Хибридната војна на Владимир Путин ја турка Европа кон нов, смртоносен „момент на Перл Харбор“, предупреди поранешен литвански министер за надворешни работи.
Габрилиус Ландсбергис, кој поднесе оставка од функцијата врвен дипломат на балтичката земја во ноември, изјави за „Телеграф“ дека НАТО „не прави ништо“ пред руското заканување со оружје, дозволувајќи му на Путин да го влече Западот уште поблиску до целосен конфликт.
Неговата загриженост е придружена со сè почести руски провокации, вклучувајќи го и навлегувањето на ловци МиГ-31 во естонскиот воздушен простор и нападот со дронови врз Полска.
Додека борбите продолжуваат во Украина, роеви неидентификувани беспилотни летала предизвикаа хаос на аеродромите и шпионираа клучна инфраструктура, во она што официјалните лица го плашат како нов фронт во „војната во сенка“ на Кремљ.
Доцна во саботата, Литванија беше принудена привремено да го затвори својот главен аеродром откако серија балони со топол воздух влегоа во нејзиниот воздушен простор. Сè уште не е јасно кој ги лансираше.
„Дали ја прифаќаме реалноста дека можеби веќе сме во војна или сè уште веруваме дека ја контролираме ситуацијата? Дозволуваме сè повисоки нивоа на ескалација без вистински одговори. Ако ова продолжи, мора да го очекуваме денот на Перл Харбор за Европа, моментот кога ескалацијата ќе стане невозможно да се игнорира и ќе предизвика Западот да се разбуди“, предупреди Ландсбергис.
Упадот со беспилотни летала во Полска го активираше Член 4 од НАТО, кој бара итни консултации меѓу земјите-членки.
Авиони на НАТО долетаа за да ги соборат, што го означуваше првото директно воено соочување меѓу алијансата и Москва.
Ландсбергис се плаши дека понатамошните инциденти би можеле да го активираат Член 5 од НАТО, според кој вооружен напад врз една членка се смета за напад врз сите.
Europe is facing its ‘Pearl Harbor moment’ https://t.co/DrlbZrVRMq
— Scorpiotiger77 🃏renaissance guy (@scorpiotiger77) October 5, 2025
„Тогаш ќе биде предоцна. Западната алијанса ќе биде во војна против Русија“.
Во текот на изминатата година, Ландсбергис стануваше сè погласен во своите критики за недостатокот на одговор на НАТО на хибридната војна на Русија. Во саркастичен пост на X Network, тој напиша:
„Утешно е да се помисли дека кога ќе бидат испукани првите истрели од третата светска војна, ќе можеме искрено да си кажеме еден на друг дека се обидовме, колку што е човечки можно, да ги заштитиме руските пари.“
Со оглед на позицијата на Литванија на источниот крило на НАТО, Андсбергис е јасен и прагматичен во врска со заканата со која се соочува Европа од целосна инвазија на Украина во 2022 година, кога руското разузнавање започна кампања на саботажа, вклучувајќи палење, сечење подводни кабли, сајбер напади и мешање во изборите.
„Потоа, во 2022 година, тврдев дека НАТО требало да реагира, но еве нè повторно. Тоа е јасна ескалација, а сепак не правиме ништо“.
Тој, исто така, ја доведе во прашање употребата на термини како „хибрид“ или „сива зона“ кога се осврнува на непријателски акти што лежат во матната област помеѓу војната и мирот.
„Го користам зборот „операција“ бидејќи беше планирана од руската армија, има јасни воени и политички цели и е дел од целокупната стратегија на специјална воена операција против Западот“, додаде поранешниот министер.
Функционерите и аналитичарите на НАТО предупредуваат дека тактиките на Русија со беспилотни летала се дизајнирани да ја тестираат решителноста на алијансата, каде се нејзините црвени линии и колку далеку можат да се поместат.
„Токму затоа Русија си игра со тоа и го испитува теренот. Путин сега разбира дека 20 беспилотни летала летани во Полска го претставуваат Член 4, 12 минути во естонскиот воздушен простор сè уште не се Член 5. Тој ќе продолжи да ја поместува таа линија“, е убеден Ландсбергис.
Како одговор на инцидентите со беспилотни летала, НАТО ја лансираше Источната гарда, серија патроли на авиони по должината на својот источен фронт, а Европа ги забрза плановите за финансирање на „ѕид од беспилотни летала“.
Денови интензивни дискусии во Брисел доведоа до тоа НАТО да ја предупреди Русија дека е подготвена да ги употреби „сите воени средства“ за да се спротивстави на каква било инвазија на нејзиниот воздушен простор.
Сепак, тој не постави јасни црвени линии за кога тоа би можело да се случи.
„Она што го гледаме е стратешка комуникација наместо стратешка акција“
Ландсбергис рече дека постојат неколку начини за спроведување на црвената линија, вклучително и кажување на Русија дека ако повторно го наруши воздушниот простор на НАТО, Украина ќе добие германски ракети „Таурус“ или американски „Томахавк“ за уништување на местата за лансирање дронови.
Таа перспектива веројатно ќе ја вознемири Москва бидејќи двата вида ракети со долг дострел се способни да го погодат рускиот главен град од Киев.
„Дури и ако таков трансфер на оружје остане малку веројатен, потребни се јасно дефинирани и применливи црвени линии за да се покаже на Русија дека НАТО е обединет и дека ќе има одговор“, рече Ландсбергис.
Провокациите на Русија, исто така, открија недостаток на консензус во Европа и НАТО за перцепцијата на заканата, покренувајќи прашања за тоа дали ќе има договор за точните околности што би го активирале Член 5.
Мете Фредериксен, премиерката на Данска, е една од оние кои изразуваат загриженост.
Откако серија беспилотни летала прелетаа над шест дански аеродроми и воени бази, таа на самитот на ЕУ изјави дека ова е „најопасното“ време за Европа од Втората светска војна.
Но, на истиот самит, други европски лидери, вклучувајќи ги Емануел Макрон и Џорџа Мелони, повикаа не на акција, туку на воздржаност, нагласувајќи ја потребата да се избегне ескалација.
Ландсбергис ја гледа таквата очигледна пасивност како „геополитички Ден на мрмотот што постојано се повторува“:
„Наместо да се прашуваме дали ризикуваме да започнеме трета светска војна, прашањето е: дали ризикуваме да ја спречиме?“.