отпор“ – еден вид сојуз меѓу Хамас, Хезболах, Иран и Сирија.
Но, додека Хезболах и Иран се видно активни од 7 октомври, сирискиот режим одигра попригушена улога во поддршката на својот некогаш, понекогаш и не, сојузник Хамас.
Дури во октомври минатата година Хамас официјално ги обнови врските со режимот на сирискиот претседател Башар ал-Асад, повеќе од една деценија откако се распаднаа во раните години од граѓанската војна кога Хамас инвестираше многу во сириската опозициска револуција.
Помирувањето, наводно, било поттикнато од Хезболах и Иран делумно за да се спротивстави на зголемениот број арапски влади кои ги нормализираат своите односи со Израел преку Абрахамскиот договор.
Опкружен со сè поцврстата опсада на Газа од страна на Израел од 2007 година, Хамас имаше очајна потреба од сојузници.
Со оглед на тоа што сириската економија е во хаос и сириската инфраструктура сè повеќе цел на израелските воздушни напади, Дамаск не беше во позиција да го задржи својот гнев кога неговите главни поддржувачи Иран и Хезболах бараа помирување.
Придонесот на Сирија за материјалната сила на Хамас е мал и веројатно нема да одигра некаква улога во олеснувањето на нападот на 7 октомври.
Непријателот на мојот непријател
Додека Исмаил Ханије, шеф на политичкото крило на Хамас, изјави за Ал Џезира минатата година дека дел од ракетниот арсенал со долг дострел на групата доаѓа од Сирија, огромното мнозинство од нејзините воени резерви доаѓаат од Иран или се произведуваат во земјата.
Сепак, позицијата на Сирија во поширокиот сојуз со Иран и Хезболах останува значаен фактор за ескалацијата на насилството низ регионот.
„Сирија сè уште игра важна улога во Оската на отпорот, едноставно поради нејзината геостратешка положба“, вели Насрин Актер, докторант на Универзитетот во Сент Ендрјус, кој ги истражува односите меѓу Хамас, Хезболах и Сирија.
„Покрај тоа што служи како канал за пренос на оружје за Хезболах, Сирија му обезбедува на Иран основа во арапско-израелската арена, дозволувајќи му да отвори втор фронт против Израел и да му даде база од која ќе ги гаѓа американските позиции во регионот. Меѓутоа, во рамките на овој сојуз, сирискиот режим е пасивен актер“, тврди Џозеф Дахер, академик и експерт за Хезболах и Сирија.
„Од 2011 година, Сирија нема речиси никаква автономна улога и е зависна од Иран или Русија, понекогаш играјќи едни против други“, вели Дахер.
„Секое отворање на воен фронт (против Израел) од Сирија всушност ќе предизвика Хезболах или проирански милиции, додека самата Сирија не сака и не може да започне војна против Израел“.
Генералниот секретар на Хезболах, Хасан Насрала, самиот го призна ова.
„Не можеме да бараме повеќе од Сирија и мора да бидеме реални“, рече неодамна Насрала во говорот пред поддржувачите.
„Сирија 12 години минува низ глобална војна. И покрај тешката ситуација, тој го поддржува отпорот и ги сноси последиците“.
Бојно поле за прокси војна
Од почетокот на војната во Газа, Сирија е место на напади и одмазда меѓу Израел и САД од една страна, и милициите поддржани од Иран и Техеран од друга страна.
Во текот на изминатиот месец, САД извршија повеќе воздушни напади во Сирија против иранскиот корпус на гардата на исламската револуција и неговите сојузници, а Израел ги бомбардира аеродромите во Дамаск и Алепо.
Во меѓувреме, милициите поддржани од Иран нападнале цели на САД во Ирак и Сирија најмалку 40 пати, според Пентагон.
Ескалацијата на насилството создава уште поголема нестабилност во Сирија и „ја зголемува веројатноста Сирија да се претвори во бојно поле за прокси војна што ја водат регионалните и глобалните сили, нанесувајќи му дополнително страдање и беда на сирискиот народ“, рече Актер.
Но, додека Сиријците ги трпат последиците од сојузот на режимот со Хамас, самиот Асад би можел да има политичка корист бидејќи регионалните лидери се под зголемен притисок на јавноста да го променат својот став кон Израел.
Додека Абрахамскиот договор изгледа сè понеодржлив, нормализирањето на односите на сирискиот режим со арапските лидери продолжува со забрзано темпо.
Во ноември, Ал Асад присуствуваше на арапско-исламскиот самит организиран од саудискиот престолонаследник Мохамед бин Салман во Ријад, стоејќи покрај регионалните лидери кои претходно го осудија.
Без оглед на реторичката поддршка на режимот за Газа или можностите за фотографирање што доаѓаат со регионалните самити, Ал Асад останува поделена и непопуларна фигура.
Сепак, не станува збор за ослободување на Палестина
„Клучното прашање (за сирискиот режим) не е ослободувањето на Палестина, туку нејзиниот сопствен опстанок и геополитичките интереси“, вели Дахер.
„Популарноста на Асад е веќе многу слаба внатре во земјата поради континуираното продлабочување на социо-економската криза, при што повеќе од 90 отсто од населението живее под прагот на сиромаштија. Нема да има значително зголемување на неговата популарност како резултат на неговата поддршка за Хамас“.
Актер се согласува.
„Постои широко распространета перцепција во арапскиот свет дека сирискиот режим едноставно се залага за палестинската кауза за свои политички цели, за да го одвлече вниманието од сопствените домашни прекршувања на човековите права“.
„Ова нема да направи ништо за да го избрише неодамнешното сеќавање на злосторствата извршени од сирискиот режим, со многу повлекување паралели помеѓу казнената блокада на Израел и бомбардирањето на Газа со сириската опсада на бегалскиот камп Јармук, што го доведе палестинското население таму на работ на глад“, заклучува тој, пишува Ал Џезира.