Дроновите го нарушија воздушниот простор низ Европа во последните недели, предизвикувајќи тревога поради повторените упади со дронови и доведоа до затворање на аеродромите и откажување на летови.
Се бараат решенија.
Прстот се насочува кон Русија за роевите дронови, иако Москва негира вмешаност, а истражителите сè уште собираат докази.
Кој и да стои зад инцидентите, владите и регулаторите се под притисок да најдат решенија.
Во текот на изминатиот месец, службата за надзор „Енигма“ забележа најмалку 18 сомнителни дронови во Данска, Шведска, Норвешка и Германија. Многу дронови, иако не сите, се забележани во близина на аеродромите.
Упадите со дронови ги мачат аеродромите како што се „Гетвик“ и „Хитроу“ во Велика Британија повеќе од пет години, но оваа година се забележа значително зголемување на инцидентите.
„Податоците укажуваат на одржлива активност во текот на неколку недели и потенцијално координирани упади во одредени денови“, изјави портпаролот на „Енигма“, без да прецизира.
Дроновите во близина на аеродромите се посебен проблем.
Затворањето на аеродромите е скапо и се шири низ целата мрежа на авиокомпании, одложувајќи ги летовите низ Европа.
Уранија Георгуцаку, извршен директор на „Авиокомпании за Европа“ (A4E), рече дека зголемените инциденти треба да го забрзаат спроведувањето на протоколите за намалување на нарушувањата во пренатрупаниот и фрагментиран воздушен простор на Европа.
Протоколите вклучуваат следење, проверка на фреквенцијата и блокирање.
Како аеродромите можат да се одбранат од беспилотни летала
Истражителите и цивилите се обидуваат да идентификуваат какви видови беспилотни летала летаат, какви се нивните можности и кој ги контролира.
Хаосот создаден од најновата низа инциденти може да биде знак за тактики на хибридно војување, рече Ерик Шутен, извршен директор на консултантската компанија за безбедност „Дијами“.
Неодамнешните инциденти со беспилотни летала и други повреди на воздушниот простор покажуваат дека Европа се соочува со хибридно војување на кое мора да се одговори со мерки што одат подалеку од традиционалната одбрана, изјави претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, минатата недела. Таа рече дека целта на Русија е да посее поделба во Европа.
На пазарот станаа достапни различни технологии, вклучувајќи микробранови предаватели, блокирачи, ласери, па дури и ракети.
Можностите се движат од откривање беспилотни летала, блокирање на фреквенциите што ги користат беспилотните летала и нивно соборување.
Сепак, повеќето од овие алатки, особено оние што можат активно да уништуваат дронови, честопати се премногу потенцијално опасни за населените цивилни средини.
Во 2021 година, Европската агенција за безбедност на воздухопловството издаде упатства за тоа како да се управува со нарушувањата предизвикани од дронови, а некои национални влади воведоа регулативи со кои се ограничуваат летовите на дронови.
Аеродромите купија свои алатки против дронови од компании како Dedrone, Thales и DJI Aeroscope, но огромното мнозинство од овие уреди обезбедуваат само технологија за детекција.
Што е следно?
Германската влада предложи закон што ќе ѝ дозволи на нејзината полиција да соборува дронови доколку е потребно.
Причината за ова беа неколку дронови околу аеродромот во Минхен претходно овој месец.
Но, воведувањето на ласери и ракети за соборување дронови во цивилниот воздушен простор претставува свои безбедносни предизвици, вклучувајќи го и ризикот од оштетување на цивилните авиони и пошироката инфраструктура.
„Навистина мора да знаете, да бидете апсолутно сигурни дека нешто е непријателско. Само тогаш можете да интервенирате“, рече холандскиот експерт за дронови Вибе де Јагер.
Тој предупреди дека многу аларми за дронови се покажуваат како лажни аларми.
Експертите велат дека се очекува упадите со дронови да станат почести низ цела Европа. А аеродромите не се единствените цивилни локации што би можеле да бидат ранливи на прекини од дронови.
Морските пристаништа, нуклеарните постројки, па дури и затворите, исто така, се цел на дронови.
Иако прекините ги истакнаа ранливостите, експертите велат дека најновите упади ќе ги принудат властите поблиску да ги координираат контрамерките низ секторите.
„Се надевам дека ова навистина малку ќе ги промени работите“, рече Стијн Вилекенс, главен извршен директор на Active Drone Security Solutions.