Отсега натаму, Украина може да извршува напади длабоко на руска територија без потреба од координација со САД, изјави украинскиот претседател Володимир Зеленски во неделата.
„Од денес го користиме нашето домашно оружје со долг дострел. Да бидам искрен, во последно време не сме разговарале за такви работи со САД“, рече Зеленски на заедничката прес-конференција со канадскиот премиер Марк Карни.
„Имаше период кога пристигнуваа различни сигнали во врска со нашите контранапади по руските напади врз нашиот енергетски систем“, додаде тој, осврнувајќи се на руските напади врз украинската критична инфраструктура.
„Но, тоа беше одамна. Денес веќе не зборуваме за тоа.“
Промена на статус кво
Оваа изјава на украинскиот претседател означува значајна промена од долгогодишниот статус кво, кога Киев зависеше од западните системи со долг дострел за напади врз далечни цели и мораше да бара одобрение од Вашингтон и неговите сојузници.
Во поголемиот дел од војната, Украина се потпираше на оружје како што се американските тактички ракетни системи ATACMS, а тие бараат прецизни податоци, дури и за таргетирање, од САД.
Ова му даде на Пентагон контрола врз тоа каде и кога може да се користи тоа оружје.
Земјите од НАТО, плашејќи се од ескалација на конфликтот со Москва, со месеци му одбија на Киев дозвола за напади на руска територија, ограничувајќи ја употребата на овие системи исклучиво на цели во Украина.
Украинските претставници постојано изразуваа фрустрација од ограничувањата, истакнувајќи дека тие ја губат можноста да ги нападнат руските сили што се распоредуваат по границата.
Дури во ноември, по долг период на неодлучност, администрацијата на Бајден и сојузниците на САД дозволија целни напади на руска почва со оружје како што се ATACMS и британските ракети Storm Shadow.
Пентагон ја блокираше Украина да лансира ATACMS
Сепак, тој договор сега може да биде доведен во прашање. Волстрит журнал објави во саботата, повикувајќи се на двајца неименувани американски претставници, дека Пентагон ги блокирал обидите на Украина да лансира ATACMS кон Русија и отфрлил барем едно од нивните барања.
Каролин Ливит, портпаролка на Белата куќа, изјави за WSJ дека „моментално нема промена во ставот на американската војска кон односите меѓу Русија и Украина“.
Извештајот доаѓа во време кога администрацијата на Доналд Трамп се обидува да го намами рускиот претседател Владимир Путин на преговарачка маса, надевајќи се дека ќе посредува во мировен договор.
Самиот Трамп се осврна на ова прашање во четвртокот на мрежата Truth Social, критикувајќи го својот претходник, Џо Бајден.
„Многу е тешко, ако не и невозможно, да се добие војна без можност за напад врз земјата на агресорот. Тоа е како да имате фантастична одбрана во врвен спортски тим, но не ви е дозволено да играте напад. Нема шанси за победа! Така е сега со Украина и Русија“, напиша Трамп.
Интересно е што уште во декември, во интервју за Time, тој изјави дека е „многу силно“ против употребата на ATACMS за напади врз Русија.
Украина стана понезависна и пофлексибилна
И покрај овие контроверзии, Украина во последниве години брзо ги развива своите системи со долг дострел, што ѝ дава поголема независност и флексибилност во планирањето напади врз стратешки цели во Русија.
Еден пример е крстосувачката ракета Нептун, субсонична ракета лансирана од камион, првенствено наменета за напади врз поморски цели.
Иако беше во развој дури и пред руската инвазија, Украина неодамна воведе нова варијанта на муниција лансирана од копно.
Украинскиот министер за одбрана Денис Шмихал објави на 18 август дека неговата земја сега масовно го произведува Фламинго, ракета произведена од дома за која се тврди дека има дострел до 1.800 милји (околу 2.900 километри).
Тој дострел му овозможува на Киев потенцијално да ги загрози клучните руски воени производствени капацитети, вклучително и оние лоцирани во оддалечени области како што е Урал.
Зеленски во петокот изјави дека Фламинго би можел да влезе во масовно производство уште во февруари.
„Ракетата ги помина сите потребни тестови и се покажа како исклучително успешна. Во моментов, тоа е нашето најнапредно и најсигурно оружје“, им рече претседателот на новинарите.
Заедно со развојот на нови ракети, Украина интензивно користи беспилотни летала со фиксни крила за извршување длабински напади врз руските енергетски објекти и воени фабрики.
Овие беспилотни летала, иако се значително побавни и поранливи, редовно погодуваат цели далеку зад бојните линии.