Скоро една деценија, научниците се обидуваат да ја разберат природата на мистериозните сигнали снимени под антарктичкиот мраз.
Овие необични феномени првпат беа откриени од експериментот ANITA (Антарктичка импулсивна транзиентна антена) на НАСА, чија цел беше да детектира високоенергетски космички честички, поточно неутрина (субатомски честички без електричен полнеж, многу мала маса, кои се движат со брзина блиска до брзината на светлината), кои минуваат низ материјата речиси непречено, пишува CNN.
За време на четири мисии што се одржаа помеѓу 2006 и 2016 година, експериментот сними необични радио бранови од балон над Антарктикот.
Наместо да доаѓаат одозгора, како што се очекуваше, двата сигнали беа снимени од под хоризонтот, како да патувале илјадници километри низ внатрешноста на Земјата.
Според законите на физиката, ова е невозможно бидејќи таквите сигнали треба да бидат апсорбирани од карпата.
Научниците од тимот на ANITA заклучија дека она што го снимиле не може да се објасни со постојното разбирање на физиката на честичките.
Други експерименти не наоѓаат слични докази
И покрај големиот интерес што го предизвикаа податоците на ANITA, другите експерименти не успеаја да ја потврдат детекцијата на овие необични сигнали.
Меѓу нив е опсерваторијата Пјер Оже во Аргентина, која е еден од најголемите и најчувствителните детектори на високоенергетски космички зраци во светот.
Неговите научници анализираа податоци од повеќе од десет години, но не пронајдоа ништо слично.
„Нашето ново истражување покажува дека вакви сигнали не се регистрирани во експерименти како оној на Пјер Оже“, рече астрофизичарката Стефани Висел од Универзитетот Пен Стејт.
Физичарите Џастин Ванденбрук од Универзитетот во Висконсин додаде:
„Ако сигналите на ANITA беа реални и редовни, Оже требаше да ги види и нив, но не ги виде.“
Слична е ситуацијата и со експериментот IceCube, кој користи мрежа од детектори поставени длабоко во антарктичкиот мраз. Иако е исклучително чувствителен, IceCube не регистрираше такви сигнали.
Хипотези и нови обиди
Една можност што ја разгледуваат научниците е дека сигналите доаѓаат од редок вид неутрино, тау неутриното.
Оваа честичка во распаѓање може да произведе тау лептон (познат како тау честичка или тауон) и повторно да се регенерира, што теоретски би ѝ овозможило да помине низ повеќе материјал.
Сепак, дури и таа теорија не одговара целосно на податоците на ANITA, бидејќи сигналот треба да доаѓа под помал агол.
„За тау неутрината, очекуваме агол на влез од еден до пет степени под хоризонтот“, објасни Висел.
„Во овој случај, зборуваме за агол од 30 степени, што е премногу за честичката да помине без да изгуби енергија.“
И покрај бројните обиди да се објаснат сигналите, одговорот сè уште не е пронајден.
Но, научниците не се откажуваат.
Се подготвува нов експеримент наречен PUEO (Payload for Ultra-High Energy Observations), кој исто така ќе биде лансиран над Антарктикот.
Летот со балон е закажан за декември, а новата опрема ќе биде десет пати почувствителна од ANITA.
„Со PUEO, ќе имаме подобра чувствителност и можеби конечно ќе разбереме за што се работи“, рече Висел, додавајќи: „Најверојатно станува збор за некаков тривијален физички ефект што сè уште не сме го препознале. Но, сè додека не ги исклучиме сите можности, ќе продолжиме да бараме одговори.“