Ситуацијата на фронтот е клучна за понатамошниот тек на конфликтот. Средбата на украинскиот претседател Володимир Зеленски со американскиот претседател Доналд Трамп во Мар-а-Лаго, како и претходната средба во Овалната соба во август, ја нагласија важноста на воената динамика.
Додека Русија ја задржува иницијативата, Украина се бори со ограничени ресурси и зголемен притисок, но Москва се соочува и со предизвици.
Германскиот весник WELT издвои три можни сценарија за развојот на војната во 2026 година, заедно со пет клучни фактори што го дефинираат нејзиниот тек.
За време на августовскиот состанок во Белата куќа, Зеленски ги оспори руските територијални придобивки прикажани на мапа од 1 метар од фронтот до бирото на Трамп, додека Трамп истакна дека Русија контролира значајни делови од Украина, сметајќи ја за „значително посилна“.
Русија ја презеде иницијативата по речиси целиот фронт, напредувајќи месечно за 400-500 км², што е површина поголема од градот Келн.
Украинските сили спречуваат големи пробиви, но не можат да ги спречат постепените загуби.
Офанзивата околу Купјанск во декември покажа дека Украина сè уште може да извршува ограничени напади, но поголемите операции се сметаат за нереални.
Украина го префрли фокусот на воздушна кампања, користејќи свои дронови со долг дострел и ограничен број крстосувачки ракети, како што е британскиот „Сторм Шедоу“, за да напаѓа воени и економски цели во Русија.
Неодамна ги прошири операциите на море, насочувајќи се кон руските танкери од „флотата во сенка“ за да го ослаби рускиот извоз на нафта што ги крши санкциите.
Овие напади го зголемуваат економскиот притисок врз Москва.
Русија, од друга страна, ги интензивира нападите врз енергетската инфраструктура на Украина, како во нападот врз Киев во саботата, каде што загинаа најмалку две лица, а еден милион луѓе останаа без електрична енергија.
Три сценарија за 2026 година
Продолжување на осиромашувањето. Доколку продолжат сегашните трендови, Русија би можела да продолжи со постепеното напредување, додека Украина ги ограничува загубите, но без значителни офанзиви.
Недостатокот на работна сила и понатамошниот притисок од САД би можеле да го принудат Киев да преговара под неповолни услови.
Зголемен притисок врз Русија: Доколку украинските напади врз руската инфраструктура и санкциите ја ослабнат Москва, а Европа ја зголеми воената поддршка, Украина би можела да го стабилизира фронтот и да ја зајакне својата преговарачка позиција.
Ескалација или прекин на огнот: Одлуката на САД да продолжат или да ја прекинат поддршката е клучна.
Без американска помош, Украина би можела да биде принудена да направи отстапки, додека зголемената поддршка би можела да ја принуди Русија да преговара.
Алтернативно, ескалацијата на нападите од двете страни би можела да го продолжи конфликтот.
Соединетите Американски Држави остануваат, како што рече австрискиот полковник и воен аналитичар Маркус Рајснер, „одлучувачки фактор“ за мир во Украина.
Засега, Трамп продолжува да обезбедува разузнавачки и сателитски податоци, клучни за воените способности на Украина, но минатата година се закани дека ќе ја суспендира поддршката на САД.
На крајот на ноември, во обраќање до нацијата, Зеленски предупреди дека Украина може да се соочи со избор „да го изгуби достоинството или да ризикува да го изгуби својот најважен партнер“, осврнувајќи се на САД.
Администрацијата на Трамп сè уште им дозволува на европските земји да купуваат американско оружје и ракети за Украина, одржувајќи ги оперативните системи како противвоздушниот систем Патриот, ефикасен против најбрзите руски ракети.
Европа во моментов не може да ги замени американските способности.
Еден од најкритичните фактори за 2026 година е недостатокот на војници на украинскиот фронт, според аналитичарите од две водечки европски разузнавачки служби интервјуирани од WELT.
Воениот аналитичар Густав Гресел ја сумира ситуацијата:
„Руските загуби се големи, но украинските загуби не се толку мали за да отстапувањето од војската би и користело на Украина“.
Зголемувањето на дезертерствата е особено загрижувачко.
Според податоците на Канцеларијата на украинскиот генерален обвинител, повеќе од 10.000 војници ги напуштаат своите позиции без овластување секој месец.
Иако некои од војниците беа вратени преку програмата за амнестија, европските разузнавачки служби покажуваат дека Украина губи неколку илјади војници месечно нето, земајќи ги предвид регрутирањето, мртвите, ранетите и дезертерите.
Спротивно на тоа, Русија, и покрај големите загуби, регрутира повеќе од 30.000 волонтери месечно, мотивирани од високи плаќања и социјални бенефиции, што ѝ овозможува да ги надомести загубите и да ги изгради своите сили во ограничена мера.
Доколку овој тренд продолжи, тоа го загрозува опстанокот на Украина.
Гресел нагласува дека предвидувањето на текот на војната е сè потешко поради брзата технолошка, тактичка и оперативна адаптација на двете страни.
Новите уреди, промените во борбените тактики или комбинацијата на постојните средства можат драстично да ја променат ефикасноста на оружјето за само неколку месеци, особено во војувањето со беспилотни летала.
Двете страни сè повеќе користат системи базирани на вештачка интелигенција, нови мерки за електронско попречување и копнени беспилотни летала (роботи), особено за локални напади и надополнување на работната сила, што е клучно за Украина.
Предуслов за опстанок на Украина е Европа да одржува високо ниво на испораки на оружје и да ја продлабочи воената соработка.
Прашањето е сè повеќе прашање за индустриски размер, брзина и политичка решителност.
Гресел истакнува дека во Украина моментално се тестираат нови системи за одбрана од беспилотни летала и едрилски бомби и за електронско војување.
Клучот е дали овие системи брзо ќе бидат префрлени на сериско производство, идеално во Европа.
„Зависи од тоа дали стапката на исцрпување во Украина ќе се подобри или ќе се влоши“, рече Гресел.
Иако Русија не е во финансиска криза, американските санкции и украинските напади врз енергетската инфраструктура сè повеќе ја оптоваруваат нејзината економија.
Цената на главниот вид сурова нафта во Русија, Урал, падна под 30 евра за барел во декември.
Аналитичарите гледаат можност за зголемување на притисокот врз Москва.
Поранешниот директор на ЦИА, Дејвид Петреус, изјави за WELT во ноември дека фондот за социјална помош на Русија би можел да остане без пари следната година, отворајќи ја можноста дополнителните санкции, особено врз добавувачите на воено-индустрискиот комплекс и купувачите на нафта и гас, да ја ослабат воената економија на Русија.
Војната во Украина останува во ќорсокак, при што Русија напредува, но е под притисок од санкциите, а Украина се бори со ограничени ресурси.
Претстојните разговори во Мар-а-Лаго би можеле да ја дефинираат насоката на конфликтот, но клучните фактори, од поддршката на САД до технолошките иновации, ќе одредат дали 2026 година ќе донесе мир, ескалација или продолжено исцрпување.