Генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, за време на брифингот за медиумите изјави дека Русија останува главна закана за алијансата, наведувајќи ја соработката на Москва со Кина, Северна Кореја, Иран и Белорусија.
„Москва продолжува да води војна против Украина, со поддршка на Северна Кореја, Иран и Кина, како и на Белорусија“, рече Руте.
Генералниот секретар им рече на новинарите дека лидерите на алијансата ќе усвојат историски план за инвестиции во одбраната на самитот во Хаг на 24 и 25 јуни, вклучувајќи нова цел од 5% од БДП за трошоците за одбрана и посилна посветеност на Украина.
„Сите лидери ќе донесат смели одлуки за зајакнување на нашата колективна одбрана, правејќи го НАТО посилен, пофер и посмртоносен сојуз“, рече Руте на прес-конференција пред самитот.
„Ова е амбициозен, историски и фундаментален чекор кон обезбедување на нашата иднина.“
Зголемување на воената опрема и подготвеност за идни закани
Руте рече дека планот вклучува значително зголемување на системите за воздушна одбрана, тенкови, оклопни возила и артилерија како одговор на еволуирачките закани, особено војната на Русија против Украина.
„Секој ден гледаме смртоносен руски терор од небото над Украина. Мора да можеме да се одбраниме од вакви напади“, додаде Руте.
Генералниот секретар предупреди дека НАТО мора итно да дејствува за да се подготви за идните закани, наведувајќи проценки дека Русија би можела да обнови доволен воен капацитет за да го предизвика НАТО во рок од пет години.
„Нашата безбедносна средина се промени, а не на подобро. Заканите со кои се соочуваме денес бараат од нас да направиме многу повеќе“, рече тој.
Руте нагласи дека новиот план за инвестиции во одбраната ќе биде разгледан во 2029 година, со годишно известување за да се обезбеди кредибилитет.
Поддршка за Украина и прилагодување на самитот на агендата на Трамп
Тој нагласи дека НАТО останува посветен на поддршката на Киев и го повтори долгогодишниот став на алијансата дека „патот на Украина кон членство во НАТО е неповратен“.
Според Руте, сојузниците ветија над 35 милијарди евра воена помош за Украина за првата половина од 2025 година, во споредба со 20-те милијарди објавени претходно оваа година.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски присуствува на самитот и ќе одржи неколку состаноци со лидерите на НАТО. Сепак, Советот НАТО-Украина нема да се состане, што се смета за дел од обидот за скратување на самитот, што се смета за потег насочен кон смирување на американскиот претседател Доналд Трамп, според „Политико“.
Самитот, скратен на 24 часа, има само една главна сесија за трошоците за одбрана.
Европските претставници цитирани од „Политико“ рекоа дека форматот е дизајниран да обезбеди јасна победа за Трамп, од кого се очекува да ја претстави целта од 5% за трошоци како лично достигнување. САД наводно се ослободени од новата цел.
За време на брифингот, Руте рече дека конечното соопштение, договорено од амбасадорите на НАТО, имало „важен текст“ за Украина, вклучително и распределбата на средствата за одбрана до 2035 година.
„Ова е јасна обврска од сојузниците“, рече Руте.